Możliwości elektryków
Pobyt w Nadarzynie pod Warszawą trzech kobiet jadących elektrycznym ciągnikiem siodłowym Scania z naczepą ze Szwecji do Turcji stworzył okazję do zaprezentowania najnowszych doświadczeń szwedzkiej marki z elektromobilnością w naszym kraju.
Wyprawa z Södertälje w Szwecji do Stambułu w Turcji była niezwykła z kilku powodów. Wyłącznie kobieca, w Nadarzynie, w siedzibie firmy Scania Polska gościły trzy panie, mianowicie Louise Törnsten, solutions manager e-mobility, Scania CV AB; Ines Kasumovic, kierowca; Amanda Gerdvall, business development manager, Scania CV AB. Wyruszyły z siedziby Scanii w daleką trasę regionalnym ciągnikiem siodłowym Scania 40R 4x2 z trzyosiową naczepą Schmitz. Z naczepą załadowaną, gdyż deklarowana masa zestawu to 38 t. Panie w Nadarzynie były w dobrym humorze, podkreślały, że podczas postojów inni kierowcy tworzą ich „fan club” i nie mogę uwierzyć, że tylko kobiety, elektrykiem, przez taki kawał Europy.
Okienko w hubie
Ale to ciekawostka, niewątpliwie bardzo sympatyczna, wydarzenie z okazji 30-lecia współpracy turecko-szwedzko-niemieckiej, firm Dogus, Scania i Volkswagen. Bardziej interesujące dla przewoźników były spostrzeżenia dotyczące elektromobilności w Polsce z udziałem Scanii. Michał Łach ze Scanii Polska przypomniał, że obecnie w ofercie znajdują się pojazdy na prąd miejskie i regionalne.
Miejskie oferują moc 210-400 kW, przełóżmy to jednak na konie, 285-543. Regionalne dysponują pod tym względem większymi możliwościami, 330-450 kW, czyli 448-611 KM. Zestawy baterii w Scaniach na prąd mieszczą 416-624 kWh brutto. Netto można wykorzystać 75 proc., albo opcjonalnie 83 proc., a więc – znowu trzeba przeliczać – od 321 kWh do 518 kWh. Scania stosuje określenie, że jest to SoC (State of Charge) widnow.
O co chodzi z tym oknem? Ano „obcina się” newralgiczne zakresy baterii, kiedy ładowanie przebiegałoby znacznie wolniej. W ten sposób pomaga się uzyskać znakomitą krzywą ładowania, niedostępną dla wielu aut dostawczych czy osobowych. Poza okienkiem znaczenie ma fakt, że baterie opracowane we współpracy ze szwedzką firmą Northvolt, producentem ogniw, zaprojektowano dla ciężarówek, dla Scanii w szczególności. Rozbudowany system kondycjonowania baterii dba, żeby ich temperatura cały czas utrzymywała się w zakresie 25-32 st. C. Nie ma więc specjalnego podgrzewania, gdy dystans do ładowarki jest już nieduży.
Próba przeprowadzona w pierwszym w Polsce hubie ładowania przystosowanym dla ciężarówek, na terenie Scanii Polska w Nadarzynie, polegała na ładowaniu w zakresie 10-100 proc. akumulatora trakcyjnego netto. Od razu moc „tankowania” raźno przekroczyła 300 kW, rosła i długi czas utrzymywała maksymalną wartość 350 kW, aby spaść dopiero na sam koniec, przy 96-97 proc. napełnienia. Dodajmy, iż maksymalnie każda elektryczna Scania przyjmie 375 kW.
Ale hub nadarzyński jest bardzo nowoczesny, ładowarki chłodzone cieczą. Bez chłodzenia ten sprzęt by się naturalnie rozgrzał i moc 350 kW pozostałaby marzeniem ściętej głowy. Hub składa się z czterech ładowarek po 350 kW, co ważne każda ma tylko jeden kabel ze złączem CCS (Combined Charging System). Dzięki temu nikt inny nie podepnie się do tej samej ładowarki i nie obniży realnej mocy ładowania, nawet do połowy. Przestrzeni nie brakuje, więc nie trzeba odpinać naczepy, aby pobrać energię elektryczną.
W realnym świecie
Niestety, pod innymi, publicznymi ładowarkami rozpinanie ciężarowego zestawu bywa koniecznością, o czym przekonał się kierowca testujący elektryczny ciągnik Scania 45R w pierwszym tygodniu lipca. Chodziło o pokazanie, że da się użytkować ciężarowego BEV-a (Battery Electric Vehicle) na dłuższych trasach, bez korzystania z ładowarek w bazie przewoźnika czy u klienta przewoźnika. Da się. Przez sześć dni Scania 45R z naczepą podkontenerową pokonała po kraju 2801 km, średnie zużycie pradu wyniosło 1,062 kWh/km. Tak wylicza Scania, zapewne wygląda to lepiej niż 106,2 kWh/100 km. Średnia masa zespołu wyniosła 25 t, więc do 40 t kojarzonych z długodystansowym transportem było daleko, oj daleko.
Jeśli ktoś prowadzi transport samochodowy, nawet jeżeli nie jest to jego główna działalność, interesuje się przede wszystkim kosztami. Na Greenwayu, bo ładowarki tej sieci zostały wykorzystane, 1 kWh prądu stałego kosztuje 3,15 zł brutto, bez zniżek np. w postaci abonamentów. OK, w programie Energia Max stawka spada do 2,10 zł brutto. Znów kalkulator w ruch – wychodzi 223 zł za 100 km (koszt abonamentu 79,99 zł miesięcznie już pominę). Przy średniej cenie litra oleju napędowego 6,14 zł brutto, wychodzi tak, jakby ciągnik potrzebował ponad 36 l/100 km. Przy średniej masie zestawu 25 t, przypominam.
T&M nr 9/2024
Tekst: Jacek Dobkowski
Add comment