Pojazdy motorem napędowym
Z Andrzejem Sugajskim, Dyrektorem Generalnym Związku Polskiego Leasingu rozmawia Zbigniew Majerowski.
ZM: – Panie Dyrektorze, jak wytłumaczyć bardzo dobre wyniki leasingu w 2016 roku, w okresie spadku absorpcji środków unijnych w Polsce?
AS: – Od wielu lat w strukturze łącznego rynku finansowania następuje wzrost znaczenia pojazdów lekkich. Do końca lat dziewięćdziesiątych udział tego segmentu rynku w całym rynku leasingu nie przekraczał 1%. Wraz z korzystną dla tej części rynku zmianą przepisów podatkowych, jego znaczenie zaczęło wzrastać i w 2005 roku 23,5% wartości całego rynku stanowiły pojazdy lekkie, a w roku ubiegłym udział ten wzrósł do 42,1%. Tego typu zmiany są z jednej strony zgodne z ogólnym trendem obserwowanym w tym zakresie na rynkach dojrzałych, z drugiej zaś są efektem sytuacji w samej gospodarce. Wzrost znaczenia na polskim rynku segmentu pojazdów lekkich jest mocno skorelowany z rosnącym popytem krajowym, widocznym szczególnie w obrotach handlu detalicznego, dobrą kondycją finansową i pozytywnymi nastrojami polskich przedsiębiorstw. Zawsze w tej części rynku istotne znaczenie miały przepisy podatkowe. Także teraz wprowadzenie możliwości odliczenia 50% VAT przy zakupie oraz 50% VAT-u od paliwa wpłynęło na wzrost zainteresowania leasingiem aut firmowych, szczególnie w segmencie premium. W 2016 roku branża leasingowa sfinansowała pojazdy lekkie o wartości 24,4 mld zł, to jest o 31% więcej niż rok wcześniej. Coraz większe zainteresowanie przedsiębiorców nowymi pojazdami potwierdzają także statystyki dotyczące liczby rejestrowanych pojazdów. Dobre wyniki na rynkach motoryzacyjnych są widoczne również w innych krajach Europy. Drugim motorem napędowym rynku leasingu w 2016 roku był segment pojazdów ciężkich. Wartość sfinansowanych transakcji w tej części rynku wzrosła w 2016 roku o 28 % w porównaniu do roku poprzedniego i wyniosła 17,2 mld. zł.. To właśnie wysoka dynamika rozwoju finansowania segmentu pojazdów lekkich oraz pojazdów ciężkich, pomimo 3 % spadku odnotowanego w rynku maszyn i urządzeń, pozwoliły na utrzymanie w 2016 roku, w całym rynku leasingu, dwucyfrowego wzrostu na poziomie 16,6% (r/r).
ZM: – Jak ocenia Pan rozwój leasingu na rynku pojazdów ciężarowych w 2016 roku?
AS: – Wzrost finansowania w segmencie pojazdów ciężarowych wynika głównie z wymiany używanego taboru na nowe pojazdy z normą Euro 6 (co jest szczególnie istotne w transporcie międzynarodowym z uwagi na niższe opłaty drogowe) oraz z procesów zachodzących w gospodarce: strefa euro stopniowo się rozwija (dzięki czemu rośnie nasz eksport) i rośnie popyt krajowy w Polsce. Istotne znaczenie miały również utrzymujące się na przestrzeni 2016 roku niskie ceny paliw.
ZM: – Jakie są prognozy dla tego rynku na rok 2017?
AS: – Firmy transportowe zawsze należały do kluczowych odbiorców usług leasingowych. Wymogi dotyczące norm emisji spalin i idące za tym zachęty finansowe w opłatach drogowych sprawiają, że firmy transportowe decydują się na wymianę taboru na nowe, bardziej ekologiczne pojazdy. W przypadku firm z sektora MŚP taka wymiana jest zawsze znacznym obciążeniem i najczęściej wymaga wsparcia w postaci finansowania zewnętrznego. Firmy transportowe, podobnie jak i pozostałe firmy z sektora MŚP, poszukując zewnętrznych źródeł finansowania najczęściej sięgają po leasing. Ten pozytywny trend obserwujemy, w wynikach badań rynku MŚP, już od pewnego czasu, a składane przez przedsiębiorców deklaracje dotyczące zamiaru dalszego korzystania z leasingu, pozwalają optymistycznie patrzeć także w przyszłość.
ZM: – Czy to prawda, że wśród klientów firm leasingowych, z rynku pojazdów ciężarowych, jest coraz więcej małych firm? Jak by Pan skomentował ten trend?
AS: – Rzeczywiście odbiorcami usług leasingowych są przede wszystkim mikro i małe firmy transportowe i ich udział w całym rynku finansowania pojazdów ciężarowych wzrasta. Wydaje się, że przedsiębiorstwa w tym segmencie rynku w większym stopniu niż większe firmy cenią sobie takie cechy leasingu jak dostępność i elastyczność. Dostępność opiera się przede wszystkim na minimalizowaniu formalności w procesie uzyskania zgody na finansowanie, w tym oczekiwanych zabezpieczeń. Elastyczność dotyczy przyjaznego firmom transportowym podejścia do spłaty zobowiązań, umożliwiającego dostosowanie wielkości spłaty zobowiązań (w niektórych przypadkach także na bieżąco) do zmieniających się zewnętrznych warunków funkcjonowania firm. Ma to szczególne znaczenie w obliczu wahań poziomu dochodów wynikających z fluktuacji zamówień na usługi transportowe, jak również w przypadku konieczności przedterminowego rozwiązania umowy.
ZM: – Wzrasta też popularność wynajmu pojazdów. Czy takie wypożyczanie ciężarówek może oznaczać ubywanie klientów firm leasingowych?
AS: – Zmiany w strukturze produktowej rynku leasingu są naturalnym zjawiskiem, czego przykłady mamy w wielu krajach o dojrzałych rynkach. Wynajem pojazdów zyskuje na znaczeniu u przedsiębiorców ceniących sobie w większym stopniu mobilność, niż fakt posiadania pojazdu na własność oraz szukających oszczędności w kosztach operacyjnych w obszarze zarządzania. Zmiany w podejściu przedsiębiorców do tych dwóch podstawowych kwestii często wymagają czasu. Z tego też względu firmy leasingowe oferują zarówno usługi bazujące na samym finansowaniu, na finansowaniu połączonym z usługą zarządzania pojazdami oraz na wynajmie. Firmy leasingowe dostosowują ofertę do oczekiwań klienta, podkreślając każdorazowo zalety każdej z tych form finansowania.
ZM: – Ubiegły rok okazał się kiepski na rynku maszyn budowlanych. Jakie są szanse na wzrost sprzedaży w tym segmencie w najbliższym czasie?
AS: – W I kwartale 2016 roku rynek finansowania sprzętu budowlanego skurczył się o 14%. Słabe wyniki w tym segmencie rynku miały swoje źródło przede wszystkim w ok. 20-proc. spadku, w tym samym okresie, inwestycji publicznych z uwagi na przerwę między kolejnymi perspektywami unijnymi. Struktura produkcji budowlano-montażowej za I kwartał 2016 roku pokazała bardzo wyraźne spadki w robotach infrastrukturalnych, szczególnie w obszarze oczyszczalni ścieków czy wodociągów, gdzie wysoki był poziom absorpcji środków unijnych. W kolejnych miesiącach obserwowaliśmy sukcesywną poprawę w tym zakresie i cały rok zakończył się wzrostem rynku o 5,6%, a wartość sfinansowanego sprzętu budowlanego wyniosła blisko 2 mld zł.. Jest to co prawda nadal wynik gorszy (o 1/3) od rekordowych lat 2007-2008, ale pierwsze wyraźne ożywienie w płatnościach unijnych z nowej perspektywy UE, z jakim mieliśmy do czynienia w grudniu ubr., wskazuje, że w ślad za tym ruszą także inwestycje publiczne i popyt na zewnętrzne źródła finansowania.
ZM: – Firmy leasingowe szczycą się tym, że są równorzędnym konkurentem banków, czyli że leasing cieszy się porównywalną popularnością z kredytami. Jak wygląda ta relacja w finansowaniu pojazdów ciężarowych i jakie argumenty przemawiają za leasingiem w tym segmencie?
AS: – Leasing jest obok kredytu kluczowym źródłem finansowania inwestycji w polskiej gospodarce. Łączna wartość aktywnego portfela na dzień 31.12.2016 w kwocie 105,1 mld zł jest porównywalna z wartością salda kredytów inwestycyjnych udzielonych firmom przez banki (114,5 mld zł, wg stanu na koniec 2016). Leasing cieszy się szczególnym powodzeniem wśród firmy z sektora MŚP. W badaniu przeprowadzonym przez CBOS, na zlecenie Konfederacji Lewiatan, pn. „Monitoring kondycji sektora MMŚP 2014” 86,6% przedsiębiorców z branży „Transport, gospodarka magazynowa” stwierdziła, że ważnym powodem za wyborem przez nich leasingu jest to, że oferuje on lepsze warunki finansowania niż w przypadku korzystania z kredytu bankowego, a aż 98,1% przedsiębiorców za ważny powód uznało, że przedmiot leasingu zarabia na spłatę rat. Na pytanie o zadowolenie z leasingu 79,4% ankietowanych przedsiębiorców wywodzących się z tej branży wyraziło swoje zadowolenie z tej formy finansowania, a jedynie 2,5% określiło się jako raczej niezadowoleni, pozostali jako częściowo zadowoleni/ częściowo niezadowoleni.
ZM: – Czy to prawda, że spodziewacie się Państwo wzrostu liczby umów rozwiązywanych? Z jakich powodów dochodzi do takich sytuacji w branży samochodów ciężarowych i maszyn budowlanych i jaki to jest odsetek całego portfela umów leasingowych?
AS: – Rzeczywiście w okresowym badaniu, jakie przeprowadzamy wśród osób odpowiedzialnych za sprzedaż, 20% ankietowanych spodziewa się wzrostu rozwiązanych umów leasingu, czyli o 5 punktów procentowych więcej niż w IV kw. ubr. Jednocześnie połowa badanych firm spodziewa się wzrostu ilości zawieranych umów, a 55% także wartości. Badane firmy oczekują w I kwartale 2017 roku wyższego poziomu finansowania dla wszystkich głównych grup środków trwałych, przy czym zdecydowanie najlepsze perspektywy widzą dla finansowania transportu ciężkiego oraz pojazdów lekkich. Spadku spodziewa się 15% firm, pozostałe nie oczekują zmian w tym zakresie. Wydaje się, że jedną z przyczyn wzrostu obaw o jakość portfela umów leasingu mogą być sygnały które napłynęły w II połowie ubr. wskazujące na wyhamowanie tempa rozwoju polskiej gospodarki.
ZM: – Dziękuję za rozmowę.
Tekst: Zbigniew Majerowski
T&M nr 2/2017
