Również są ważne
Skuteczne smarowanie współpracujących elementów przekładni, odprowadzanie ciepła, ochrona metali przed korozją i rdzewieniem, zmniejszenie wibracji i hałasu, zdolność do przenoszenia obciążeń – z tyloma, różnymi zadaniami muszą sobie poradzić oleje przekładniowe.
Olej w silniku jest ważny dla każdego przewoźnika. A jak przedstawia się wiedza, świadomość związana z koniecznością wymiany, z eksploatacją olejów przekładniowych, z wymaganiami, specyfikacjami? Innymi słowy, czy są to oleje traktowane z mniejszą uwagą? Takie pytania skierowaliśmy do ekspertów z petrochemicznych koncernów.
– W mojej ocenie wiedza użytkowników pojazdów w zakresie specyfikacji olejów przekładniowych nie jest duża, a większość użytkowników podczas wymiany dobór oleju pozostawia mechanikowi – odpowiada Katarzyna Starzec, kierownik produktu w dziale badań i rozwoju Orlen Oil. – Mechanicy z kolei powinni kierować się zaleceniami producenta samochodu (przekładni). Należy pamiętać, iż w czasie eksploatacji każdy środek smarowy się zużywa i jeśli zależy nam na bezawaryjnej pracy przekładni, to należy dokonywać wymiany oleju po odpowiednim okresie użytkowania, a nie dopiero w momencie, gdy zostaną zauważone pierwsze objawy sugerujące początki awarii.
Wymiana oleju w skrzyni biegów jak również w mostach napędowych powinna być dokonywana według zaleceń producenta samochodu (przekładni).
Cezary Wyszecki, doradca techniczny w dziale sprzedaży pośredniej środków smarnych w Shell Polska, zwraca uwagę na inne kwestie. Otóż duża część pojazdów na rynku w początkowym okresie eksploatacji jest objęta umowami leasingowymi z pełnym zakresem obsługi. W takich sytuacjach odpowiedzialność za wybór środków smarnych czy innych płynów eksploatacyjnych bierze na siebie firma obsługującą pojazd. Dopiero po okresie leasingowym, z reguły po trzech latach, użytkownik lub właściciel pojazdu zaczyna bardziej interesować się tym kwestiami. Wtedy pojawia się potrzeba weryfikacji rynku, zdobywania lub poszerzania informacji na ten temat i poszukiwanie alternatywnych rozwiązań. Dużą rolę w tym procesie odgrywają handlowcy z dużą wiedzą produktową. Produkty najłatwiej kupować korzystając ze wsparcia takich właśnie ekspertów. Decydując się na samodzielne działanie, należy przestrzegać terminów wymian środków smarnych, dobierać je zgodnie z zaleceniami producentów i wybierać produkty wysokiej jakości, co przekłada się na niezawodność.
– W ostatnich latach świadomość, a co za tym idzie wiedza na temat olejów w ogóle i ich roli w eksploatacji flot wśród przewoźników zdecydowanie się poprawiła – dodaje Paweł Staniek, manager z Petronas Lubricants Poland. – Duży wpływ na taki stan rzeczy mają wprowadzane stopniowo i już obowiązujące, bardzo restrykcyjne normy emisji spalin. Wymuszają one na przewoźnikach odmłodzenie flot pojazdami, których silniki są do tych przepisów dostosowane. Są jednak sytuacje, gdy nie jest możliwe. Obserwujemy wówczas, że zarządzający flotami samochodowymi szukają innych środków, wspierających egzekwowanie regulacji. Mowa o stosowaniu nowoczesnych olejów, zarówno silnikowych jak przekładniowych, w szczególności do automatycznych skrzyń biegów. Poziom wiedzy jednak jest niewystarczający, a szczególnie niedoceniany jest ciągle olej przekładniowy.
Dobra sprzedaż
Wprawdzie nie mamy oficjalnych danych, raport Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) dotyczący ub.r. ukaże się za kilka tygodni, ale nasi rozmówcy wydają się być zadowoleni z minionych 12 miesięcy. Paweł Staniek z Petronasa poinformował, że syntetyczne oleje przekładniowe w 2021 r. sprzedawały się lepiej niż w 2020 r. i jest to trend globalny. Branża TSL, pomijając pandemiczny, bardzo duży spadek przewozów pasażerskich, radzi sobie w obszarze przewozów towarowych stosunkowo dobrze w trudnych warunkach. W związku z trudną sytuacją makroekonomiczną spowodowaną pandemią managerowie flot zwracają szczególną uwagę na koszty eksploatacyjne. Analizują wpływ rozwiązań na TCO. Świadomie wybierają produkty olejowe, w tym przekładniowe, które zapewniają im możliwie najdłuższe przebiegi między wymianami. Ograniczają w ten sposób koszty oraz czas obsługi serwisowej pojazdu. Stąd zauważalny trend wyboru uniwersalnych rozwiązań.
– Największe załamanie w tym segmencie było widoczne bardziej w 2019 roku – uważa Przemysław Niedzielski , kierownik działu strategii produktów Orlen Oil. – Od tego momentu rozpoczął się trend wzrostowy a sam okres pandemii COVID-19 nie wpłyną negatywnie na chłonność rynku w tych segmentach, ze względu na wzmożoną liczbę przesyłek realizowanych w logistyce door to door.
Wysoka technologia
Mamy zimę, chwilami ostrą, czy to jest najbardziej wymagająca pora roku dla takich środków smarnych? Czy może jednak upalne lato? I jak pogodzić w jednym produkcie wymagania zimowe i letnie? Przedstawiciele Orlenu, Petronasa, Shella w odpowiedzi wskazywali na zaawansowanie technologiczne swoich produktów. Oleje spełniają wiele parametrów, nie tylko fizykochemicznych, w niskich i wysokich temperaturach. Nowoczesne środki smarne radzą sobie bez problemu w każdych okolicznościach. Przykładowo, po syntetyczne produkty Shella sięgają użytkownicy użytkowników oczekujący niezawodnych środków smarnych bez względu na warunki, w jakich mają one być stosowane. Na przekładniowe oleje mineralne klienci decydują się z kolei w przypadku, kiedy pojazdy lub urządzenia nie mają bardzo długich przebiegów, a jest potrzebny wysoki poziom zabezpieczenia przed zużyciem podzespołów.
– W naszych laboratoriach nieustannie pracujemy nad rozwiązaniami zapewniającymi uniwersalność – zaznacza Paweł Staniek (Petronas). – Autorskie technologie pozwalają nam na możliwie najszersze pole zastosowań produktów Petronas przy zachowaniu wysokiej efektywności w ekstremalnych warunkach.
Charakterystyki olejów przekładniowych
Gulf
Gear TDL 85W-140. Seria Gear TDL (85W-140 i 80W-90) to stabilne termicznie oleje do przekładni w całym układzie napędowym. Zaprojektowane w celu spełnienia surowych wymagań smarowania układów napędowych lekkich i ciężkich pojazdów użytkowych. Są to mieszanki najwyższej jakości baz i zaawansowanych dodatków zwiększających wydajność, aby zapewnić bardzo dobrą ochronę elementów układu napędowego, lepszą zmianę biegów i ochronę synchronizatorów. Zapewniają niezawodną ochronę przed degradacją termiczną i utleniającą, rdzą i korozją oraz dobrą płynnością w niskich temperaturach. Normy i aprobaty: API GL-5, MT-1, SAE J 2360, DAF, Eaton, Iveco (Axle), Mack GO-J, MAN 3343 M, MIL-PRF-2105E, Scania STO 1:0 for axles, ZF TE-ML-05A, 07A, 08, 12E, 16C/D, 19B.
ATF DX III H to bardzo zaawansowana technologicznie ciecz do automatycznych przekładni General Motors i Forda spełniająca, odpowiednio, specyfikacje Dexron III H i Mercon. Daje bardzo dobrą ochronę przed korozją, zużyciem, niskie pienienie, kompatybilność z uszczelnieniami, odpowiednie własności frykcyjne i płynność w niskich temperaturach. Zapewnia dobre smarowanie w ekstremalnych temperaturach. Pozwala na długą, płynną i niezakłócona pracę smarowanych przekładni, bez ryzyka uszkodzeń, wycieków, korozji itp. negatywnych efektów. Spełnia wymagania normy Allison Transmission Division C-4. Aprobaty: Ford Mercon, GM Dexron III H, MAN 339 L1, 339 Z1, Volvo 97341, ZF TE-ML 04D, 14A.
Lotos
Titanis Super GL-5 75W-90. Produkt typu TDL (Total Drive Line), skomponowany w oparciu o syntetyczne oleje bazowe i odpowiednio dobrany zestaw dodatków uszlachetniających o wielofunkcyjnym działaniu. Przeznaczony do stosowania w przekładniach samochodów i innych pojazdów pracujących w skrajnie trudnych warunkach, w szerokim zakresie temperatur otoczenia, gdzie wymagany jest środek klasy API GL-5 lub GL-4 i lepkości SAE 75W-90. Specyfikacje: API GL-5, GL-4, MT-1. Aprobowany przez: MAN 341 Typ S1, MAN 341 Typ Z2, MAN 342 Typ M3, MB 235.8, ZF-TE-ML 02B, 05A, 12L, 12N, 16F, 17B, 19C, 21A.
ATF Super III G. Do automatycznych przekładni pojazdów użytkowych oraz maszyn rolniczych, w których producent zaleca spełnienie specyfikacji Dexron III G. Może być używany w układach wspomagania kierownicy, układach hydraulicznych i innych, gdzie wymagany jest Dexron II D, II E, III G, a także jako olej hydrauliczny HVLP i HLPD. Ma doskonałe właściwości przeciwutleniające i przeciwkorozyjne. Aprobaty: ZF 03D, 04D, 14B, 16L, 17C
Neste
Pro Gear 75W-80, syntetyczny, do skrzyń ręcznych, wyprodukowany z syntetycznej bazy z domieszką dodatków EP (Extreme Pressure), oksydacyjnych i antykorozyjnych. Odznacza się odpornością za zimno, co pozwala na natychmiastową pracę przekładni nawet w temperaturach poniżej zera oraz zapewnia skuteczne smarowanie w wysokim zakresie temperatur pracy. Zalecany do wysoko obciążonych, ręcznych skrzyń ZF, MAN, Renault, Iveco i DAF. Nadaje się również do skrzyń Volvo I-Shift. Oficjalne normy i aprobaty: API GL-4, MAN 341 Z4, Volvo 97307, ZF TE-ML 01L, 02L, 16K.
Premium ATF Multi to w pełni syntetyczny płyn do automatycznych skrzyń biegów (AT) oraz bezstopniowych (CVT). Został specjalnie opracowany, aby spełnić wymagania wielu samochodów osobowych, dostawczych i lekkich pojazdów użytkowych. Charakteryzuje się bardzo dobrą płynnością w niskich i wysokich temperaturach. Osiągnięto to głównie dzięki zastosowaniu wysokiej jakości olejów bazowych, co zapewnia stabilność pracy podczas wszystkich okresów między wymianami. Płynność produktu gwarantuje bezpieczną pracę zarówno w bardzo niskich jak i wysokich temperaturach. Niezwykle szeroki zakres zastosowania zaowocował bardzo wieloma aprobatami, niektóre z nich: Ford Mercon, Mercon LV, Mercon SP, Mercon V, FNR5, GM Dexron B, II, II D, II E, III, III F, III G, III H, VI, ZF TE-ML 02F, 03D, 04D, 05L, 09, 09X, 11A, 11B, 14A, 14B, 14C, 16L, 17C, 21L.
ORLEN OIL
PLATINUM Gear GL-5 80W-90 to wysokiej jakości środek produkowany na bazie głębokorafinowanych olejów mineralnych. Posiada bardzo dobre własności smarne, wysoką odporność na utlenianie, wysoką zdolność do przenoszenia obciążeń; doskonale zabezpiecza przed rdzą i korozją. Dzięki specjalnym dodatkom zapewnia bardzo dobre własności przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe. Przeznaczony jest do manualnych skrzyń biegów oraz innych przekładni pojazdów mechanicznych pracujących w trudnych warunkach eksploatacji. Zalecany do wszelkich maszyn, urządzeń i sprzętu, do których producent rekomenduje olej klasy GL-5 wg klasyfikacji API. Posiada aprobaty Zetor (Proxima, Forterra), ZF TE-ML 16B, 17B, 19B, 21A oraz spełnia wymagania Mercedes Benz 235.0, MAN 342 typ M1, MIL-L-2105D, RENAULT, Voith 3.325-339, Volvo 97310, Volvo 97316, ZF TE-ML 07A, DAF, TATRA TDS 80/ 32
PLATINUM GEAR ATF III produkowany jest wg specjalnej technologii semisyntetycznej, uzupełnionej pakietem dodatków uszlachetniających o działaniu przeciwutleniającym, przeciwkorozyjnym oraz poprawiającym własności smarne i odporność na pienienie. Jest przeznaczony do stosowania w automatycznych przekładniach samochodów osobowych, ciężarowych i autobusów, w których producent zaleca olej typu Dexron III. Zalecany także do urządzeń wspomagających układy kierownicze, do sprzęgieł hydraulicznych aut osobowych i ciężarowych, do układów hydraulicznych wymagających olejów typu ATF. Może być stosowany w przekładniach Powershift ciągników i ładowarek, o ile producent sprzętu zaleca olej ATF. Spelnia wymagania norm: MAN 339 typ Z1, MAN 339 typ V1 , MB-Approval 236.9, Volvo 97341 (Volvo Std. 1273.41), ZF TE-ML 04D, ZF TE-ML 14A, Voith H55.6335.xx, Volvo 97340 (Volvo Std. 1273.40), Allison C4, Ford Mercon.
Petronas
Tutela Multi ATF 700. Syntetyczna nowość z jesieni ub.r., przeznaczona do użytku praktycznie we wszystkich automatycznych skrzyniach przekładniowych w autach ciężarowych i osobowych. Dzięki swojej wszechstronności stanowi świetne rozwiązanie dla właścicieli warsztatów i operatorów flot samochodowych. Stosowanie jednego, kompleksowego produktu upraszcza zarządzanie zapasami magazynowymi oraz minimalizuje ryzyko użycia niewłaściwego oleju. Ze względu na niską temperaturę płynięcia, – 54 stopnie Celsjusza, olej można stosować w niemal każdym klimacie i w każdych warunkach atmosferycznych. Skład oparty na składnikach bazowych najnowszej generacji oraz perfekcyjnie dobranych dodatkach pozwala zoptymalizować pracę skrzyni biegów oraz zmniejszyć współczynniki tarcia, a tym samym zminimalizować starty energii występujące podczas eksploatacji. Spełnia lub przewyższa wymagania: Bosch TE-ML 09, Ford Mercon LV, GM Dexron VI, JASO M315-2013 1A-LV, 1A, 2A.
Shell
Spirax S6 AXME 75W-90. Olej do pracujących pod dużym obciążeniem przekładni osi napędowych i przekładni niesynchronizowanych. Pozwala zmniejszyć straty mocy, obniża temperaturę pracy, powoduje zwiększenie wydajności. Dzięki zestawowi dodatków uszlachetniających, wyjątkowej odporność na utlenianie bazy syntetycznej oraz obniżonej temperaturze pracy zapewnia długotrwałą ochronę przekładni i uszczelnień, a także pozwala wydłużyć okresy między wymianami oleju. Pomaga zapobiegać tworzeniu się osadów i niespodziewanym awariom. API GL-5, MT-1, SAE J 2360, DAF, Iveco 18-1805 na wydłużone przebiegi, Mack GO-J, MAN 342 S1, 341 GA-2, Meritor 076-N, Meritor (EU) na wydłużone przebiegi, MIL-PRF-2105E, Scania STO 2:0 G, STO 2:0 A FS, Volvo 97312, ZF TE-ML 05B, 12L, 12N, 16F, 17B, 19C, 21B.
Spirax S6 GXME 75W-80. Produkt do nowoczesnych, synchronizowanych skrzyń biegów, włączając również konstrukcje ze zintegrowanym retarderem i do średnio obciążonych mostów napędowych, gdzie jest wymagany olej syntetyczny lub mineralny. Zapewnia bardzo osiągi i ochronę nawet przy długich przebiegach. Poprzez znaczne obniżenie dodatków zawierających chlor, redukuje możliwość zanieczyszczenia środowiska oraz poprawia łatwość recyklingu. Dzięki doskonałej kompatybilności z różnymi rodzajami uszczelnień zmniejsza ryzyko wycieków. API GL-4, MAN 341 E3, Z4, Volvo 97307, ZF TE-ML 01L, 02L, 16K.
Tedex
Super Gear Synthetic 75W-90. Syntetyczny, wysokociśnieniowy, wielosezonowy, do stosowania w ręcznych i hipoidalnych skrzyniach biegów, również najbardziej obciążonych. Szczególnie polecany do przekładni hipoidalnych eksploatowanych w najtrudniejszych warunkach. Wyprodukowany z najwyższej jakości syntetycznych olejów bazowych oraz z najnowszej generacji pakietu dodatków uszlachetniających, w tym bezołowiowych o własnościach EP. Gwarantuje lepkość i stabilność temperatury na bardzo wysokim poziomie. Specyfikacje: SAE 75W-90 API GL-5, GL-4, MT-1, Arvin Meritor 0-76-N, DAF, Iveco, MAN 3343 S, 342 M3, 341 E3, MIL-PRF-2105, Scania STO 1:0, Volvo 1273.10, ZF-TE-ML 02B, 05B, 07A, 12B, 16F, 17B, 19C, 21B.
Super Gear Oil (TDL) 80W-90. Wysokiej jakości, wielosezonowy, mineralny olej do obciążonych przekładni pojazdów: skrzyń biegów, przekładni głównych, tylnych mostów i in. Wyprodukowany z najwyższej jakości mineralnych, hydrorafinowanych olejów bazowych, wzbogacony najnowszej generacji pakietem dodatków uszlachetniających, w tym bezołowiowych o właściwościach EP. Nadaje się do stosowania w przekładniach hipoidalnych eksploatowanych w najtrudniejszych warunkach, we wszystkich typach pojazdów mechanicznych: autach osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusach, maszynach budowlanych i rolniczych oraz urządzeniach, w których producent wymaga oleju GL-5. SAE 80W-90, API GL-5, MAN 342 M 2, 342 M 1, 341 Z 2, 341 Z 1, MB 235.6, MIL-L-2105D, ZF-TE-ML 02B, 05A, 07A, 08, 12L, 12M, 16B/C/D, 17B, 19B, 21A, Volvo 1273.10.
Texaco
Delo Gear TDL 80W-140 oraz 80W-90 jest zalecany do synchronizowanych, ręcznych skrzyń biegów i przekładni głównych. Zapewnia dłuższe przebiegi między wymianami niż standardowe, mineralne oleje przekładniowe. Długość eksploatacji zależy od zastosowania i intensywności pracy. Dodatki uszlachetniające wysokiej jakości dają niezawodną ochronę i odporność układu na zużycie w ekstremalnych obciążeniach. Bardzo dobra stabilność oksydacyjna zapobiega wzrostowi lepkości oleju oraz tworzeniu się szkodliwych laków i osadów. Stabilność termiczna przekłada się na możliwość pracy w wyższych temperaturach. Zatwierdzenie Volvo 97321, zgodność ze standardami: API GL-5, GL-4, MT-1, SAE J 2360, Bosch TE-ML 08, ZF TE-ML 05A, 07A, 16D, 21A.
Delo Syn ATF HD. Przeznaczony do pracy w trybie wydłużonych przebiegów w mocno obciążonych automatycznych skrzyniach pojazdów ciężarowych i autobusach Jest również odpowiedni do pojazdów terenowych wyposażonych w automaty. Delo Syn ATF HD sprawdza się też znakomicie w układach wspomagania kierownicy wymagających klasy ATF. Może być używany jako olej hydrauliczny o właściwościach przeciwzużyciowych w szerokim zakresie temperatur pracy w urządzeniach mobilnych. Zatwierdzenia: MAN 339 L1, V2, Z2, Z11, MB 236.9, Voith H55.6336.xx, Volvo 97341, ZF TE-ML 03D, 04D, 14B, 16L, 16R, 17C, 20B, 25B.
T&m nr 1/2022
Tekst: Jacek Dobkowski
Add comment