Moc ścielenia

Lista producentów i dostawców rozściełaczy, zwanych inaczej układarkami lub rozkładarkami nie jest długa, jednak i w tym segmencie panuje rywalizacja.

Postanowiliśmy sprawdzić, co ma obecnie do zaproponowania budowlańcom trzech ważnych rynkowych graczy. Zasada działania rozściełaczy jest w każdym przypadku taka sama. Odpowiednio przygotowana masa jest rozładowywana do kosza zasypowego, a tam za pomocą podajników umieszczana pod stołem. Elementy stołu odpowiadają za rozprowadzenie mieszanki na całej szerokości obszaru roboczego, a także za jej wstępne zagęszczenie. Pozostaje już tylko wyrównać nawierzchnię i zagęścić ją przy pomocy walca. Rozściełacze gąsienicowe charakteryzują się lepszą przyczepnością od kołowych, szczególnie przydatną podczas realizacji wymagających projektów, w trudnych warunkach terenowych lub gdy zadania wykonywane są na wzniesieniach. Maszyny kołowe łatwiej jest natomiast przemieszczać z jednego miejsca pracy na drugie.

BOMAG – siła różnorodności

Gama rozkładarek BOMAG obejmuje zarówno elastyczne maszyny o bardzo kompaktowych wymiarach, jak i bardzo duże. Oprócz szerokości układania (określonej przez szerokość stołu) istotna jest maksymalna prędkość układania na godzinę. Dzięki wydajności 800 t/h i szerokości układania wynoszącej 9 m duże rozkładarki BOMAG mogą być wykorzystywane przy budowie autostrad lub pasów startowych. Elementem wyposażenia rozkładarek jest wysokowydajny stół. Osiąga relatywnie wysoki stopień wstępnego zagęszczenia.

Producent zwraca uwagę na odpowiednio dopasowane: częstotliwość drgań płyt wygładzających i ubijaków. Stół do nawierzchni charakteryzuje się bardzo dużą masą własną, a płyty wygładzające są wyjątkowo długie. Jedną z najpopularniejszych maszyn jest BOMAG BF 700 C-3 S500, zasilana4- cylindrowym motorem o mocy 174 KM. Wydajność to 700 t/h, a masa niemal 22 t. Zastosowano system ekonomiki pracy ECOMODE. Zdaniem producenta, potrafi on zredukować zużycie paliwa i emisję CO2 nawet o 30 proc. (dzięki ECOMODE silnik zawsze pracuje w optymalnym zakresie prędkości obrotowej).

Układ ogrzewania MAGMALIFE odpowiada za szybkie nagrzewanie i równomierny rozkład ciepła (dzięki płytom aluminiowym). System L.C.S.® zwiększa trakcję i odciąża stół. Zastosowano hydrauliczne łamanie stołu (profil daszkowy) z regulacją pochylenia. Podgrzewanie stołu jest zautomatyzowane, blokada jest hydrauliczna. Hydrauliki jest zresztą więcej (w taki sposób podnoszona jest klapa kosza zasypowego; hydraulicznie sterowane są rolki dokujące kosza).

W urządzeniu zastosowano dwa niezależne od siebie zgarniarki taśmowe ze zmiennym kierunkiem ruchu (blachy o wysokiej wytrzymałości na zużycie), jak również dwa sterowane proporcjonalnie ślimaki ze zmiennym kierunkiem obrotu z odpornego na zużycie odlewu szarego żeliwa Cr12 (pojedynczo wymieniane skrzydełka ślimaków). Wysokość ślimaków regulowana jest hydraulicznie. System czyszczący zaopatrzono w 8-metrową rolkę węża, pompę i zbiornik na zapas. Niwelacja opiera się na dwóch czujnikach ultradźwiękowych wysokości, plus na czujniku ultradźwiękowym pochylenia poprzecznego. Montaż poszerzeń mechanicznych ułatwiają szybkozłącza. Elementem standardowego wyposażenia jest centralny system smarowania całej maszyny.

Pojazd porusza się na gąsienicach. Mają 300 mm szerokości. Producent zwraca uwagę na komfort pracy. Kabina jest hydraulicznie przesuwana w lewo i prawo, co zwiększa pole obserwacji. Dach jest opuszczany. Fotel posiada regulację.

VÖGELE – nowa generacja

Reprezentantem nowej generacji układarek gąsienicowych jest VÖGELE SUPER 1900-5i. Układarka klasy Highway ma przekonywać swoim elastycznym, modułowym systemem, w którym oprócz łatwej obsługi i automatyzacji procesu uwzględniono również kwestie ekonomiczności i ekologii. Do napędu służy 6-cylindrowy silnik Diesla marki John Deere o mocy 149 kW (przy 2000 obr./min.). Tryb ECO ogranicza zużycie paliwa, hałas i emisję spalin. Szerokość układania sięga 14 m, a wszystkie stoły dostępne są z technologią wysokiego zagęszczania. W nowej generacji stołach układających zwraca uwagę skrócenie czasu przygotowania maszyny do pracy (dzięki zoptymalizowanemu systemowi grzania stołu). Zastosowano też Dual Power Shift Tamper - dla szybkiej zmiany skoku ubijaka.

Odbiór mieszanki odbywa się z pomocą asystenta PaveDock (lepsza komunikacja podczas przekazywania mieszanki). Za bezpieczny i płynny załadunek odpowiada amortyzowana belka odbojowa PaveDock. Łatwy załadunek ułatwia relatywnie duży zbiornik na materiał, o poj. 14 t.

W przepływie materiału pomaga połączenie taśmy zgrzebłowej i sterowanie ślimakiem (lepsza jakość układania i mniejsze zużycie paliwa). Podgrzewany środkowy element mocowania łożysk ślimaków ma skutecznie zapobiegać przyklejaniu się mieszanki podczas układania i w istotny sposób przyczyniać się do należytego efektu układania (szczególnie ułatwia to układanie asfaltu niskotemperaturowego). Optymalnemu dostarczaniu mieszanki przy zmiennej szerokości układania bez konieczności mechanicznego poszerzania tunelu płytami kanałowymi sprzyja PowerTunnel.

W sterowaniu zastosowano system operacyjny ErgoPlus5. To, jak podkreśla dostawca maszyny, kolejny krok w ewolucji sprawdzonej koncepcji obsługi VÖGELE akcentując również m.in. lepszą widoczność oraz większy komfort i ergonomię pracy.

Niveltronic Plus to z kolei system kontroli nachylenia, stanowiący podstawę wydajnego układania nawierzchni zgodnie z linią i poziomem na dowolnym podłożu. Niveltronic jest własnym rozwiązaniem firmy VÖGELE i opiera się na wieloletnim doświadczeniu w technologii kontroli nachylenia. Gama czujników ma spowodować automatyczne poziomowanie, co w rezultacie odpowiada za układanie. Jest też AutoSet Plus, funkcja do bezpiecznego i szybkiego wdrożenia na budowie oraz do zapisywania indywidualnych programów układania.

CAT – skuteczność i wygoda

Caterpillar AP655 jest rozściełaczem asfaltu na gumowych gąsienicach, który – o czym zapewnia dostawca, charakteryzuje się szybkim nagrzewaniem stołu, solidnym wykonaniem i łatwością obsługi. Za szybkie nagrzewanie stołu odpowiada, wbudowany generator o mocy 70 kW. Jest dziełem tych samych konstruktorów, którzy stworzyli spycharkę z napędem elektrycznym, D7E. Nagrzewanie stołu w ciągu nawet 15 minut przekłada się na wzrost dziennej produkcji.

Specjalny tryb Eco i funkcja automatycznego sterowania prędkością obrotową silnika mają obniżać zużycie paliwa, podnosić komfort oraz ułatwiać komunikację (dzięki cichszej pracy maszyny). System podawania z czterema pompami pozwala na zwiększenie wydajności. Wysuwanie elementów grzejnych ułatwia wymianę. Specjalna konstrukcja złącza zaczepu holowniczego ma gwarantować optymalny ruch stołu rozściełającego.

CAT Grade Control to wbudowany fabrycznie system naprowadzania, który ułatwia eliminowanie wad nawierzchni i kontrolowanie jej grubości. Wszystko po to, aby zwiększyć wydajność, obniżyć koszty eksploatacji i poprawić rentowność. Elementem maszyny Caterpillar AP655 jest asystent rozpoczęcia rozściełania. Zapamiętuje profile konfiguracji, w tym m.in. wysokość zaczepu, temperaturę nagrzewania stołu, prędkość rozściełania, szerokość rozściełania, głębokość rozściełania, wypukłość, pochylenie i wysokość wysięgnika, wspomaganie stołu i blokadę stołu.

Rozściełacze Caterpillar AP655 należą do maszyn wygodnych w obsłudze. System wentylacji odprowadza opary z komory, z dala od operatora. Dwa stanowiska operatorskie umożliwiają pracę w przypadku awarii jednego z nich i pełną kontrolę po dowolnej stronie maszyny, każde z nich można wychylić poza ramę (odpowiednia widoczność wokół rozściełacza). Opcjonalne podgrzewanie fotela, pneumatyczne zawieszenie, możliwości regulacji i zmienny kąt ustawienia pulpitów poprawiają komfort. Odblaskowy pas bezpieczeństwa (76 mm) zwiększa bezpieczeństwo załogi. Port USB upraszcza aktualizowanie oprogramowania. Wyświetlacze z ekranem dotykowym wyposażono w regulację jasności, umożliwiającą dostosowanie ich działania do zmiennych warunków oświetlenia. Ekran dotykowy upraszcza włączanie generatora i zasilania pomocniczego, posiada też funkcje regulacji temperatur nagrzewania płyty listwy wibracyjnej, prędkości ugniatania i wibracji oraz zapisywania preferencji operatora.

T&M nr 4/2024

Tekst: Michał Jurczak