Wielofunkcyjne trzyosiówki

Podstawowym walorem równiarek jest dla ich użytkowników wydajność i uniwersalność.

Poza budową dróg i autostrad, z powodzeniem używane są do skarpowania, spychania, zrywania, czy nawet odśnieżania. Dominują maszyny samojezdne, obecnie głównie w wersji trzyosiowej, które skutecznie wyparły stosowane wcześniej dwuosiówki.

Rocznie w Polsce znajduje nabywców kilkadziesiąt równiarek. Wykorzystywane są głownie do równania nawierzchni dróg, lotnisk, ale też np. nasypów. Wybierając odpowiednią równiarkę trzeba przede wszystkim mieć świadomość tego, jakie funkcje użytkowe będzie ona spełniać i w jakich warunkach pracować (np. rodzaj gruntu). Od tego zależy m.in. rodzaj napędu (na dwie czy na trzy osie). Istotny jest również dobór optymalnej automatyki sterowania, bowiem to będzie współdecydować m.in. o kosztach bieżącej eksploatacji. Ze względu na konstrukcję ramy mogą to być maszyny dwuosiowe (do ramy mocowane dwie osie, przednia – połączona przegubowo i tylna na sztywno, a pomiędzy nimi lemiesz) oraz trzyosiowe (dwie osie tylne i jedna przednia). Coraz częściej za wyborem tego, a nie innego modelu przemawia też odpowiedni, wyższy niż u konkurentów komfort pracy operatora. Sprawdzamy co mają aktualnie do zaoferowania trzej kluczowi dostawcy takich maszyn.

CAT – moc technologii

Równiarką samobieżną Cat 120 można sterować za pomocą dżojstika lub kierownicy i dźwigni (z opcją napędu na wszystkie koła). Dostępna jest zmodernizowana technologia Grade z wyświetlaniem na opcjonalnym, kolorowym ekranie dotykowym o przekątnej 203 mm (8 cali). Technologia Cat Grade umożliwia uzyskanie docelowego stanu nawierzchni przy mniejszej liczbie przejazdów. Cyfrowy miernik nachylenia lemiesza pozwala uzyskać wymagane nachylenie bez potrzeby stosowania ręcznych metod pomiaru terenu. Cat Grade z opcjonalną funkcją Cross Slope Indicate zapewnia odczyty spadku poprzecznego w czasie rzeczywistym oraz może być rozbudowany do układu z funkcją pomiaru spadku poprzecznego (w celu automatycznego przemieszczania lemiesza). Układ stabilizacji lemiesza wykrywa odbicie lemiesza szybciej od operatora, zmniejszając otwarcie przepustnicy i późniejszą potrzebę poprawek obrabianego obszaru. System Product Link za pośrednictwem internetowego interfejsu VisionLink przekazuje, na żądanie informacje o lokalizacji, liczbie godzin pracy, zużyciu paliwa, wydajności, czasie bezczynności, kodach diagnostycznych i wiele innych danych maszyny (ma to wpływ na zwiększenie efektywności i obniżenie kosztów eksploatacji). Aktualizacja oprogramowania maszyny następuje zdalnie, bez potrzeby czasowego wyłączania jej z użytku.

Zastosowanie przeciwwagi i bloku dociskowego ma wpływ na wyważenie maszyny. Do poziomowania utwardzonego gruntu dostępne są opcje zrywaka i zrywaka spulchniającego. Opcję przedniego podnośnika przygotowano do montażu osprzętu, takiego jak lemiesz prosty lub przedni. Aby powiększyć obrabianą powierzchnię można zamontować przedłużenie lemiesza środkowego zwiększające szerokość o 605 mm.

W przypadku zdławienia silnika pomocniczy układ kierowniczy automatycznie i bezpiecznie zatrzyma równiarkę. Dostępny z poziomu podłoża wyłącznik silnika po aktywowaniu wstrzymuje doprowadzanie paliwa. Na produktywność wpływa m.in. możliwość zastosowania trybu ECO (spalanie spada o 15 proc.). Skrzynia biegów Powershift ściśle współpracuje z balastem, odpowiadając za należyte przeniesienie siły pociągowej na grunt.

Nabywcy równiarek Cat mają do dyspozycji trzy wersje kabin: Standard, Comfort Plus oraz Premium Plus. Informacje dotyczące maszyny, np. poziom paliwa czy opcje technologii Grade i alerty są prezentowane na wyświetlaczu. Wyświetlacz z powłoką antyrefleksyjną umożliwia odczytywanie zawartości niezależnie od poziomu nasłonecznienia. Zwraca uwagę dobra widoczność z kabiny, m.in. dzięki opcjonalnej kamerze cofania mającej zapewniać bezpieczeństwo operatorowi i pracownikom znajdującym się wokół równiarki.

Dostawca zwraca uwagę m.in. na łatwość obsługi serwisowej maszyny, filtry paliwa, powietrza dolotowego i oleju są zgrupowane, zapewniając łatwy dostęp i stwarzając możliwość obsługi zapobiegawczej. To przyspiesza proces i ogranicza koszty. Używając filtrów nowej generacji można zaoszczędzić do 15 proc. Na ograniczenie kosztów wpływa też, w przypadku precyzyjnego wykańczania powierzchni, wykorzystanie opcji belki regulowanej od góry (o 45 proc. niższe koszty konserwacji w porównaniu do wersji standardowej).

HBM – siła solidności

Równiarki niemieckiej produkcji marki HBM są to wyspecjalizowane maszyny do budowy i utrzymywania dróg, standardowo wyposażone w pług przedni ze wskaźnikiem głębokości, zrywak tylny ze wskaźnikiem głębokości, napęd 6x6 oraz sterowanie za pomocą dżojstików. Dostawca (FULL Maszyny Budowlane) ma w ofercie równiarki HBM o masie 12-23 t.

Jako jedne z nielicznych na świecie, równiarki HBM posiadają hydrodynamiczny napęd tandemów kół tylnych polegający na zastosowaniu przekładnika momentu obrotowego umieszczonego przed skrzynią biegów. Dzięki temu rozwiązaniu, osiągany jest ekstremalnie wysoki moment obrotowy na czterech kołach, co ma gwarantować odpowiednie wartości przyspieszenia również pod pełnym obciążeniem maszyny. – W kombinacji z hydrostatycznym napędem przednim, równiarki HBM są w stanie bez trudu i z wysoką precyzją wykonywać najcięższe zadania równające – podkreślają sprzedawcy maszyn.

Największym zainteresowaniem cieszy się równiarka HBM BG 180 TA-7 EP o masie 19 t. Moc silnika wynosząca 205 KM pozwala osiągnąć maszynie bardzo dobre parametry pracy. Dostawca zapewnia również, że równiarki HBM należą do najmocniejszych i najbardziej technologicznie rozwiniętych równiarek na światowym rynku. Są również wygodne w eksploatacji, a standardowe wyposażenia obejmuje m.in. kierownicę umożliwiającą poruszanie się po drogach publicznych.

Dobra widoczność ma kluczowe znaczenia dla zapewnienia bezpieczeństwa wydajności i jakości pracy operatora równiarki. Całkowicie oszklone drzwi kabiny i skośna osłona silnika HBM BG 180 TA-7 EP zwiększają widoczność lemiesza oraz obszaru za maszyną. Kamera tylna oraz opcjonalny montaż dodatkowej kamery na lemieszu pozwala jeszcze bardziej zwiększyć zakres widoczności wokół równiarki. Wyświetlacz posiada dodatkowe funkcje i odczyty przeznaczone dla systemu niwelacyjnego.

Gruntownie odświeżona kabina ma też gwarantować operatorowi prawidłową ergonomię pracy. Wpływają na nią m.in. dżojstiki, zastępujące dźwignie sterowania funkcjami, umożliwiając również zmniejszenie zakresu ruchów ramienia i dłoni (według producenta o 78 proc.), co w znacznym stopniu ogranicza zmęczenie operatora podczas wielogodzinnej pracy oraz czyni tę pracę wydajniejszą. Komfortowy, podgrzewany fotel operatora oraz regulowane położenie kolumny sterowania zwiększa wygodę. Dodatkowe atuty stanowić mają: wysokowydajne ogrzewanie, układ wentylacji i klimatyzacja kabiny oraz opcjonalny radioodtwarzacz.

KOMATSU – efektywność w cenie

Komatsu GD675-7 to maszyna napędzana ponad 220-konnym Dieslem. Ciężar roboczy wynosi 17,3 t, a wraz ze zrywakiem i spycharką przednią 19,2 t. Ostrze ma niemal 4,3 m długości.

Gwarantowana przez producenta, wysoka produktywność i relatywnie niskie zużycie paliwa wynikać mają m.in. z zastosowanej jednostki napędowej. Może ona może pracować w trybie ekologicznym, zatrzymuje się automatycznie na biegu jałowym. Dostawca zapewnia, że to najlepszy silnik o zmiennej mocy, w relacji tej mocy do prędkości. Zwraca uwagę m.in. na płynną i wydajną pracę przy relatywnie niskiej prędkości.

Silnik Komatsu EU Stage V posiada układ oczyszczania spalin łączący w sobie filtr cząstek stałych Komatsu (KDPF) i selektywną regeneracją katalityczną indukcję (SCR). System SCR wtryskuje określoną ilość AdBlue w odpowiednim tempie, z kolei turbo o zmiennej geometrii (VGT) odpowiada za optymalny przepływ powietrza do komory spalania silnika przy wszystkich prędkościach i warunkach obciążenia. Spaliny są czystsze, zwiększa się oszczędność paliwa podczas pracy maszyny, przy zachowaniu odpowiedniej mocy i wydajności. Zastosowano też wysokociśnieniowy układ Common Rail (HPCR).

Oszczędnościom paliwa sprzyja możliwość wyboru trybu pracy: Power albo Economy. Wydatek jednostki może być różny w zależności od charakteru, wykonywanego w danym momencie zadania. Zastosowano też regulowane wyłączanie na biegu jałowym, aby ograniczyć niepotrzebne zużycie paliwa i by nie generować nadmiernej emisji spalin. Silnik automatycznie wyłącza się gdy „chodzi” określony czas na biegu jałowym (czas ten można zaprogramować w zakresie od 5 do 60 minut). Również zastosowany system hydrauliki sprzyja oszczędnościom paliwa, dopasowując wydatek oleju (przepływ ciśnienie) do aktualnego zapotrzebowania.

Walorem jest również praktyczny sprzęt roboczy, w tym wielofunkcyjne ostrze, czy zoptymalizowana geometria odkładnicy. Do niezawodności maszyny i łatwości konserwacji poszczególnych elementów przyczynia się m.in. wielofunkcyjny monitor (na nim pojawiają się informacje o ewentualnych problemach i możliwościach ich rozwiązania), łatwy dostęp do zbiornika AdBlue, jak również napędzany hydraulicznie, rewersyjny wentylator chłodzący.

Maszyny wyposażane są w KOMTRAX – fabryczny, bezprzewodowy system monitorowania Komatsu (komunikacja mobilna, zintegrowana antena komunikacyjna). Z kolei komfort eksploatacji ułatwia m.in. połączenie dźwigni sterującej i kierownicy, czy ciche i przestronne środowisko pracy operatora. To zaś jest efektem zastosowania wygodnej, sześciokątnej kabiny mającej gwarantować operatorowi równiarki należytą widoczność we wszystkich kierunkach. W kabinie znajduje się w pełni regulowany fotel z zawieszeniem pneumatycznym. Dla wygody i bezpieczeństwa, operator ma wgląd m.in. na obraz z tylnej kamery. Zastosowano też nowoczesny system sterowania (dźwignia zmiany biegów i przełącznik F-N-R; funkcja wstępnej zmiany biegów; artykulacja typu „stop-at-center”). Fotel wyposażony jest w system monitorowania obecności operatora. To rozwiązanie zapobiega niekontrolowanym, niebezpiecznym ruchom maszyny.

T&M nr 12/2023

Tekst: Michał Jurczak