Walce drogowe
Zagęszczać wydajnie i… komfortowo. Rynek maszyn budowlanych rósł szczególnie szybko w latach 2011-2012, gdy realizowano duże inwestycje związane z, organizowanymi w Polsce piłkarskimi mistrzostwami kontynentu.
Później nastąpiło znaczne zmniejszenie zakupów sprzętu. Obecnie sytuacja poprawia się, dostawcy maszyn spodziewają się kilkuprocentowego wzrostu zamówień w stosunku do roku 2014. Potwierdzają to również wyniki branży leasingowej, od stycznia do września br. do użytkowników trafiło tą drogą o kilkanaście procent więcej maszyn niż rok wcześniej. Większość umów dotyczy najpopularniejszych maszyn, koparek, ładowarek i… walców drogowych.
Założenia na następne lata są optymistyczne. Popyt na maszyny budowlane, w tym walce drogowe będzie uzależniony m.in. od środków, jakimi dysponować będą wykonawcy robót drogowych, a te w znacznej mierze pochodzić będą z dotacji unijnych. Specjaliści prognozują w latach 2016-2020 ośmio-, a nawet dziesięcioprocentowy, roczny przyrost ilości zamówień na maszyny stosowane do budowy oraz do remontów dróg i ulic. A walce należą do najważniejszych. Mają do wykonania jedno główne zadanie, zagęścić grunt lub masę nawierzchniową.
W roli głównej… efektywność
Nie należy spodziewać się generalnych zmian w preferencjach zakupowych użytkowników walców. Do najważniejszych kryteriów decydujących o wyborze należą: wydajność, a zatem moc silnika oraz parametry związane z trakcją, wibracją oraz oscylacją (ciężar; szerokość bębna oraz siła wymuszająca), jak również to, co decyduje o komforcie pracy, a zatem widok na bęben czy wygodna kabina operatora.
Producent nowego walca Volvo DD105 podkreśla, że odśrodkowa konstrukcja bębna zmniejsza zużycie energii o 50 proc. podczas uruchamiania układu wibracji. Zastosowano automatyczny układ zwilżający mający zapewniać równomierne pokrycie bębna przy zmiennym przepływie wody (zapobiega przywieraniu materiału i skraca czas przestojów). Do układu należą m.in. pompa główna i zapasowa, listwy zraszające, dysze, system potrójnej filtracji i wycieraki bębna. Łatwy dostęp do zbiornika wody z poziomu gruntu umożliwia szybkie napełnianie, wydłużając pracę walca. Maszynę wyposażono w dwie pompy wody, które pracują na zmianę podczas normalnej eksploatacji. Pozwala to na pracę walca nawet w przypadku awarii jednej z pomp, ponieważ nadal można zapewnić stały przepływ wody na powierzchnię bębna. Dysze i osłony zraszaczy wachlarzowych w układzie zwilżającym można szybko oczyścić bez użycia narzędzi.
Aby jak najlepiej dopasować maszynę do danego podłoża, w walcach marki Atlas zastosowano napęd z systemem sterowania ciśnieniowego (HA). Bezstopniowa regulacja siły automatycznie powoduje, że pojazd pracuje przy ustawieniu maksymalnie możliwej trakcji na osi i bębnie. System funkcjonuje automatycznie, ingerencja operatora nie jest potrzebna. Takie rozwiązanie sprawdza się np. przy pokonywaniu wzniesień (budowa nasypów i skarp). Sterowanie włącza się zawsze na granicy zsuwania, poprzez silniki hydrauliczne, które w razie potrzeby mogą być przestawione na sterowanie elektryczne. System wibracyjny skonstruowano tak, że dzięki dwom amplitudom do wyboru i automatycznym dopasowywaniem obrotów wału wibracyjnego można ustawić wymagany stopień zagęszczania (duże siły odśrodkowe i niska częstotliwość do zagęszczania głębszych warstw podłoża i mniejsze siły odśrodkowe i wysoka częstotliwość do zagęszczania powierzchni).
Ammann ma w ofercie m.in. walce przegubowe łamane wyposażane w dzielony bęben z wibracją - każdy z nich sterowany i napędzany indywidualnie. Zastosowano niezależne pompy układu napędowego oraz wibracji (zwiększenie siły zagęszczającej na bębnach). Bębny oferują dwie amplitudy i dwie częstotliwości, a odpowiednio dobrane rozmiary bębnów mają zapobiegać efektom falowania. Wśród nowości jest ARP 95 Tier 4i. To maszyna o 9,5-tonowej masie i szerokości roboczej 1,7-3 m. Do napędu służy ponad 100-konny Diesel marki Deutz. Maksymalna prędkość to 11 km/h, układ kierowniczy sterowany jest hydrostatycznie.
W walcach Dynapac pomocnym narzędziem jest analizator zagęszczania DCA-A (pomaga operatorowi wykonać jednakową liczbę przejazdów na całym terenie i oblicza optymalny schemat wałowania w odniesieniu do temperatury mieszanki). Dzięki danym z komputera pokładowego można odtworzyć proces zagęszczania i dokonać jego pełnej analizy. PaveComp (przeznaczony wyłącznie do współpracy z maszynami Dynapac) jest programem, który pomaga w planowaniu działań na budowie, pokazuje w jaki sposób ma pracować rozkładarka, w jaki sposób mają współpracować wszystkie walce w zestawie. Cztery nowe modele walców tandemowych Dynapac mogą zagęszczać zarówno cienkie, jak i grube warstwy asfaltu.
Firma XCMG Europa ma od kilku lat w ofercie walec wibracyjny do podbudowy XS 122 PD, wyposażany standardowo w bęben okołkowany. Przeznaczono go do zagęszczania na średnią i dużą skalę sypkich i półsypkich gruntów. Przednia i tylna część walca połączone są przegubowo. Maszynę wyposażono w napęd hydrauliczny na obie osie. Standardem jest centralny układ smarowania. W najnowszej wersji tej 12,4-tonowej maszyny napęd stanowi sześciocylindrowy silnik Perkinsa o mocy 132 KM (wcześniej stosowano jednostkę marki Cummins). Amplituda wibracji wynosi 0,9 mm (w drugim zakresie 1,8 mm), siła odśrodkowa 260 kN, częstotliwość 30-35 Hz, a siła zagęszczania 190 kN. Maszyna może pokonywać wzniesienia do 55 procent bez wibracji i do 45 proc. z wibracją. Producent zwraca uwagę na relatywnie niewielki promień skrętu (niecałe 6 m).
Wygoda i bezpieczeństwo
Coraz większe znaczenie dla użytkownika ma bezpieczeństwo eksploatacji, jak również łatwość obsługi i serwisu. W Volvo DD105 łatwy i pełny dostęp do silnika oraz podzespołów hydraulicznych zapewniać ma konstrukcja otwieranej do góry pokrywy. Niezakłócony jest dostęp do codziennie sprawdzanych, znajdujących się przy podłożu, punktów kontrolnych silnika, chłodnicy, akumulatora i filtrów. Umieszczenie silnika w tylnej ramie, jak najdalej od operatora, pozwoliło ograniczyć hałas w kabinie. Bezsłupkowy widok z przodu kabiny sprawia, że między operatorem a placem robót jest mniej tzw. „martwych punktów”, a przesunięcie elementów sterujących poprawia widoczność krawężników i innych przeszkód.
Walce Atlas wyposażono w nie wymagające specjalnej obsługi przeguby wahadłowe. Oś no-spin ma gwarantować stałą blokadę mechanizmu różnicowego, by uzyskać najlepszą trakcję i optymalnie pokonywać wzniesienia. W przypadku jazdy na zakrętach ze zróżnicowaną prędkością obrotową kół blokada zostaje automatycznie zwolniona i aktywowana dopiero wtedy, kiedy koła ponownie pojadą synchronicznie. Specjalne łożyska kabiny ograniczają wibracje, a szczególna forma szyb ma odbijać fale dźwiękowe i ograniczać hałas. Wejście do kabiny znajduje się z obu jej stron. Elementem wyposażenia opcjonalnego jest fotel obrotowy.
Dystrybutor walców marki Hamm wśród elementów wpływających na komfort eksploatacji wymienia m.in. nowoczesną deskę rozdzielczą; amortyzowany fotel operatora, ale również licznik motogodzin, lampki kontrolne, wyłącznik awaryjny. W maszynach największych fotel automatyczne obraca się w kierunku jazdy. Na znaczne ułatwienia w obsłudze oferowanych przez siebie walców zwracają też uwagę dystrybutorzy maszyn marki Dynapac. Walce posiadają bezobsługowy przegub, który (zamontowany wysoko) ułatwia dostęp do silnika i zbiorników z wodą. W manewrowaniu maszynami oprócz przegubu pomaga skrętny tylny bęben. Nowe walce mogą zostać wyposażone w dzielone bębny, które ułatwiają prowadzenie maszyny w ciasnych miejscach i minimalizują ryzyko pękania asfaltu na rondach.
CHARAKTERYSTYKA POPULARNYCH WALCÓW DROGOWYCH
AMMANN
Konstruktorzy walców marki Ammann skupili się zarówno na rozwiązaniach zapewniających wysoką wydajność zagęszczania, jak i tych które spełniają odpowiednie standardy w zakresie bezpieczeństwa operatora. Zastosowanie niezależnych pomp układu napędowego oraz wibracji zapewnia uzyskanie odpowiednich parametrów trakcyjnych oraz siły zagęszczającej na bębnach. Wśród zalet maszyny są też: łatwy dostęp do instalacji spryskiwaczy; przestronna, przeszklona kabina operatora; przejrzyście rozplanowana deska rozdzielcza; obracany i przesuwny fotel operatora; regulowana kierownica; dwie niezależne pompy do trakcji i wibracji. Najnowszy w ofercie, walec ARP 95 Tier 4i dysponuje możliwością zagęszczania gruntu z siłą ponad 28 kg/cm. W maszynie zastosowano inteligentny system pomiaru i regulacji, automatycznie sterujący amplituda drgań i częstotliwości (uwzględnia temperaturę asfaltu).
ATLAS
Atlas oferuje walce o masie roboczej 2,4 t do 14 t. Maszyny wyposażono w przeguby wahadłowe, mające gwarantować to, że przód i tył pojazdu jadą jednym śladem i powodują niskie położenie punktu ciężkości. Kąt odchylenia bocznego w tym systemie wynosi 35 st, kąt wahania 12 st. (łatwość manewrowania). Do wyboru są dwie amplitudy. Małą amplitudę stosuje się przy zagęszczaniu cienkich warstw: gliny, piasku, podłoża mieszanego, warstw nośnych gliniastych i żwirowych, powierzchni podłoża. Dużą amplitudę stosuje się przy zagęszczaniu grubych warstw: podłoża niespoistego i spoistego, warstw nośnych gliniastych i żwirowych, warstw nośnych związanych hydraulicznie, warstw mrozoodpornych, głębszych warstw podłoża, nasypów.
DYNAPAC
Dynapac CC2200 jest maszyną o maksymalnej masie operacyjnej wynoszącej 9,0 t. Waga poszczególnych modułów (przedni i tylny) jest identyczna, wynosi 3,95 t. Maszyna porusza się z prędkością w zakresie 0-12 km/h. Do napędu służy 102-konny motor marki Deutz. Bęben ma szerokość 1,5 m, a jego poszycie ma 18 mm grubości. Siła odśrodkowa wibratora bębna przy wysokiej/niskiej amplitudzie wynosi 78/ 67 kN, a amplituda nominalna (zakres wysoki/niski) 0,7/ 0,2 mm. Maszyna jest wyposażona w kabinę zapewniającą maksymalny komfort pracy operatora.
JCB
JCB Vibromax serii VMT to maszyny mogące służyć zarówno do zagęszczania gruntu, jak i asfaltu, a takie cechy jak łatwość manewrowania oraz kompaktowe wymiary czy dostępność wersji z oponami gumowymi pozwalają zastosować je w wielu warunkach terenowych, np. na podwórzach, drogach dojazdowych, ulicach osiedlowych, parkingach, drogach, autostradach czy lotniskach. Zastosowano bezobsługowy, dożywotnio smarowany punkt centralny. Napęd przenoszony jest hydrostatycznie na bęben i koła. Dla lepszej przyczepności na zboczach zastosowano włączany układ antypoślizgowy (SASS). Wlot powietrza umieszczono w najwyższym punkcie maszyny. Pracę ułatwiają wskaźniki funkcji roboczych i kontroli działania silnika. Opcjonalnie stosuje się: zgarniacz, strike-off turntable (tylko w maszynach VM 46PD), wskaźnik zagęszczenia wraz z wskaźnikiem częstotliwości wibracji, wskaźnik prędkości, dodatkowy skrobak do oczyszczania bębna.
XCMG
XS122PD to walec wibracyjny z bębnem okołkowanym. Przeznaczony jest do zagęszczania na średnią i dużą skalę sypkich i półsypkich gruntów. Maszyna o masie eksploatacyjnej 12,4 t napędzana jest przez silnik Lovol-Perkins , sześciocylindrową jednostkę z systemem bezpośredniego wtrysku paliwa. Turbodiesel osiąga moc maksymalną 132 KM. Prędkość jazdy sięga 12 km/h. Przednia i tylna część maszyny połączone są na złączu przegubowym. Walec wyposażono w napęd hydrauliczny na obie osie. Wyciszona, ogrzewana kabina (ROPS/FOPS), ma klimatyzację i amortyzowany fotel operatora. Zwraca uwagę funkcjonalna deska rozdzielcza. Istnieje możliwość zamontowania układu centralnego smarowania. Maszyna posiada Certyfikat CE.
VOLVO
Volvo DD105 jest walcem dwubębnowym. Napędzany jest zaawansowanym silnikiem zgodnym z rygorystyczną normą emisji spalin Stage IV, z trybem ECO zmniejszającym zużycie paliwa nawet do 30 proc. i automatycznym powrotem do obrotów biegu jałowego. Umieszczenie silnika w tylnej ramie, jak najdalej od operatora, pozwoliło ograniczyć hałas. Za utrzymanie odpowiedniej trakcji odpowiada system kontroli ASC. Maszynę wyposażono w CareTrack, nowoczesny system telematyczny opracowany przez Volvo Construction Equipment. Właściciel walca może na bieżąco otrzymywać raporty, alarmy i informacje o stanie paliwa, położeniu maszyny i przepracowanych godzinach, co sprzyja np. optymalizacji wykonywania czynności serwisowych.
T&M nr 11/2015
Tekst: Michał Jurczak
Add comment