Co dwie łyżki, to nie jedna
Koparko-ładowarki to jedne z popularniejszych maszyn na placach budów i nie tylko.
Cenione są zarówno przez przedsiębiorstwa robót drogowych, jak i zakłady użyteczności publicznej, wykonawców robót ziemnych, czy firmy realizujące zadania w obrębie miast. Dla użytkowników liczy się szczególnie użyteczność, wydajność, a od pewnego czasu coraz bardziej również możliwie ograniczona szkodliwość dla środowiska.
Rynek koparko-ładowarek w Polsce stanowią zarówno maszyny nowe, jak i używane, trafiające do Polski głównie z krajów zachodniej i południowej Europy. Jednym z najbardziej akcentowanych walorów koparko-ładowarek jest wszechstronność. To oczywiste, łączą przecież w sobie cechy ładowarek kołowych i kompaktowych koparek.
Cat
Najpopularniejszym w gamie Cat jest model 432. Producent zwraca uwagę na standardowy system amortyzacji ruchu obrotowego, odpowiadający za płynny powrót ramienia koparkowego do wykopu. Operatorzy docenią też możliwość szybszego i kontrolowanego przystawiania krawędzi łyżki do ściany wykopu. Dostępny, jako fabrycznie montowane wyposażenie dodatkowe lub zestaw do doposażenia w serwisie, hydrauliczny przesuw boczny umożliwia operatorowi łatwe przemieszczanie ramienia koparkowego na całej szerokości ramy. Sprawdza się w przypadku miejsc o ograniczonej przestrzeni oraz podczas prac związanych z instalacjami gazowymi, elektrycznymi i telekomunikacyjnymi. Ramę pokryto powłoką galwaniczną, która zapobiega gromadzeniu się materiału w jej wnętrzu, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia rdzy, co przyczynia się do wydłużenia okresu eksploatacji. Przesuwna część wewnętrzna chroni nakładki cierne przed zanieczyszczeniem, co wydłuża okresy między kolejnymi regulacjami lub wymianami. Przewody dodatkowe do obsługi hydraulicznego osprzętu roboczego poprowadzono tak, by chroniły przed uszkodzeniem przy pracy nawet w najwęższych wykopach. Filtry są montowane pionowo, co ogranicza wycieki i zanieczyszczenie oleju podczas wymiany filtrów (filtry zatrzymują nawet bardzo małe cząstki zanieczyszczeń obecne w oleju). Przesuwna część wewnętrzna chroni nakładki cierne przed zanieczyszczeniem. Cat 432 opcjonalnie może mieć ramię wysuwane, przydatne w zastosowaniach wymagających większej wszechstronności. Pompa tłokowa o zmiennym wydatku odpowiada za należytą szybkość reakcji układu przeniesienia napędu na działania operatora (pełna dostępność mocy, zmniejszenie zużycia paliwa).
Silnik Cat C3.6 spełnia wymagania norm emisji Stage V UE. Jednostka może zużywać do 10 proc. paliwa mniej niż C4.4. Dostępne są trzy tryby zarządzania mocą: standardowy, Eco i standardowy Plus. W trybie Eco nacisk położono na zmniejszenie zużycia paliwa (ograniczanie wydatku pompy i prędkości obrotowej silnika), podczas gdy w trybie standardowym Plus liczy się przede wszystkim moc i wydajność, niezależnie od wydatku pompy i prędkości obrotowej silnika. W maszynie standardowo stosuje się 4-biegową skrzynię biegów Powershift. Jako opcja jest dostępny 6-biegowy automat.
Operator maszyny Cat 432 ma do dyspozycji wyświetlacz LCD wyposażony w przyciski ekranowe. Na interaktywnym wyświetlaczu można odbierać aktualne informacje diagnostyczne i dotyczące zbliżających się terminów przeglądu, a także konfigurować różne parametry pracy. W ekran wyświetlacza wbudowano opcjonalny system zabezpieczenia maszyny, który strzeże bezpieczeństwa koparko-ładowarki. W wersji standardowej przewidziano fotel z zawieszeniem pneumatycznym z przełącznikami i elementami sterującymi. Przycisk blokady mechanizmu różnicowego, przycisk redukcji biegu i elementy sterujące dodatkowego układu hydraulicznego są umieszczone na dżojstiku sterowania maszyną, bezpośrednio pod ręką operatora. Korzystając z elektrohydraulicznych elementów sterowania operator może dostosować zarówno prędkość, jak i czułość tylnego układu hydraulicznego, aby uzyskać jak najlepszą kontrolę.
Hidromek
Hidromek ma nową serię K4 – maszyny oferujące rozwiązania pozwalające zastosować je do różnych prac, nawet w bardzo tudnych warunkach. Mocną stroną jest układ hydrauliczny zapewniający maksymalną siłę odspajania nawet przy relatywnie niskich obrotach. Koparko-ładowarka Hidromek 102B o masie roboczej 9,4 t wyposażona została w automatyczną skrzynię biegów, dżojstiki sterujące, klimatyzowaną kabinę. Sposób wyprowadzenia rury wydechowej po słupku kabiny nie ogranicza operatorowi widoczności. Wersja z mniejszymi przednimi kołami sprawdzi się zwłaszcza do jazdy po utwardzonym terenie, gdy większość prac wykonuje ramię kopiące. Standardowo koparko-ładowarka posiada łyżkę ładowarkową 6 w 1, łyżkę kopiącą, szybkozłącze z łyżką kopiącą oraz widły paletowe. Dodatkowo maszynę można doposażyć w łyżkę skarpową, młot hydrauliczny czy zagęszczarkę. Hidromek 102S ma wszystkie koła jednakowej wielkości. Opcjonalny MSS (Motion Stabilizer System) działa jako amortyzator na siłownikach podnoszenia ładowarek. Poprzez tłumienie wstrząsu, który występuje, gdy łyżka z pełnym chwytakiem jest używana w trudnym terenie, zapewnia wygodną jazdę, która jest nie tylko płynna, ale także szybka.
Dostawcy podkreślają, że walory maszyny (m.in. ulepszona konstrukcja siłownika ładowarki) skracają czas załadunku i rozładunku nawet o jedną piątą w stosunku do maszyn poprzedniej generacji. O kilka procent wzrasta tym samym wydajność. W wyniku ulepszeń wprowadzonych w konstrukcji cylindra spada zużycie paliwa. Na możliwość długotrwałego użytkowania w trudnym terenie warunkach wpływa stalowa konstrukcja (chodzi m.in. o wysięgnik ładowarki i ramię koparki).
Wygodę pracy gwarantować mają m.in. zintegrowane fotele z dżojstikiem. W kabinie są dwa ekrany, istnieje możliwość wyboru wersji sterowanej przez Hidromek Opera. Rozwiązanie to pozwala operatorom na zdalne korzystanie z każdej maszyny z tym znakiem w dowolnym miejscu i czasie bez utraty komfortu. Użytkownicy koparko-ładowarek Hidromek mają do dyspozycji różnego rodzaju, fabryczne akcesoria funkcjonalne w tym: łyżki (zbierające, trapezowe itp.), łopaty, widły, młoty, świdry, pługi śnieżnę, chwytaki (m.in. do złomu), czy zrywaki.
JCB
Koparko-ładowarka JCB 3CXE Eco to najnowsza generacja kultowego modelu. Inżynierowie skupili się na wprowadzeniu zmian, które korzystnie wpływają jednocześnie na ekologię i ekonomię. Nowy model charakteryzuje się niższymi kosztami eksploatacyjnymi, a jednocześnie większym potencjałem technicznym.
JCB 3CXE Eco napędzana jest 3-litrowym silnikiem o mocy 75 KM (55 kW). Cechuje go brak systemu SCR (AdBlue) oraz wysoki moment obrotowy, 440 Nm (przy 1.250 obr/min.). Konstrukcja silnika zapewniać ma zmniejszenie zużycia paliwa o 10 proc. w relacji do poprzedniego modelu. Kolejnym atutem jest skrzynia biegów Autoshift. Dzięki systemowi blokady zmiennika momentu „TorqueLock” maszyna może przemieszczać się z prędkością przekraczającą 40 km/h jednocześnie ograniczając zużycie paliwa podczas przejazdów nawet o 25 proc. Podczas pracy łyżką ładowarkową daje operatorowi możliwość szybkiego zejścia na niższy bieg, (Kickdown), a to pozwala bardzo szybko uzyskać maksymalny moment obrotowy.
Każda nowa maszyna jest wyposażona w hydrauliczny przesuw ramienia koparkowego oraz jednokierunkową instalację wysokiego ciśnienia. Warto również wspomnieć o mechanicznym szybkozłączu koparkowym, wzmocnionych podkładkach pod stabilizatory, pneumatycznie amortyzowanym i podgrzewanym fotelu operatora, systemie redukującym drgania łyżki ładowarkowej SRS podczas przejazdów, szerokich przednich kołach (400/70-20), czterech lampach ostrzegawczych umieszczonych w rogach kabiny i takich detalach jak osłony główek siłowników w łyżce ładowarkowej czy solidnych, metalowych osłonach lamp tylnych.
W dachu kabiny Command Plus standardowo zamontowane są cztery lampy ostrzegawcze LED, które eliminują potrzebę stosowania lamp magnetycznych lub mocowanych śrubami do dachu kabiny. Poza tym kabina wyposażona jest w żółte uchwyty, które zapewniają bezpieczny punkt oparcia, a większe lusterka dają lepszą widoczność z tyłu maszyny. W kabinie zmieniono m.in. trójramienną kierownicę. Zapewnia lepszy widok na przedni wyświetlacz. Na ekranie znajduje się prędkościomierz, kontrolki ostrzegawcze oraz wyraźne wskazanie, który bieg jest aktualnie wybrany. JCB dostarcza również fabrycznie zamontowane radio, możliwość sparowania poprzez Bluetooth telefonu oraz wejścia do USB, AUX i SD. Radio zintegrowano z panelem pod sufitem, można nim też sterować za pomocą przełącznika obrotowego w bocznej konsoli.
Funkcje audio i telefoniczne są również wyświetlane na 7-calowym ekranie bocznym. Ekran ten dostarcza operatorowi bieżące danych na temat pracy maszyny, poziomu paliwa czy innych, przydatnych podczas pracy informacji. Wyświetlacz jest sterowany za pomocą przełącznika obrotowego w stylu samochodowym, a takie rozwiązanie zapewnia szybki dostęp do menu operacyjnego.
Komatsu
Komatsu WB97S-8 to koparko-ładowarka z dwiema osiami skrętnymi. Napędzana jest 101-konnym Dieslem. Masa eksploatacyjna maszyny wynosi 8,5-9,7 t,
a poj. standardowej łyżki 1,1 m sześc. Silnik spelnia wymagania normy emisji spalin EU Stage V. Zastosowano wiskotyczne sprzęgło wentylatora. Dostępny jest też system monitorowania ze wskaźnikiem Eco. Tryb mocy i tryb Eko zwiększają oszczędność paliwa. Elementem wyposażenia jest bezobsługowy filtr cząstek stałych (DPF), jak również przełącznik hiperwentylacji do wentylatora silnika. Dostawcy zwracają uwagę na kwestie bezpieczeństwa. Sprzyjają mu: zawory bezpieczeństwa stabilizatorów, wysięgnika i ramienia (standard), awaryjny wyłącznik silnika, kontrolka zapięcia pasów bezpieczeństwa.
Jest też funkcja trybu drogowego.
Odpowiednią widoczność do przodu uzyskano m.in. dzięki poprzecznie umieszczonej rurze wydechowej. Prace ułatwia również wielofunkcyjny kolorowy monitor LCD 7” o wysokiej rozdzielczości, czy fotel operatora z zawieszeniem pneumatycznym (standard). Operator ma do dyspozycji wyświetlacz prędkości obrotowej silnika i elektroniczny pedał gazu. Standardem jest linia hydrauliczna do młota (standard), czy wspomagany hamulec.
Na wszechstronność maszyny wpływa m.in. możliwość wyboru spośród kilku trybów skrętu (2WS, 4WS, tryb kraba), dostępu do hydraulicznego przesuwu bocznego, jak również do szybkozłącza łyżki ładowarki i koparki. Dostawcy zwracają uwagę m.in. na łatwość konserwacji (uzupełnianie oleju hydraulicznego, AdBlue i paliwa z poziomu gruntu; informacje dotyczące konserwacji wyświetlane na monitorze). Do dyspozycji jest też system monitorujący Komtrax, jak również mobilna komunikacja 4G, rozbudowane dane oraz raporty robocze.
Sercem koparko-ładowarki jest układ hydrauliczny z zamkniętym przepływem w położeniu neutralnym i kompensacją ciśnienia zależnie od obciążenia CLSS (Closed Load Sensing System). Zmienne natężenie przepływu oleju w połączeniu z dwoma trybami pracy: „Power” (moc) i „Economy” (oszczędność), wbudowanym systemem sterowania silnika, wentylatorem ze sprzęgłem wiskotycznym oraz wskaźnikiem Eco, mają gwarantować to, że maszyna korzysta z odpowiedniej mocy wtedy, gdy tego potrzebuje.
Mecalac
Firma Mecalac po przejęciu fabryki Terex 5 lat temu, udoskonaliła uznaną serię koparko-ładowarek TLB. Wśród głównych walorów konstruktorzy wymieniają: wysoki prześwit nad podłożem (umożliwia pracę na nierównym terenie), dobrą widoczność dla operatora, ergonomiczne elementy sterujące, wygodny dostęp przy przeprowadzaniu czynności konserwacyjnych. Wielotłoczkowe pompy i zamknięty układ hydrauliczny odpowiadają za dużą moc maszyny, stanowiącą jej przewagę konkurencyjną, jak również za imponujący udźwig i siłę odspajania łyżki.
TLB to maszyna bardzo zwrotna, promień zawracania wynosi zaledwie 7,9 m. Walorem jest też dobra widocznośc ze stanowiska operatora. To możliwe dzięki zastosowaniu największej na rynku koparko-ładowarek kabiny, wyposażonej w ergonomiczne elementy sterujące, które zwiększają łatwość operowania maszyną. Zamknięty układ hydrauliczny typu closed centre odpowiada za płynne i niewymagające dużej siły sterowanie, co sprawia, że nie nastręcza kłopotów nie tylko doświadczonym, jak i początkującym operatorom. Dzięki wysoko podnoszonej pokrywie silnika, która została zespolona ze ściankami bocznymi ułatwiono obsługę codzienną. W koparko-ładowarkach TLB można zastosować system telematyczny MyMecalac Connected Service, który umożliwia dostęp do informacji o położeniu maszyny, zużyciu paliwa, kodach błędów czy alercie dotyczącym konieczności wykonania przeglądu.
Mecalac posiada w swojej ofercie 4 rodzaje koparko-ładowarek na rynek EU: TLB870, TLB 880, TLB890 i TLB990, zróżnicowanych pod względem konfiguracji kół oraz typów sterowania. Najpopularniejszą w Polsce, a zarazem najbardziej uniwersalną jest TLB 890 ze sprawdzonym silnikiem Perkins o mocy 110 KM oraz automatyczną skrzynią biegów Powershift (4 biegi do przodu i 3 do tyłu), umożliwiającą poruszanie się z prędkością 40 km/h. Maszyna posiada 20-calowe koła przednie i 30-calowe koła tylne, a także układ blokady prędkości jazdy Active Drive (opcjonalnie), umożliwiający przemieszczanie się ze stałą, wcześniej zadaną prędkością. Mocne tylne ramię z opcjonalną linią hydrauliczną wyróżnia się zasięgiem 6,95 m i relatywnie dużą głębokością kopania. Układ amortyzacji wysięgnika Ride Control, funkcja stałego przepływu hydraulicznego oraz samopoziomująca łyżka 7 w 1 są kolejnymi atutami TLB890.
Najwyższym modelem koparko-ładowarki dostępnym w ofercie jest TLB 990. Wśród nowych funkcji i udoskonaleń są: dwie osie skrętne, czy tryb sterowania typu „krab”. Wszystkie maszyny serii TLB można doposażyć w komplet opcji hydraulicznych, jak szybkozłącze przedniego i tylnego ramienia czy hydrauliczny przesuw tylnego ramienia. Poza standardowym osprzętem Mecalac posiada kompleksową ofertę elementów dodatkowych do realizacji każdego rodzaju prac (widły do palet, łyżka wysokiego załadunku, młot hydrauliczny, zamiatarka, widły kleszczowe itp.). TLB990 jest standardowo wyposażona w automatyczną skrzynię biegów Powershift, z blokadą prędkości jazdy Active Drive, co ma zapewniać operatorowi automatyczną zmianę biegów, a także lepsze prowadzenie maszyny na drodze. Maszyny mogą pracować np. z widłami do palet, łyżka (7 x 1), zamiatarką itp. Tylne szybkozłącze w wersji automatycznej pozwala na zmianę łyżki z poziomu kabiny.
MST
Dostawcy koparko-ładowarek MST 6 Plus (modele 642 i 644) zwracają uwagę na zawory podziału przepływu, które towarzyszą tłokowi pompy. Ograniczenia są eliminowane, a takie elementy jak wysięgnik, ramię, czy łyżka mogą być przesuwane jednocześnie, nawet przy relatywnie niskich obrotach silnika.
Seria MST 6 Plus otrzymała nową konstrukcję wnętrza kabin, mającą zmniejszać zmęczenie i maksymalizować wydajność operatora, szczególnie podczas długich i wymagających prac. Kabina posiada certyfikaty ochrony ROPS (obiekty toczące się) i FOPS (obiekty spadające). Hydrauliczna blokada wysięgnika odpowiada za stabilność tylnego wysięgnika podczas ruchu. Tylne podpory poziomujące z powierzchnią przejściową umożliwiają stabilne utrzymanie maszyny w pozycji kopania, nawet w sytuacji gdy teren na którym wykonywane są prace jest bardzo nierówny. Pas bezpieczeństwa zintegrowano z fotelem operatora. W sterowaniu pomagają dżojstiki.
Ułatwienie w sterowaniu maszynami stanowić mają: cyfrowy przedni zestaw wskaźników i ergonomiczna kierownica. Ulepszono system klimatyzacji i wentylacji, a fotel operatora zaopatrzono w zawieszenie pneumatyczne (sprawdza się podczas długich godzin pracy w ciężkich warunkach).
MST 642 Plus waży 9 t, napędzana jest bez mała 100-konnym silnikiem Diesla. Taka sama jednostka napędza wersję MST 644 Plus, z tym że w tym przypadku masa robocza maszny jest o prawie 400 kg większa. W obu przypadkach mowa o silniku marki Perkins.
T&M nr 10/2023
Tekst: Michał Jurczak
Add comment