Siła i uniwersalność
Spycharki od lat są stosowane na budowach dróg. Zyskały też jednak nowe funkcje.
Wiele modeli ma specjalne wersje przeznaczone do pracy z odpadami i na wysypiskach, czy do prac leśnych, a także przeciwpożarowych. W każdym przypadku poszukiwane są maszyny niezawodne, zaprojektowane do intensywnej eksploatacji.
Producenci maszyn zgodnie przekonują, że ich produkty mają solidną konstrukcję, co sprawia, że mogą być stosowane w realizacji najcięższych zadań budowlanych, czy górniczych. Jako kluczowy argument wymieniają zazwyczaj konstrukcję podwozia mającą zapewniać maksymalną wytrzymałość oraz płynną i stabilną jazdę. Wśród walorów wskazuje się również efektywność układu chłodzenia oraz zdolność maszyn do pracy w szerokim zakresie temperatur. Współczesne spycharki są w istocie maszynami wielofunkcyjnymi. Zaglądamy do ofert trzech, bardzo liczących się na rynku dostawców.
CAT
Cat D6 XE jest spycharką o napędzie elektrycznym z podniesionym kołem napędowym. Niemal o 90 proc. mniej części ruchomych niż w tradycyjnym układzie napędowym oznacza mniej generowanego ciepła, ułatwia serwisowanie i zwiększa trwałość podzespołów. Podwozie Heavy Duty Extended Life (HDXL) z technologią DuraLink posiada system wymuszonego mocowania sworzni i ulepszone połączenia (zapewniają do 20 proc. większą trwałość uszczelnienia w warunkach dużych naprężeń udarowych). Podwozie Cat Abrasion sprawdza się m.in. w miejscach gdzie może dochodzić do intensywnego ścierania. Producent podkreśla, że nowa konstrukcja ma dwa razy trwalsze uszczelnienia i eliminuje konieczność obracania tulei, obniżając godzinowy koszt eksploatacji nawet o 50 proc. w porównaniu z tradycyjnym podwoziem. Zmniejszone wycieranie się ogniw na środku poprawia płynność działania. Wspólne konstrukcje podwozi Heavy Duty i Cat Abrasion umożliwiają zmianę jednego podwozia na drugie. Nowe opcjonalne podwozie 10-rolkowe zapewnia lepsze profilowanie przy wyższych prędkościach nawet podczas wykonywania zadań na trudnych nawierzchniach, takich jak piasek i żwir. Opcjonalne stosuje się krawędzie tnące Performance zwiększające ładowność lemiesza nawet o 35 proc. w porównaniu ze standardowymi krawędziami tnącymi.
Maszyna Cat posiada napęd elektryczny nowej generacji: system z przełączaną reluktancją o relatywnie prostej, choć solidnej konstrukcji wirnika. Silnik Cat C9.3B eliminuje potrzebę korzystania z systemu recyrkulacji spalin (EGR). Jego konstrukcję uproszczono dzięki zastosowaniu pojedynczej elektronicznej jednostki sterującej oraz ulepszonego filtra powietrza silnika. Cat Grade z układem Slope Assist automatycznie utrzymuje położenie lemiesza wstępnie ustawione przez operatora, nie wymagając przy tym sygnału GPS (nie ma potrzeby stosowania dodatkowego komputera ani oprogramowania). Cat Grade z funkcją 3D nie korzysta z masztów, mniejsze anteny są zintegrowane z dachem kabiny, a odbiorniki GPS zamontowane wewnątrz kabiny poprawiają zabezpieczenie antykradzieżowe. Dostawca spycharki twierdzi, że przy pomocy D6 XE można przenieść do 35 proc. większej ilości materiału na litr paliwa, a o 10 proc. na godzinę. Nowa konstrukcja, z 36-calowymi (915 mm) wycentrowanymi ostrogami zapewnia nacisk na podłoże o wartości 35 kPa (5 psi). Napęd elektryczny odpowiada za stałą moc przenoszoną na podłoże.
Maszyna sprawdza się też w pracy na wysypiskach. Drzwi kabiny do prac z odpadami są wykonane z odpornego na uderzenia poliwęglanu. Specjalnie zaprojektowane osłony maszyny pomagają w ochronie najważniejszych elementów przed uderzeniami i odpadkami unoszącymi się w powietrzu. Wielowarstwowe osłony zwolnicy, w tym osłona typu labiryntowego z załamaniami pod kątem 90 stopni, pomagają chronić uszczelkę Duo-Cone przed pyłem i zanieczyszczeniami, co chroni olej w zwolnicy. Układ chłodzenia zaprojektowano z myślą o pracy w warunkach dużego zanieczyszczenia. Wyposażono go w wentylator z funkcją zmiany kierunku obrotów i odchylane drzwiczki umożliwiające czyszczenie. Lemiesze do prac na wysypiskach i nakładki gąsienic z centralnym otworem pomagają optymalnie dopasować konfigurację maszyny do prowadzenia prac na wysypiskach.
W całkowicie przeprojektowanej kabinie D6 XE zastosowano wyświetlacz dotykowy o przekątnej 10 cali oraz prosty w obsłudze interfejs. Profil aplikacji zapisuje preferowane ustawienia maszyny. Układ równomiernego ogrzewania i chłodzenia kabiny umożliwia efektywniejszą cyrkulację powietrza wokół operatora i redukuje parowanie/ szronienie okien. Elastyczne mocowania kabiny zmniejszają drgania. Szerszy fotel z zawieszeniem pneumatycznym może być dowolnie regulowany, zapewniając komfort każdemu operatorowi. Poręcze po obu stronach dachu kabiny i punkty mocowania dodatkowo zwiększają bezpieczeństwo. Poziomy hałasu dla operatora i obserwatora zredukowano o 3 dB(A).
Dressta
– Postanowiliśmy stworzyć najlepszą spycharkę dla operatorów. Spycharka, która zmieni zasady i stanie się punktem odniesienia w zakresie widoczności, bezpieczeństwa i wydajności operacyjnej. TD-16N zapewnia mniej przejazdów, większą oszczędność paliwa, mniejsze zmęczenie i większą satysfakcję z pracy dla operatora – podkreślają konstruktorzy maszyny Dressta, nagrodzonej m.in. prestiżową nagrodą Red Dot Design Award.
Do napędu spycharki TD-16N służy 6,7-litrowy silnik marki Cummins generujący moc 143 kW (192 KM). Masa operacyjna maszyny w wersji LT wynosi 19,5 t, a w wersji LGT jest o ok. 700 kg większa. Standardowe łyżki mają poj. odpowiednio 4 i 4,4 m sześc.
Wytrzymała rama i solidne podwozie zaprojektowano i skonstruowano tak, aby z łatwością absorbowały wstrząsy. Układ hydrauliczny posiada ochronę przed uderzeniami i odłamkami. Ostrze i zrywak zostały wzmocnione, aby wytrzymać ekstremalne siły i uderzenia, także podczas pracy w najtrudniejszym terenie. Silnik jest chroniony przed kurzem i zanieczyszczeniami za pomocą napędzanego hydraulicznie wentylatora o zmiennej prędkości.
Jednym z walorów maszyny jest widoczność (309 st.), będąca kluczem do bezpieczeństwa i produktywności operatora. Pomaga w tym wygodna kabina, montowana centralnie na czterech słupkach, pozwalająca stworzyć odpowiednie pole obserwacji na miejsce pracy, z dobrym widokiem na lemiesz, zrywak i gąsienice. Za wydajność lemiesza i zrywaka maszyny odpowiada elektrohydrauliczny układ sterowania zaworami firmy Rexroth. Zastosowano zaawansowany technologicznie sześciokierunkowy lemiesz i zrywak z trzema zębami. Nowe ostrze VPAT (Variable Pitch Angle Tilt) skonstruowano tak, aby można było przenosić maksymalną ilość materiału przy relatywnie niewielkim wysiłku.
Serce spycharki TD-16N stanowi hydrostatyczny układ napędowy, który odpowiada za precyzyjne i szybkie realizowanie kluczowej funkcji maszyny, a zatem spychania, obejmującej np. zawracanie punktowe, kontrolę nachylenia, pchanie, zrywanie i równanie. Dostawca podkreśla, że wszystko to odbywa się przy maksymalnej kontroli i minimalnym wysiłku. Silnik zapewnia moment obrotowy na poziomie ponad 880 Nm, gwarantując siłę uciągu wynoszącą 305 kN. Odpowiednio zaprojektowany stosunek mocy do masy ma stanowić gwarancję należytej siły pchania przy relatywnie niskim poziomie hałasu i wibracji.
Kompaktowa spycharka jest także dość prosta w codziennej obsłudze. Sterowanie odbywa się intuicyjnie, m.in. dzięki zastosowaniu łatwych w użyciu dżojstików elektrohydraulicznych. Z kolei kluczowe czynności obsługowe, w tym kontrola oleju silnikowego i hydraulicznego, kontrola płynu chłodzącego i smaru mogą być wykonywane z poziomu gruntu.
Liebherr
Spycharki gąsienicowe Liebherr PR 746 Litronic to maszyny ósmej generacji. Masa eksploatacyjna wynosi 25,9-31,5 t. Lemiesze mają poj. 6-7,2 m sześc. Maszyny mogą poruszać się z prędkością do 11 km/h.
Do napędu służy fabryczny, wysokoprężny silnik Liebherr o mocy 254-281 KM. Sześciocylindrowa jednostka ma poj. 10,5 l, jest chłodzona wodą. Zastosowano intercooler typu powietrze-powietrze, a także ciśnieniowy układ smarowania (gwarantowane smarowanie silnika dla nachyleń do 45 st. ze wszystkich stron). W układzie hydraulicznym zastosowano system Load Sensing (sterowany na żądanie). Pompa tłokowa z tarcza krzywkową pozwala uzyskać przepływ na poziomie 256 l/min. Filtr powietrza posiada układ automatycznego odsysania pyłu.
Zastosowano suchy, dwustopniowy filtr powietrza (z czyszczeniem wstępnym). Elementem wyposażenia jest bezstopniowy, hydrostatyczny układ przeniesienia napędu. Sterowanie ułatwia pojedynczy dżojstik do obsługi wszystkich funkcji lemiesza.
Układ elektroniczny automatycznie dostosowuje prędkość jazdy i uciąg do warunków wynikających z danego obciążenia. Stosowana jest automatyczna stabilizacja ostrza plus system kontroli nachylenia. Elementami wyposażenia są również takie rozwiązania funkcjonalne jak: automatyczne podnoszenie zrywaka do pozycji parkowania; funkcja „pływania” ostrza, funkcja szybkiego opadania ostrza czy elektroniczne sterowanie pilotem hydrauliki roboczej.
Podwozie bazuje na sztywnych rolkach dolnych. Łańcuchy gąsienicowe są smarowane. Opcjonalnie stosować można nakładki na gąsienice. Kabina montowana jest hydroelastycznie. To zintegrowana konstrukcja zabezpieczająca przed przewróceniem (ROPS) i chroniąca przed spadającymi przedmiotami FOPS). Posiada wentylację nadciśnieniową. Dostawcy zwracają uwagę na funkcjonalne zaaranżowanie kabiny. Fotel operatora posiada amortyzację pneumatyczną, i jest w pełni regulowany. Monitorowanie ułatwia ekran dotykowy, wyświetlający aktualne informacje o maszynie. Ułatwia też indywidualne ustawienie poszczególnych parametrów.Użytkownicy chwalą dość niewielkie wibracje przekazywane na ciało operatora.
W zarządzaniu pomocny jest LiDAT – system transmisji danych. To rozwiązanie ułatwiające zarządzanie parkiem pojazdów i flotą maszyn Liebherr, a znane z innych maszyn do robót budowlanych, w tym wszelkiego rodzaju żurawi. LiDAT dostarcza informacji dotyczących lokalizacji i obsługi maszyn. Chodzi konkretnie o rozmieszczenie maszyn, okresy eksploatacji i użytkowania, zużycie paliwa, a także szczegółowe dane dotyczące okresów międzyobsługowych. Informacje aktualizowane są kilka razy dziennie w zależności od rodzaju abonamentu i można je wywołać w przeglądarce poprzez GPRS lub za pomocą nośnika danych. Poszczególnym maszynom danej floty można przypisać ograniczenia czasowe i ruchowe dotyczące ich rozmieszczenia. Dzięki możliwości integracji spycharek innych producentów można zarządzać kompleksowo parkami maszynowymi.
T&M nr 9/2023
Tekst: Michał Jurczak
Add comment