Specjaliści do układania
Dzięki maszynom takim jak układarki, zwane również rozściełaczami projekty budowlane można realizować szybciej i efektywniej.
Zazwyczaj znajdują zastosowanie przy budowie i remontach dróg i autostrad, pasów startowych czy torowisk. Rynek układarek nie jest wprawdzie duży, ale dość ustabilizowany. Firmy realizujące inwestycje drogowe interesują się zarówno maszynami nowymi, jak i używanymi.
Lista producentów i dostawców rozściełaczy nie jest długa, jednak i na tym rynku panuje rywalizacja. Zasada działania rozściełaczy jest w każdym przypadku podobna. Odpowiednio przygotowana masa jest rozładowywana do kosza zasypowego rozściełacza, a tam za pomocą podajników umieszczana pod stołem. Elementy stołu odpowiadają za rozprowadzenie mieszanki na całej szerokości obszaru roboczego, a także za jej wstępne zagęszczenie. Później pozostaje już tylko wyrównać nawierzchnię i zagęścić ją przy pomocy walca. Rozściełacze gąsienicowe charakteryzują się lepszą przyczepnością od kołowych, szczególnie przydatną podczas realizacji wymagających projektów, w trudnych warunkach terenowych lub gdy zadania wykonywane są na stromych wzniesieniach. Maszyny kołowe łatwiej jest natomiast przemieszczać z jednego miejsca pracy na drugie.
Trwałość i … koszty
Rozściełacze gąsienicowe Volvo P6820D ABG, P7820D ABG to maszyny o szerokości roboczej 2,5-11 m, napędzane silnikami o mocy 140–175 kW. Połączono nowej generacji system elektroniczny zarządzania pracą rozściełacza (EPM3, Electronic Paver Management) i funkcję menedżera ustawień (Settings Manager). Zintegrowana funkcja umożliwia operatorom wczytanie parametrów zapisanych w systemie elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza (EPM3) i wykorzystanie ich przy podobnych zadaniach. Upraszcza w ten sposób początkową konfigurację maszyny i pozwala szybko rozpocząć pracę. Podczas rozściełania parametry pracy maszyny można szczegółowo dostosować, aby zoptymalizować wydajność i produktywność. Stoły firmy Volvo umożliwiają pracę z różnymi materiałami. Specjalnie zaprojektowane ubijaki (pojedyncze lub podwójne) pozwalają uzyskać docelową gęstość materiału na całej szerokości rozściełania. Za płynne działanie hydraulicznych elementów przedłużających stołu odpowiada prowadnica wyposażona w dwa siłowniki umieszczone po każdej stronie układarki. Na jakość pracy wpływają również, sterowane hydraulicznie, płyty końcowe stołu. Elementy przedłużające wyposażono w dwie dodatkowe sekcje, których pochylenie można regulować w górę i w dół w zakresie (-2;+4), co ułatwia rozściełanie nieregularnych profili (np. z myślą o odwodnieniu nawierzchni), przy mniejszym zapotrzebowaniu na materiał. Do napędu maszyn służy fabryczny motor Volvo. System sterujący pracą silnika wyposażono w adaptacyjny tryb ECO, który dostosowuje moc jednostki do warunków pracy. Zdaniem producenta, ta funkcja ogranicza zużycie paliwa nawet do 30 proc. P6820D ABG i P7820D ABG emitują przy tym relatywnie niski poziom hałasu.
Caterpillar AP655 jest rozściełaczem asfaltu na gumowych gąsienicach, który – o czym zapewnia dostawca – gwarantuje szybki zwrot z inwestycji. Maszyna odznacza się szybkim nagrzewaniem stołu, solidnym wykonaniem i łatwością obsługi. Szeroki wybór stołów odpowiada za wszechstronność i wysoką jakość efektów pracy na drogach ekspresowych, autostradach, lotniskach i parkingach. Specjalny tryb Eco i funkcja automatycznego sterowania prędkością obrotową silnika obniżają zużycie paliwa i podnoszą komfort oraz ułatwiają komunikację (dzięki cichszej pracy maszyny). System podawania z czterema pompami pozwala na zwiększenie wydajności. Płyty podstawy i osłony łańcucha przenośnika pozwalają na wymianę niższym kosztem i w krótszym czasie. Wysuwanie elementów grzejnych ułatwia wymianę. Obrabiane ramy stołu upraszczają wymianę płyty listwy wibracyjnej. Specjalna konstrukcja złącza zaczepu holowniczego ma gwarantować optymalny ruch stołu rozściełającego. Na przedłużeniach listwy wibracyjnej znajdują się specjalne, dwubiegowe, proporcjonalne regulatory. Cat Grade Control to wbudowany fabrycznie system naprowadzania, który ułatwia eliminowanie wad nawierzchni i kontrolowanie jej grubości. Wszystko po to, aby zwiększyć wydajność, obniżyć koszty eksploatacji i poprawić rentowność. Wbudowany generator o mocy 70 kW odpowiada za szybkie nagrzewanie stołu. Jest dziełem tych samych konstruktorów, którzy stworzyli spycharkę z napędem elektrycznym, D7E. Szybkie nagrzewanie stołu w ciągu nawet 15 minut przekłada się na wzrost dziennej produkcji.
Szereg nowych funkcji posiadają układarki Vögele. Koncepcja ErgoPlus 3 ma zapewniać intuicyjną, ergonomiczną i bezpieczna obsługę. Pakiet niskoemisyjny EcoPlus odpowiada za zmniejszenie zużycia paliwa i ograniczenie poziomu hałasu. System komunikacji PaveDock Assistant poprawia niezawodność procesu podczas dostarczania mieszanki asfaltowej. Automatyczna funkcja AutoSet Plus służy natomiast do szybkiego przestawiania maszyny i zapisywania indywidualnych programów rozściełacza. Długie gąsienice odpowiadają za maksymalną przyczepność. Elementem maszyny jest w pełni zintegrowany automatyczny system kontroli niwelacji Niveltronic Plus. Super 1800-3i to, jak zapewnia producent, najmocniejsza układarka gąsienicowa w swojej klasie wydajności. Dzięki maksymalnej szerokości układania wynoszącej 10 m i długości maszyny wynoszącej zaledwie 6 m układarka równie dobrze radzi sobie z projektami autostradowymi, jak i np. z ciasnymi rondami.
Bezpieczeństwo i kontrola
W rozściełaczach Volvo udoskonalono układ hydrauliczny. Układ przeniesienia napędu uzupełnia hydraulikę, dostosowaną do silnika Volvo, odpowiadając za wysoką wydajność oraz stosunkowo niski poziom emisji spalin i hałasu. W maszynach P6820D/P7820D ABG, dzięki połączeniu kilku ważnych funkcji, takich jak automatyczny napinacz gąsienic, duża pojemność kosza zasypowego oraz system Soft Dock, uzyskuje się gładkość i równość powierzchni. Rozściełacze P6820D/P7820D ABG utrzymują niską temperaturę materiału nawet podczas pracy w bardzo wysokich temperaturach i na dużych wysokościach. Pomysłowo zaprojektowana komora oraz pokrywa silnika zapewniają odpowiednią cyrkulację powietrza, za którą odpowiada adaptacyjny wentylator chłodzący. Dzięki temu silnik i układ hydrauliczny są skutecznie chłodzone nawet przy wysokich temperaturach otoczenia. Funkcja ta pozwala też obniżyć poziom hałasu, wydłużyć okres eksploatacji maszyny i zoptymalizować wydajność instalacji hydraulicznej.
Do pełnego wykorzystania maszyny przyczynia się Pave Assist – zestaw narzędzi o takich możliwościach jak: profilowanie termiczne (Thermal Profiling), prognoza pogody (Weather View) i menedżer materiałów (Material Manager). Specjalnie zaprojektowane przez konstruktorów Volvo ubijaki są w całości hartowane (większa trwałość). W zależności od charakterystyki zastosowania i warunków pracy można wybrać stół z pojedynczym lub podwójnym systemem ubijaków (tamperów), pozwalający uzyskać gładką, jednorodną powierzchnię. Maszyna z podwójnym systemem ubijaków oferuje najwyższe poziomy zagęszczania materiału za stołem, co ma kluczowe znaczenie podczas układania grubych warstw asfaltu i podbudowy związanej cementem (CTB). Stoły VB 79/89 i VDT-V 79/89 to odpowiedni wybór w sytuacji, kiedy układane powierzchnie dróg mają mieć specjalny, wypukły profil. Moduły przedłużające stołu są wyposażone w dwie dodatkowe sekcje przegubowe i oferują możliwość regulacji nachylenia w górę lub w dół o 10 proc. (5,7 st.). Pozwalają w ten sposób na układanie profili o nieregularnym kształcie, np. w przypadku specjalnych wymogów dotyczących odprowadzenia wody deszczowej.
Elementem maszyny Caterpillar AP655 jest asystent rozpoczęcia rozściełania. Zapamiętuje profile konfiguracji, w tym m.in. wysokość zaczepu, temperaturę nagrzewania stołu, prędkość rozściełania, szerokość rozściełania, głębokość rozściełania, wypukłość, pochylenie i wysokość wysięgnika, wspomaganie stołu i blokadę stołu. Czujnik poziomu w leju (opcjonalny) ze wskazaniem temperatury pozwala operatorowi kontrolować wysokość materiału i temperatury dostarczania – wskaźniki są umieszczone na każdym wyświetlaczu w maszynie. System nagrzewania stołu wykrywa objawy usterki elementów i pomaga uniknąć ich zbędnej wymiany. Opcja Cat Grade Control jest wbudowana w wyświetlaczach stołu. System Product Link Elite odpowiada za szybkie podejmowanie decyzji, na podstawie rzetelnych danych. Ułatwia śledzenie lokalizacji, roboczogodzin, zużycia paliwa i czasu bezczynności, jak również umożliwia odczytywanie kodów diagnostycznych w aplikacjach w przeglądarce internetowej.
Producent układarek Vogele zwraca uwagę na duży kosz przyjęciowy (poj. 15 t), który szybko i bez strat przyjmuje mieszankę. Hydrauliczny przenośnik i ślimaki o średnicy 300 mm przenoszą tę mieszankę dalej. Kolorowe oznaczenia na zbiorniku materiału i rolkach dociskowych upraszczają proces przenoszenia materiału, nawet w ciemności. Przesunięcie i dodatkowe uszczelnienia w części wlotowej zapobiegają stratom materiału i zabrudzeniu przenośnika. Dokładne sterowanie i specjalne pomoce centrujące zapewniają, że przenośnik pozostaje wyśrodkowany, nawet podczas układania zboczy. Kontrola ogrzewania taśmy powoduje, że mieszanka jest utrzymywana w odpowiedniej temperaturze i przeciwdziała przyleganiu materiału. Temperatura taśmy jest mierzona i kontrolowana przez czujnik. Dzięki temu można transportować nawet tak „krytyczne” mieszanki jak asfalt niskotemperaturowy, bez strat temperatury. Oprócz taśmy głównej podajnik offsetowy ma długi przenośnik obrotowy. Można go obracać o 55 st. w lewo i w prawo. Obrotowy przenośnik można podnieść o 23 st. powyżej poziomu do wysokości przeładunku 3,5 m (opcjonalnie można ją zwiększyć do 3,9 m).
Pracować komfortowo
Rozściełacze gąsienicowe Volvo P6820D ABG, P7820D ABG mają funkcje ECO, dzięki dopasowaniu mocy silnika do potrzeb danego zadania, adaptacyjny tryb i zoptymalizowana liczba obrotów silnika (RPM) pozwalają obniżyć poziom hałasu. Przynosi to korzyści zarówno pracownikom drogowym, jak osobom mieszkającym w sąsiedztwie terenu robót. Aby środowisko pracy operatora było komfortowe, dach ma wbudowaną izolację dźwiękową, a automatyczny napinacz gąsienic zmniejsza drgania. Kabina zapewnia widoczność we wszystkich kierunkach dookoła rozściełacza, kosza zasypowego, kanału podajnika ślimakowego i stołu. Nowo zaprojektowana pokrywa silnika odpowiada za widoczność kosza zasypowego, operator może więc szybko sprawdzić poziom materiału i jego przepływ. Nowe przeszklenia po obu stronach kabiny operatora dodatkowo zwiększają widoczność. Precyzja rozściełania w dzień i w nocy jest rezultatem zastosowania sześciu standardowych świateł roboczych i opcjonalnych lamp balonowych. Oświetlenie LED jest jaśniejsze i trwalsze niż reflektory klasyczne, pozwala więc zobaczyć więcej w ciemności. Lampy odprowadzające, umieszczone pod dachem zabezpieczającym przed złymi warunkami pogodowymi, oświetlają podest przez trzy minuty po załączeniu przełącznika głównego i wyłączeniu zapłonu. Przydatnym rozwiązaniem jest Menedżer terminów przeglądów – Service Interval Manager. Informuje o wymaganiach serwisowych i pomaga utrzymać pełną sprawność maszyny. Specjalny wyświetlacz na panelu systemu elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza (EPM3) wyświetla alerty o wymaganych lub planowanych czynnościach konserwacyjnych. Informacje te są również rejestrowane w systemie, w historii serwisowania. Informacje wysyłane przez system zapobiegania kradzieżom paliwa pomagają zaś uniknąć niepożądanych i kosztownych przestojów. Ulepszono dostęp do najważniejszych punktów kontrolnych (poprzez szeroki otwór w górnej części kabiny). Jeden klucz umożliwia szybki dostęp do każdej stacyjki i pokrywy serwisowej w całej flocie maszyn.
Również gąsienicowe rozściełacze asfaltu Caterpillar AP655 mają opinię maszyn komfortowych w obsłudze. System wentylacji odprowadza opary z komory, z dala od operatora. Dwa stanowiska operatorskie umożliwiają pracę w przypadku awarii jednego z nich i pełną kontrolę po dowolnej stronie maszyny, każde z nich można wychylić poza ramę w celu zapewnienia odpowiedniej widoczności wokół rozściełacza. Opcjonalne podgrzewanie fotela, pneumatyczne zawieszenie, wiele możliwości regulacji i zmienny kąt ustawienia pulpitów poprawiają komfort w trakcie długiego dnia pracy. Obniżenie poziomu hałasu w trybie Eco ułatwia komunikację z załogą. Odblaskowy pas bezpieczeństwa 76 mm (3") umożliwia spełnienie wymagań dotyczących bezpieczeństwa załogi. Port USB upraszcza aktualizowanie oprogramowania. Wyświetlacze z ekranem dotykowym są wyposażone w regulację jasności umożliwiającą dostosowanie ich działania do zmiennych warunków oświetlenia. Ekran dotykowy upraszcza włączanie generatora i zasilania pomocniczego, a także posiada funkcje regulacji temperatur nagrzewania płyty listwy wibracyjnej, prędkości ugniatania i wibracji i działania systemu Cat Grade Control (opcja) oraz zapisywania preferencji operatora.
Układarki Vögele mają konsolę operatora ErgoPlus 3. Wszystkie funkcje są połączone w logiczne grupy, dzięki czemu operator znajduje każdą funkcję dokładnie tam, gdzie się jej spodziewa. Przyciski można łatwo rozpoznać dotykiem, nawet w rękawicach roboczych. Zastosowano zasadę „Dotknij i pracuj”. Innymi słowy, funkcja jest wykonywana bezpośrednio – bez konieczności potwierdzania. Konsolę specjalnie dostosowano do wymagań operatorów podajników materiałów. Przejrzyste wskaźniki funkcji i stanu, wyświetlacz o wysokim kontraście i nieoślepiające podświetlenie również ułatwiają użytkownikom obsługę.
T&M nr 4/2023
Tekst: Michał Jurczak
Add comment