Siła wszechstronności
Dla tych, którzy dopiero rozpoczynają działalność, koparka kołowa może być dość naturalnym wyborem.
Można nią pracować jak maszyną gąsienicową, ale łatwiej przenosić z jednego na inne miejsce pracy bez konieczności inwestowania w ciężarówkę i przyczepę (w przeciwieństwie do koparki gąsienicowej). Koparki kołowe sprawdzają się praktycznie w każdych warunkach. Korzystają z nich budowlańcy i ich podwykonawcy, ale też np. firmy z sektora komunalnego.
Walorem koparek kołowych jest to, że można je przemieszczać z jednego miejsca pracy do drugiego bez dodatkowej jednostki transportowej, a tym samym są praktycznie natychmiast przygotowane do wykonania każdego zadania. Zazwyczaj chodzi o roboty ziemne, kopanie rowów, kształtowanie krajobrazu lub przygotowanie miejsca do wykonywania innych czynności. Koparki kołowe są wprawdzie zazwyczaj droższe niż porównywalne gabarytowo maszyny gąsienicowe, jednak koszt ich eksploatacji jest niższy. Przyglądamy się maszynom z zakresu 15-20 t.
Uniwersalność i wytrzymałość
Doosan Infracore Europe przedstawił niedawno koparki DX140W-7 i DX160W-7. W panelu sterowania maszyn dostępny jest nowy tryb rotatora odchylanego, specjalny tryb przepływu dwukierunkowego, który jest jednak zarządzany przez EPOS jako jednokierunkowy z bezpośrednim powrotem do zbiornika w każdym kierunku (aby uniknąć ciśnienia zwrotnego i zwiększyć przepływ oraz sterowność). Nowością jest też funkcja dokładnego obrotu, minimalizująca drgania podnoszonego obiektu na początku lub na końcu ruchu, aby zwiększyć płynność ruchów, komfort operatora i bezpieczeństwo pracowników w pobliżu oraz uniknąć uszkodzeń spowodowanych przez spadający obiekt. Koparki DX140W-7 i DX160W-7 mają zapewniać lepszą jakość ruchów narzędzi obrotowych, takich jak mulczery i większy zakres roboczy narzędzi przegubowych montowanych z przodu. Zwiększono skok siłownika wysięgnika przegubowego, choć miejsce jego montażu pozostało bez zmian. W górnej części siłownika wysięgnika dodano zawór blokujący (zapobiega niespodziewanemu zwolnieniu siłownika wysięgnika przegubowego w trakcie kopania). Model DX140W-7 standardowo posiada cięższą, 2,5-tonową przeciwwagę, zarówno w wersji z wysięgnikiem jednoczęściowym, jak i przegubowym. Również DX160W-7 standardowo posiada 2,5-tonową przeciwwagę, ale opcjonalnie dostępna jest 3-tonowa. Dzięki niej DX160W-7 szczególnie nadaje się do pracy z cięższymi narzędziami, takimi jak rotatory odchylane. Podwozie modelu DX160W-7 jest bardziej wytrzymałe niż w modelu DX140W-7. Koparki wyposażone są też w standardzie w nowy uchwyt dźwigowy, który stanowi część odlewanego złącza mocowania łyżki na końcu ramienia. Jego maksymalna nośność wynosi 5 t, posiada specjalną tuleję, która zapobiega deformacji otworu dźwigowego.
Maszynę Hyundai HW140A (14,9-17,08 t, poj. standardowej łyżki 0,71 m.sześc. silnik Cummins Stage V, 173 KM) zaprojektowano m.in. zmyślą o pracy w projektach budownictwa miejskiego i krajobrazu, gdzie przestrzeń jest ograniczona. Opcjonalny, montowany fabrycznie tiltrotator Engcon zwiększa wydajność i rentowność dzięki lepszej kontroli przy niższym zużyciu paliwa. Fabrycznie przygotowane systemy sterowania maszyną 2D lub 3D lub prowadzenia maszynowego mają zapewniać elastyczność pracy. Równie solidne i wszechstronne mają być inne koparki tego producenta: HW160A (17,58-19,98 t) oraz HW170ACR (koparka obrysowa, 18,18 t).
CAT M318 to z kolei koparka umożliwiająca przemieszczanie się pomiędzy stanowiskami pracy z prędkością do 35 km/h. Zaawansowany układ hydrauliczny odpowiada za optymalną równowagę mocy i efektywności. Dedykowana pompa mechanizmu obrotu stabilizuje moc i zwiększa wielozadaniowość.
W przypadku maszyn JCB JS145W/JS160W wytrzymałośc ma wynikać m.in. z zastosowania solidnego czerpaka (stal o wysokiej wytrzymałości na rozciąganie,z jednoczęściowymi płytami owijarki i wewnętrznymi przegrodami) i wzmocnionego wysięgnika. JCB JS145W/160W ma silnik JCB i Kawasaki, pompy, bloki zaworowe Kayaba oraz skrzynie ZF. Sztywna rama górna ma zwiększać trwałość. Aby zapewnić wszechstronność, JCB oferuje listę opcji (m.in. orurowanie). Opcjonalna, hydraulicznie podnoszona kabina umożliwia podniesienie stanowiska obsługi do 2,3 m nad standardową maszyną. Dzięki temu operator może np. zajrzeć do kontenerów z wyższymi burtami.
Maszyną do wielu zastosowań jest też Komatsu PW160-11. Producent zwraca uwagę na dodatkowy obwód hydrauliczny, a także na zintegrowany system kontroli osprzętu (KIAC) oraz duży wybór wyposażenia dodatkowego (proporcjonalne elementy sterujące dla „akcesoriów” funkcjonalnych). PW160-11 można wyposażyć w samochodowy zaczep kulowy, rolniczy zaczep kulowy lub automatyczny zaczep montowany w ciężarówkach, co pozwala na podłączanie przyczep o masie do 7,5 t z hamulcem najazdowym. Dostępne są wszystkie konieczne złącza elektryczne i hydrauliczne, w tym dwa dodatkowe obwody podwoziowe do obsługi opróżniania przyczepy lub otwierania tylnej klapy. Przy pomocy dżojstików w kabinie można sterować funkcjami przyczepy.
W maszynie A 914 Compact, aby osiągnąć zgodność z normami emisji Stage V, Liebherr stosuje innowacyjny system SCR z filtrem cząstek stałych. To zmniejsza emisję przy zachowaniu tej samej mocy. Krótki tylny promień obrotu koparki ułatwia zastosowanie w centrach miast, a także przy klasycznych pracach ziemnych. Na życzenie koparkę można zaopatrzyć w pełni zautomatyzowany system szybkozłącza Likufix. Narzędzia robocze zmieniane są bezpiecznie i komfortowo za pomocą przycisku w kabinie. Dzięki temu zmiany osprzętu są szybkie, co pozwala zaoszczędzić czas, a także zwiększyć wydajność maszyn o jedną trzecią. Likufix jest wyposażono w optyczne i akustyczne ostrzeżenie otwartego szybkozłącza, a także standardowe haki załadunkowe z zapadkami zabezpieczającymi o podwyższonej trwałości, zwiększającymi bezpieczeństwo przy podnoszeniu.
Liczy się… ekonomia
Koszty eksploatacji mają niebagatelne znaczenie. W Komatsu PW160-11 jest sześć trybów pracy, a także regulowana funkcja automatycznego wyłączania silnika (wyłącza silnik po upływie ustawionego czasu pracy na biegu jałowym). Zakres regulacji funkcji wynosi od 5 do 60 minut, co pozwala ograniczać niepotrzebne zużycie paliwa oraz emisję spalin, a także zmniejszyć koszty eksploatacji. Wskaźnik Eco oraz porady Eco na monitorze w kabinie dodatkowo zachęcają do sprawnej obsługi. Układ dopasowania obrotów silnika i pomp hydraulicznych odpowiada za sprawność i precyzję podczas ruchów pojedynczych i złożonych. Sprzęgło wiskotyczne pozwala na regulację prędkości obrotowej wentylatora chłodnicy, mając wpływ na zmniejszenie zużycia paliwa.
W maszynach Doosan (DX140W-7 i DX160W) zastosowano układ SPC3 (Smart Power Control). Dostępne są cztery tryby pracy, które ułatwiają obsługę koparek w zestawieniu z bardziej złożoną gamą ośmiu trybów pracy i opcji systemu SPC w maszynach poprzedniej generacji. Operator może ustawić tryb (P+, P, S lub E) zarówno w jednokierunkowym, jak i dwukierunkowym trybie. Podczas jazdy operator może za pomocą ekranu dotykowego panelu głównego wybrać tryb jazdy z dwiema pompami. Po włączeniu tej opcji prędkość obrotowa silnika spada o ok. 300 obr./min, co przekłada się na oszczędność paliwa rzędu 10 proc. podczas jazdy. Udoskonalono funkcję przyspieszania, operator szybciej zauważa reakcję po naciśnięciu pedału gazu. Wyłączenie trybu jazdy z dwiema pompami pozwala zwiększyć moment obrotowy podczas jazdy pod górę, choć w przypadku zboczy o niezbyt dużym nachyleniu zalecana jest jazda w trybie z dwiema pompami. Elementem fabrycznego wyposażenia jest system telematyczny DoosanCONNECT, rozwiązanie do zarządzania flotą przez sieć, przydatne w przypadku sprawowania kontroli nad wydajnością i bezpieczeństwem pracy maszyn, podkreślające znaczenie konserwacji zapobiegawczej.
Interesujące rozwiązania zastosowano też w maszynie Hyundai HW140A. Jest wśród nich funkcja automatycznego biegu jałowego silnika oszczędza paliwo (przełączenie silnika na bieg jałowy, gdy koparka jest nieaktywna), redukuje hałas i ogranicza emisję spalin. Funkcja wskaźnika Eco pomaga zredukować emisje i koszty eksploatacji poprzez ciągłe monitorowanie wydajności. Automatyczny hamulec kopania umożliwia rozpoczęcie pracy natychmiast po zatrzymaniu. Produktywności sprzyja proporcjonalny układ hydrauliki pomocniczej. Proporcjonalny jedno- lub dwustronnego działania obwód jest instalowany standardowo, umożliwiając płynną, precyzyjną kontrolę osprzętu (hydraulika Load Sensing). Sterowanie jest płynne i przewidywalne, nawet przy dużym obciążeniu pracą.
Silnik stosowany w maszynie Liebherr A 914 Compact wykorzystuje innowacyjny system SCR, który składa się z układu katalizatora, wtryskiwacza i roztwowu AdBlue, co niesie ze sobą 91-proc. redukcję tlenku azotu (NOx). Filtr cząstek stałych nie jest wymagany, ale można go zainstalować jako dodatek. Relatywnie niewielki apetyt na paliwo to także zasługa innowacyjnego systemu Liebherr Power Efficiency (LPE), optymalizującego wszystkie procesy zarządzania energią. Maksymalną wydajność elementów napędu niezależnie od wykonywanej czynności roboczej zapewniają: aktywna interwencja w proces sterowania silnikiem, regulacja kąta wychylenia pompy hydraulicznej i dostosowanie prędkości obrotowej jednostki napędowej.
Bezpiecznie i wygodnie
Konstruktorzy maszyn Doosan DX140W-7 i DX160W-7 zwracają uwagę na nowoczesną kabinę. Pracę ułatwia nowy automatyczny hamulec kopania, który przytrzymuje hamulec główny w odpowiednim położeniu po zatrzymaniu pojazdu (osiągnięciu zerowej prędkości), dzięki czemu kierowca nie musi naciskać pedału hamulca. Znajdujący się na panelu sterowania przycisk automatycznego hamulca kopania pozwala kierowcy włączać i wyłączać tę funkcję. Sterowanie za pomocą dżojstika to nowa opcja umożliwiająca kierowanie maszyną za pomocą pokrętła (bez użycia kierownicy) podczas pracy. Sterowanie za pomocą dżojstika działa tylko przy prędkości poniżej 20 km/h i na pierwszym lub drugim biegu. Funkcję włącza i wyłącza się poprzez przytrzymanie przycisku sterowania pokrętła dżojstika na panelu sterowania przez co najmniej sekundę. Układ odłączania obciążenia (LIS – Load Isolation System) to kolejna nowa opcja zwiększająca wygodę jazdy poprzez amortyzowanie zmian położenia przedniej części maszyny podczas jazdy po nierównym lub trudnym terenie. Funkcję amortyzacji wysięgnika także aktywuje się za pomocą przycisku na panelu sterowania, można to zrobić podczas jazdy z prędkością 5 km/h ± 0,5 km/h lub wyższą; funkcja wyłącza się po osiągnięciu prędkości 4 km/h ± 0,5 km/h. Kabina koparek DX140W-7 i DX160W-7 standardowo posiada kierownicę w wersji deluxe. W kabinie jest 8-calowy dotykowy wyświetlacz Doosan Smart Touch. Dostepny jest system audio DAB (z zestawem głośnomówiącym i Bluetooth). Pracę ułatwia uruchamianie bez kluczyka (system tzw. inteligentnego kluczyka) i zdalne blokowanie/odblokowywanie drzwi, a także układ równoległych wycieraczek i nowa konstrukcja pedałów. Opcjonalnie oferowany jest AVM – system monitoringu strefy wokół maszyny z kamerami 360 st.
CAT M318 jest łatwy w obsłudze dzięki punktom konserwacyjnym dostępnym z podłoża (m.in. możliwość szybkiego i bezpiecznego sprawdzania poziomu oleju silnikowego). Producent zapewnia o oszczędności do 10 proc. części zamiennych dzięki nowym, długotrwałym filtrom, których zużycie i okresy między przeglądami można kontrolować za pomocą monitora w kabinie. Dwa poziomy filtracji chronią silnik przed zanieczyszczonym olejem napędowym. Filtr oleju hydraulicznego ma zawory zapobiegające wyciekom, które pozwalają zachować czystość oleju podczas wymiany filtra. Charakteryzuje się też większą żywotnością (wymiana co 3 tys. godzin), o 50 proc. w porównaniu z dotychczas stosowanymi konstrukcjami filtrów. Silnik CAT M318 uruchamia się przyciskiem, kluczykiem z Bluetooth lub unikatowym identyfikatorem operatora. Funkcja identyfikatora operatora pozwala zaprogramować tryb mocy i preferowany sposób działania dżojstika; maszyna zapamięta ustawienia i przywoła je, gdy będziesz rozpoczynać pracę. Nawigacja odbywa się na standardowym monitorze dotykowym o przekątnej ekranu 254 mm (10 cali) lub za pomocą pokrętła wyboru. Automatyczna blokada osi wciska pedał za użytkownika, zmniejszając liczbę czynności, które musi wykonać. Maszyna automatycznie wykrywa, kiedy hamulec zasadniczy oraz oś muszą być zablokowane lub odblokowane. Zwalnia się automatycznie po wciśnięciu pedału sterowania jazdą.
Producent maszyny Hyundai HW140A zwraca uwagę m.in. na rozbudowane systemy bezpieczeństwa. Zmniejszono tylny promień obrotu i zwis (odpowiednio o 11-28 cm i 12-34 cm), czyniąc HW140A (podobnie jak HW160A) przyjaznymi dla użytkownika. Pomaga to operatorom w pracy bezpiecznie, pewnie i wydajnie w ciasnych przestrzeniach i ruchliwych środowiskach budowlanych) zapewnia kompaktowość, gwarantując komfort także podczas pracy w ciasnych przestrzeniach i ruchliwych środowiskach. Proporcjonalna, pomocnicza hydraulika w standardzie umożliwia płynne i precyzyjne sterowanie osprzętem. Precyzyjna kontrola wychylenia służy dokładności i ogranicza rozsypywanie materiału.Tryb podnoszenia i funkcja doładowania mocy pomaga natychmiastowo zwiększyć moc podczas podnoszenia ciężkich ładunków.
W JCB JS145W/JS160W stopnie i platformy mają wykroje antypoślizgowe stalowe płytki dla optymalnej przyczepności, nawet na mokrej lub oblodzonej nawierzchni warunki. Płyty przykręcane mają wpuszczone śruby, aby zmniejszyć ryzyko potknięcia. JS145/160W JCB są standardowo wyposażone w kamera cofania wyświetlająca nieprzerwany widok do tyłu na 7-calowym kolorowym monitorze w kabinie. Producent zwraca uwagę na łatwy dostęp do silnika.
W przypadku maszyny Komatsu PW160-11 komfort operatora uzyskano m.in. poprze zastosowanie fotela z zawieszeniem pneumatycznym klasy
premium ze zintegrowanymi konsolami dżojstików, układ amortyzacji ramion (ECSS), system monitorowania otoczenia KomVision, a także opcjonalny układ kierowania dżojstikiem. Wygodzie sprzyjają też proporcjonalne elementy sterujące dla dodatkowych osprzętów, ulepszone, ergonomiczne przełączniki, 6 trybów pracy, łatwa obsługa techniczna, ułatwiony dostęp do obsługi serwisowej, układ centralnego smarowania, łatwy dostęp do zbiornika AdBlue.
Dostawy maszyn Liebherr A 914 zwracają uwagę na miejsce pracy operatora, charakteryzujące się łatwym wsiadaniem i wysiadaniem, wyposażone w gwarantujący efektywną obsługę ergonomiczny dżojstik czy obfite przeszklenia, zapewniające przez cały czas optymalną widoczność obszaru roboczego. Kamery tylne i boczne zawarte w standardowej specyfikacji dają również możliwość łatwego zaglądania w miejsce zwykle niewidoczne bezpośrednio z kabiny. Zdaniem producenta koparka A 914 Litronic cechuje się również niewielkimi kosztami obsługi. Wszystkie elementy, które wymagają konserwacji zostały zlokalizowane po prawej stronie maszyny. Punkty serwisowe są dostępne z poziomu gruntu.
T&M nr 7-8/2021
Tekst: Michał Jurczak
Add comment