Układarki mas
Rynek czeka na boom.
Układarki, zwane często rozściełaczami są powszechnie stosowane przy budowie nowych dróg i autostrad, pasów startowych, składowisk odpadów czy torowisk kolejowych.
To również najszybsze i najbardziej ekonomiczne maszyny służące do poszerzania istniejących dróg i formowania poboczy. Rynek jest dość ograniczony, co nie znaczy, że nie pojawiają się nowatorskie technologie, nowe produkty. Rolą rozściełaczy jest, najogólniej mówiąc układanie poszczególnych warstw konstrukcyjnych z różnych materiałów, np. kruszywa, tłucznia, żwiru oraz gorącej masy bitumicznej. Poszczególne maszyny różnią się od siebie elementami konstrukcyjnymi, a także wydajnością. Na rynku są maszyny uniwersalne, stosowane są zarówno przy wszelkich pracach budowlanych prowadzonych na drogach, od warstwy ścieralnej po podbudowę zasadniczą drogi, ale również bardziej wyspecjalizowane, przeznaczone np. jedynie do poszerzania dróg już istniejących.
Na kołach, na gąsienicach…
Jeszcze kilkanaście lat temu dziewięć na dziesięć sprzedawanych w Polsce rozściełaczy było maszynami kołowymi. Później sytuacja uległa diametralnej zmianie. Z racji większej stabilności i wydajności (szerokość robocza) coraz większym popytem zaczęły cieszyć się maszyny poruszające się na gąsienicach. Tak jest do dziś. Gąsienicowe rozściełacze asfaltu charakteryzują się lepszą przyczepnością, szczególnie przydatną podczas realizacji wymagających projektów, w trudnych warunkach terenowych lub gdy zadania wykonywane są na stromych wzniesieniach.
Swoistym znakiem czasu stała się próba połączenia walorów maszyn kołowych i gąsienicowych. Rezultatem jest np. system jezdny Mobil-Trac (CAT), z gumowymi, bardzo wytrzymałymi gąsienicami, składającymi się z wewnętrznych warstw elastycznego kordu stalowego pokrytych grubą warstwą zewnętrzną. Mobil-Trac może być wyposażony w gąsienice z bieżnikiem lub gładkie (obie mają grubość 62 mm). Gąsienice podwozia Mobil-Trac stykają się z podłożem na bardzo dużej powierzchni, co zapewnia równomierny rozkład masy na całej długości.
Wydajności sprzyja też technologia podwójnego rozkładania, rozwinięta kilkanaście lat temu przez Dynapac. Efektem ściśle współpracujących ze sobą, dwóch rozściełaczy jest możliwość niemal jednoczesnego układania warstwy bitumicznej i ścieralnej. Oprócz zmian wynikających z potrzeby poprawy jakości rozkładania, komfortu pracy itp. są też takie, których celem głównym jest …ekonomia. W najnowszych seriach maszyn poszczególnych producentów, np. Dynapac SD zaprojektowano tryb pracy Eco, umożliwiający bezstopniowe dostosowanie poziomu obrotów silnika do rzeczywistego zapotrzebowania. Zdaniem producenta, maszyny zużywają o jedną piątą mniej paliwa niż modele produkowane wcześniej, są przy tym znacznie cichsze niż poprzednicy.
Dochodzą do tego konstrukcje samych układów jezdnych, długich i szerokich gąsienic Dynapac I-track lub elektroniczny system kontroli siły pociągowej AddTraxxion w maszynach kołowych. Amortyzowane hydraulicznie rolki pchające potrafią zniwelować silne uderzenie ciężarówki dostarczającej mieszankę mineralno-asfaltową. Powiększony kosz załadowczy, szeroki tunel sterowanego bezstopniowo podajnika zgrzebłowego i centralna przekładnia napędowa przenośnika ślimakowego o zaledwie 15-centymetrowej szerokości umożliwiają należyty, niezakłócony przepływ materiału pod deskę rozkładającą. Standardem staje się to, że funkcjonowanie układarek wspiera elektronika. Systemy operacyjne potrafią kontrolować nie tylko poszczególne funkcje maszyn, ale sam proces rozkładania. Działanie systemu polega między innymi na zautomatyzowaniu procesu rozkładania, zapamiętywaniu parametrów pracy, kontroli ilości materiału.
Jej domeną są remonty
O ile wymienione wcześniej maszyny mają zastosowanie uniwersalne, o tyle np. Strassmayr BF290 to układarka do… poboczy. - Udoskonalona układarka BF 290 V2 to najszybszy i najbardziej ekonomiczny sposób na formowanie poboczy oraz poszerzanie istniejących dróg. Uniwersalne mocowanie maszyny, przy współpracy ze specjalnie przygotowaną płytą mocującą umożliwia montaż układarki na ramionach ładowarki kołowej, koparko-ładowarki lub ciągnika rolniczego. Rolki przednie odpowiedzialne za kontakt z samochodem ciężarowym dostarczającym materiał regulowane są bezstopniowo, przez co umożliwia się dopasowanie maszyny do współpracy z każdym samochodem ciężarowym – informuje Sławomir Najewski, dyrektor handlowy spółki Strassmayr. Układarka wykorzystuje napęd nośnika tylko i wyłącznie do przemieszczania, natomiast napęd elementów roboczych odbywa się za pomocą wysokoprężnego silnika spalinowego. Dzięki zastosowaniu ogumowanych zestawów kół istnieje możliwość pracy również w „trudnym”, np. leśnym terenie. Wydajność układarki osiąga 300 t/h, co przy właściwej organizacji dostaw materiału, umożliwia ułożenie w ciągu jednej zmiany do 5 km pobocza. - Z uwagi na zwiększającą się liczbę przetargów dotyczących remontów dróg, zainteresowanie naszą układarką stale rośnie. Dzięki swoim wymiarom nasza układarka plasuje się wśród najbardziej pożądanych maszyn, ponieważ jej użycie nie wiąże się z koniecznością zamknięcia całego odcinka drogi, na którym taki remont jest wykonywany, a jedynie uzyskania pozwolenia na wyłączenie tylko jednego pasa remontowanej drogi – podkreśla S. Najewski, (Strassmayr).
AMMAN
Oferta rozkładarek mas bitumicznych firmy Ammann obejmuje maszyny o masie od 1 do 15 t i szerokości pracy od 0,8 do 6,5 m. AFW 150 G jest przeznaczona głównie do prac związanych z asfaltowaniem przy budowie kanałów, chodników i przewodów oraz przy wykonywaniu ogrodów oraz kształtowaniu krajobrazu. AFW/AFT 270 E/G to układarki odpowiednie szczególnie dla małych i średnich zakresów prac: trakcja napędu gąsienicowego w kombinacji z dobrą niwelacją własną gwarantują użytkownikowi należyte rezultaty układania asfaltu oraz materiałów niezwiązanych. Szerokość robocza sięga 3,3 m. Do stosowania głównie na średnich i dużych placów budów przeznaczone są maszyny AFW/AFT 500 E/G. Przy odpowiednim stosunku ciężaru do wydajności oraz dzięki łatwej obsłudze, kołową maszyną można rozkładać asfalt o szerokości do 6,5 m.
ATLAS DYNAPAC
Firma Atlas Copco ma nową linię rozkładarek gąsienicowych i kołowych Dynapac przeznaczonych do rozkładania mieszanek mineralno-asfaltowych na szerokości od 2 do 14 m. Dwie to rozkładarki kołowe (Dynapac SD2500W i SD2500WS), cztery to wersje na gąsienicach (Dynapac SD2500C; SD2500CS; SD2550C i SD2550CS). Wszystkie wersje napędzane są chłodzonymi cieczą silnikami wysokoprężnymi Cumminsa. Wpływ na komfort eksploatacji ma m.in. odpowiednia widoczność: wnętrza kosza załadowczego, przenośnika ślimakowego i deski rozkładającej. Cała platforma operatora wraz z daszkiem może być wysuwana hydraulicznie poza obrys maszyny o pół metra w każdą stronę (po naciśnięciu guzika na panelu sterującym). Maszyny mogą być wyposażone w hydraulicznie poszerzane deski Dynapac: V5100TV (podstawowej szerokość 2,55 - 5,10 m) i V6000TV (3,00 - 6,00 m), ogrzewane gazowo lub elektrycznie.
FAYAT BOMAG
BF 800C jest flagowym produktem marki Bomag. Chociaż został zaprojektowany do rozkładania mas bitumicznych, sprawnie radzi sobie również z układaniem betonu. BF 800C daje możliwość ustawienia szerokości rozkładania do 10 m. Do napędu zastosowano 181-konny silnik wysokoprężny marki Deutz. Wydajność maszyny sięga 800 t/h. Wśród walorów BF 800C producent wymienia m.in. stół o ciężarze 4 t, z blachami gładzącymi o szerokości 40 cm. Taka konstrukcja sprawia, że podczas wbudowywania mieszanki jest ona lepiej dogęszczona, a nawierzchnia równiejsza. Oferta obejmuje też rozkładarkę BF 600-2, wyposażoną standardowo w system Ecomode, ograniczający zużycie paliwa. Fabrycznie montowany jest system też system Magmalife, czyli aluminiowa płyta grzewcza odpowiedzialna za równomierną dystrybucję ciepła na stole głównym i poszerzeniach. BF 600-2 wyróżnia się do 25 proc. szybszym nagrzewaniem niż w tradycyjnych rozkładarkach.
CATERPILLAR
Elementem układarek marki Caterpillar jest podwozie Mobil-Trac wyróżniające się sprawnym pokonywaniem przeszkód w trudnym terenie, płynną i cichą pracą. Niektóre modele mogą być wyposażone w stalowe gąsienice, które zwiększają niezawodność i obniżają koszty konserwacji. W skład systemu Mobil-Trac wchodzą bardzo wytrzymałe gumowe gąsienice składające się z wewnętrznych warstw elastycznego kordu stalowego pokrytych grubą warstwą zewnętrzną. Gąsienice podwozia Mobil-Trac stykają się z podłożem na powierzchni o długości 2460 mm (97 cali) i szerokości 406 mm (16 cali). Duża powierzchnia styku z podłożem zapewnia równomierny rozkład cieżaru maszyny na całej długości gąsienicy. Rozściełacz AP255E sprawdzają się głównie podczas realizacji małych i średniej wielkości projektów. Standardowa szerokość rozściełania to 1400- 2600 mm (4.6 - 8.5 ft), jednak dzięki opcjonalnym zwężeniom i poszerzeniom można rozkładać materiał na szerokości od 500mm do nawet 3400mm, co czyni z niej maszynę niezwykle wszechstronną. AP555E to mały i zwrotny rozściełacz asfaltu wyposażony we wszystkie rozwiązania techniczne pozwalające pracować z wydajnością dużego rozściełacza. Standardowa szerokość rozścielania 2.44-4.75 m (8-15.5 ft) ale dzięki zastosowaniu poszerzeń szerokość ta zwiększa się do 8m.
STRASSMAYR
Strassmayr BF 290 to uniwersalna maszyna do wysokowydajnego układania poszczególnych warstw konstrukcyjnych z takich materiałów jak: kruszywo, tłuczeń, żwir, destrukt oraz gorąca masa bitumiczna. Uniwersalne mocowanie, przy współpracy ze specjalnie przygotowaną płytą umożliwia montaż układarki na ramionach ładowarki kołowej, koparko-ładowarki lub ciągnika rolniczego. Rolki przednie odpowiedzialne za kontakt z samochodem ciężarowym dostarczającym materiał sypki są regulowane bezstopniowo, co ułatwia dopasowanie maszyny do każdego samochodu ciężarowego. Napęd elementów roboczych odbywa się za pomocą wysokoprężnego silnika Kubota D 902 o mocy ok. 20 KM. Szerokość robocza jest regulowana hydraulicznie w zakresie 0,5-1,15 m, z możliwością poszerzeń zapewniających uzyskanie całkowitej szerokości do 2 m.
SUMITOMO
HA60C-7CE jako pierwsza na świecie układarka została wyposażona w całkowicie hydraulicznie regulowany stół, który zapewnia roboczą szerokość 2,3-6,0 m bez ręcznie montowanych poszerzeń. Rozwiązanie to daje wysoką jakość układania. System zgarniania gwarantuje optymalny rozdział materiału pod stołem układającym oraz równomierne, wstępne zagęszczenie materiału. Istotnym elementem jest układ regulacji temperatury płyty dennej automatycznie sterujący pracą palnika i czterech wentylatorów. W razie awarii palnika dopływ gazu zostaje automatycznie odcięty, co zapewnia bezpieczeństwo eksploatacji. Silnik pochodzi od Isuzu, to jednostka o mocy 121 KM, z bezpośrednim wtryskiem oleju napędowego.
VOGELE
Super 700 to uniwersalna układarka klasy mini. Szerokość układania sięga 3,2 m. Maszynę wyposażono w silnik wysokoprężny marki Deutz z trybem Eco. Dzięki rozstawowi gąsienic wynoszącemu zaledwie 1,1 m i szerokości przejazdowej rzędu zaledwie 1,2 m układarka predestynowana jest do mniejszych i średnich zadań (np. wypełnianie wykopów kanałowych czy wykonywanie chodników i dróg rowerowych), ale również do układania asfaltu na niewielkich powierzchniach komunikacyjnych i drogach. Specjalnie z myślą o tej maszynie skonstruowano stół układający AB 200 V (z wibratorem jako agregatem zagęszczającym w stole podstawowym oraz częściach wysuwanych). Dzięki stałym poszerzeniom, maksymalną szerokość układania stołu AB 200 V można zwiększyć do 3,2 m. Dla szerokości mniejszych od podstawowej (1,1 m) skonstruowano specjalny system zwężeń, dzięki któremu można bezstopniowo redukować szerokość układania stołu AB 200 V od 1,1 m do 0,5 m bez jego przebudowy.
VOLVO
P6820C to rozściełacz gąsienicowy wyposażony w fabryczny silnik Volvo o mocy 190 KM. Masa robocza maszyny to 15,1 t. Wielkość kosza pozwala pomieścić 12 t masy bitumicznej, co pozwala na układanie nawierzchni w trybie ciągłym. Maksymalna wydajność to 700 t/h. P6820C w wersji standardowej zapewnia efektywną pracę przy szerokości rozściełania od 2,5 do 5 m (wybierając dodatkowe opcje, szerokość można zwiększyć do 10 m). Dzięki unikatowemu systemowi fabrycznych szybkozłączy elementy przedłużające można podłączyć lub odłączyć w ciągu kilku minut bez użycia specjalnych narzędzi. Volvo oferuje hydrauliczny układ ciągłego naciągu gąsienic. Funkcją zmniejszającą zużycie paliwa (nawet o 30 proc.) jest Smart Power. Gdy warunki nie wymagają wykorzystania pełnej mocy, operator może wybrać tryb pracy z automatycznie redukowaną prędkością obrotową silnika (do 1600 obr./min). Identyczna konstrukcyjnie jest maszyna P7820C, o masie roboczej 15,6 t i szerokości stołu 2,5 – 11 m. Rozściełacze wyposażono w unikatowy układ docisku stołu zapobiegający jego wypiętrzeniu, dzięki czemu powierzchnia rozściełania jest równa na całej szerokości układania. Maksymalna wydajność to 900 t/h.
Aut.: Michał Jurczak
T&M 4/2015
Add comment