Łyżka z przodu, łyżka z tyłu
Istnieje oczywisty związek pomiędzy wielkością produkcji budowlano-montażowej, a sprzedażą maszyn. Dotyczy to również koparko-ładowarek.
Dzięki tym maszynom można zdecydowanie zracjonalizować przebieg prac budowlanych, obniżyć koszty.
Kluczowym walorem koparko - ładowarek jest ich uniwersalność. Potrafią zastąpić w kilka innych maszyn. Stosowane są do kopania, czy zasypywania rowów, ale też np. do przeładunku materiałów. W istocie mogą być używane przy wyburzeniach i wykonywaniu wykopów, przy kształtowaniu krajobrazu oraz przy rozbijaniu asfaltu i nawierzchni. Są cenione zarówno przez przedsiębiorstw robót drogowych, zakładów użyteczności publicznej, wykonawców robót ziemnych, jak i firmy realizujące zadania w obrębie miast.
Produktywność w cenie
Dla użytkowników liczy się głównie użyteczność maszyn, wydajność, efektywność. W przypadku koparko - ładowarek CAT (nowa seria maszyn: 428, 432, 434, 444) zastosowano fabryczny silnik C3.6 (Stage V), z systemem oczyszczania spalin obejmującym bezobsługowy układ selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) wykorzystujący płyn DEF oraz filtr cząstek stałych (DPF). Model 428 (zastąpił 428F2 i 427 F2 dla wersji o mocy 55 kW) napędza silnik, który do spełnienia unijnej normy emisji potrzebuje tylko filtra DPF ( dla mocy 55 kW). W celu obniżenia kosztów eksploatacji zużywa nawet 10 proc. mniej paliwa niż silnik w serii F2. Wszystkie modele w nowej rodzinie koparko - ładowarek mają standardowo napęd na cztery koła ze 100 % blokadą mechanizmu różnicowego tylnej osi. Operator może wybierać między trybami zarządzania mocą: Ekonomiczny i Standardowy zapewniają dobre osiągi silnika i obniżone zużycie paliwa, natomiast tryb Standard Plus podnosi osiągi maszyny, zwiększając szybkość pracy osprzętu podsiębiernego. Model 432 standardowo ma nową skrzynię biegów Powershift (można opcjonalnie zamówić też w pełni automatyczną skrzynię biegów jak w modelu 444)), opcjonalnie można ją zamówić również do modeli 428 i 434 (ułatwia operatorowi zmianę przełożeń podczas jazdy). Model 444 nadal posiada w pełni automatyczną przekładnię. W celu poprawienia użyteczności maszyn można zastosować zestaw złączy zintegrowanych nośników osprzętu ładowarek (IT), który pozwala szybko zmieniać osprzęt roboczy. Do nowych koparko - ładowarek pasuje osprzęt z maszyn serii F2, więc nie trzeba inwestować w nowe akcesoria.
Nowa generacja koparko-ładowarek Cat posiada joysticki zintegrowane w fotelu ( 432 i 444), dzięki zastosowaniu elektrohydrauliki możliwe jest precyzyjne sterowanie osprzętem ładowarkowym i koparkowym, a także ustawianie siły i modulacji joysticków, dzięki czemu każdy operator może sobie ustawić ruchy i czułość pracy joysticków wg własnych preferencji.
Komatsu WB97S-8 to maszyna z obiema osiami skrętnymi. Producent zwraca uwagę na technologię oszczędzania paliwa. Serce stanowi układ hydrauliczny z zamkniętym przepływem w położeniu neutralnym i kompensacją ciśnienia zależnie od obciążenia (CLSS - Closed Load Sensing System). Zmienne natężenie przepływu oleju w połączeniu z dwoma trybami pracy: „Power” i „Economy”, wbudowanym systemem sterowania silnika, wentylatorem ze sprzęgłem wiskotycznym oraz wskaźnikiem Eco, mają gwarantować, że maszyna korzysta z odpowiedniej mocy gdy tego potrzebuje, a zużycie paliwa spada o ok. 3 proc. Skrzynia biegów „Full Power Shift” jest sterowana za pośrednictwem obrotowej dźwigni, a funkcja automatycznej zmiany biegów to standard. Funkcja „kick down”, również dostępna w standardzie, umożliwia sekwencyjną zmianę biegów z 2-go na 1-szy jednym przyciskiem. Automatyczna funkcja „Speed up” podczas pracy ładowarką pozwala wykorzystać pełną moc hydrauliczną. Wszechstronność mają zapewniać m.in. trzy tryby skrętu: 2WS, 4WS, krab. Dostępny jest też hydrauliczny przesuw boczny. Zastosowano mechanizm podnoszenia równoległego, a rozbieżne ramiona ładowarki gwarantują lepszą widoczność i wysoką wydajność przy pracach załadunkowych. Łukowy profil wysięgnika odpowiada za większy udźwig koparki i ułatwia omijanie przeszkód. Teleskopowe ramię zwiększa wszechstronność.
Producent maszyny JCB 4CX ECO podkreśla, że silnik EcoMAX przetestowano w najtrudniejszych warunkach. Zapewnia moc 109 KM i moment obrotowy 516 Nm (przy 1500 obr/min). Jedną z najważniejszych nowości kryjących się pod nazwą Eco jest zastosowanie systemu EcoDig czyli pierwszego przemysłowego rozwiązania opartego na zastosowaniu układu trzech pomp hydraulicznych, co pozwala na utrzymanie niższych prędkości obrotowych silnika bez negatywnego wpływu na wydajność pracy (oszczędność paliwa w trakcie kopania sięga 15 proc. znaczące jest też ograniczenie emisji spalin, zmniejszenie stopnia zużycia silnika, obniżenie poziomu hałasu). Kolejną innowacją z grupy Eco jest zestaw opcji podwyższających wydajność podczas jazdy po drogach o nazwie EcoRoad. Zastosowano: blokadę zmiennika momentu, co ogranicza zużycie paliwa o 25 proc. podczas jazdy po drogach, układ amortyzacji łyżki pozwalający zmaksymalizować wielkość ładunku, zredukować jego wysypywanie się z łyżki oraz zwiększyć prędkość przejazdów maszyny, a także układ HSC (automatyczne odłączenie drugiej pompy podczas jazdy na czwartym biegu). Kolejne rozwiązanie stanowi system EcoLoad obejmujący m.in. funkcję „Return to Dig” (RTD) polegająca na automatycznym ustawieniu łyżki w pozycji kopania. W ten sposób oszczędza się czas i wysiłek operatora. Z kolei funkcja „Limited Slip Differential” (LSD) ogranicza poślizg układu różnicowego, automatycznie zapewnia dodatkowe możliwości trakcyjne w trudnych warunkach.
Dostawca maszyn VENIERI podkreśla, że wszystkie koparko-ładowarki sprzedawane są z szybkozłączem (tył i przód), łyżką 4w1; widłami i trzema łyżkami kopiącymi. . Przegubowa rama sprawdza się zarówno w „brukarce”, jak i melioracji gwarantując stabilność boczną i niesamowita zwrotność maszyny, wały napędowe zabezpieczone w ramie są chronione przed uszkodzeniami. Układ napędowy Bosch Rexroth znany jest z innych ładowarek i koparek. Ewentualne problemy minimalizować ma m.in. układ stałego napędu wszystkich kół jak w ładowarkach zespolony z mostami wyposażonymi w dyferencjały LSD - Stały napęd obu osi, czyli nie będzie problemów z mostami jak w klasycznych maszynach, operator nie musi pamiętać o wyłączaniu napędu do jazdy po drodze czy twardym podłożu- usłyszeliśmy od sprzedawcy.
Hidromek ma serię Alpha, z turbodoładowanym dieslem, o poj. 4,4 l. Opcjonalnie stosowana jest blokada zmiennika momentu obrotowego (lock-up), która załącza się automatycznie na 5 i 6 biegu. Zastosowano hydrauliczną pompę tłoczkową z czujnikiem obciążenia / podziału przepływu. Odpowiada za optymalną moc hydrauliki oraz precyzyjne sterowanie niezależnie od obciążenia i obrotów silnika, osiągając wydajność do 95 proc. Opcjonalne zawory podziału przepływu ułatwiają sterowanie hydrauliką niezależnie od obciążenia, umiejętności operatora czy wykonywanej pracy, np. układania rur czy kopania rowów. Pozwala to na jednoczesne ruchy ramienia, wysięgnika i łyżki nawet przy niskich obrotach silnika, co umożliwia pracę w rejonach o ograniczonym natężeniu hałasu takich jak: szpitale, szkoły, centra miast. Jedną z cech serii Alpha jest zwiększona wydajność osprzętu ładowarkowego (łyżka 6 w 1 o poj. 1,1 m.sześc.). Zamontowany na śrubach lemiesz może być używany obustronnie, a zmianę strony operator może dokonać samodzielnie. Zawiasy na cylindrach otwierania łyżki zapobiegają ich uszkodzeniu podczas ładowania. Dzięki proporcjonalnemu przełącznikowi Tipshift (przełącznik jazdy „przód – tył”) na joysticku sterowania osprzętem ładowarkowym operator może łatwo kontrolować prędkość i szerokość otwarcia łyżki. Tipshift na joysticku pozwala operatorowi na szybsze wykonywanie manewrów podczas ładowania. Rozwiązanie to ułatwia koncentrację na procesie załadunku. W czasie ładowania oraz manewrów na ograniczonej przestrzeni operator może jednocześnie kontrolować część ładowarkową oraz kierunek jazdy jedną dźwignią, nie odrywając drugiej ręki od kierownicy.
Wśród koparko - ładowarek MST najnowszej serii 6 są modele 642 (masa 8,8 t) i 644 (masa 9,2 t), standardowo posiadające m.in. łyżka ładowarkowa 4 w 1; szybkozłącze hydrauliczne; widły; ramie teleskopowe; instalację pod młot. Z kolei koparko-ładowarki Palazzani to m.in. PB140 4WS o masie 3,5 t z silnikiem o mocy 51 KM i łyżką o poj. 0,5 m.sześc. Udźwig sięga 3,3 t, a głębokość kopania 2,8 m. Palazzani jako pierwsze na świecie wypuściło na rynek maszyny wyposażone w napęd hydrauliczny, a maszyny od podstaw zaprojektowano tak by zapewnić maksymalną zwrotność (zwrot na cztery koła), niezawodność i precyzję działań.
Z wytrzymałości i uniwersalności słynie też Mecalac TLB890. Zaskakuje zwrotnością (średnica zwracania 7,9 m), mocą (110 KM), siłą zrywania, wysokością załadunku oraz wyróżniającym się zasięgiem (6,95 m) i głębokością kopania (5,7 m). Budowa siłownika roboczego pozwala ograniczyć ilość połączeń sworzniowo-tulejowych w układzie łyżki załadunkowej
Amatorów znajdują też maszyny Hydrema (906E, 908E, 926E, 928E). Łyżka ładowarkowa ma poj. 1,7 m.sześc. wydajność załadunku sięga 250 m.sześc./h. Zasięg kopania (280 st.) pozwala na postawienie tylnej łyżki kopiącej obok przedniej łyżki ładowarkowej, w wersji z teleskopem nawet przed nią. - Przegubowe podwozie i hydrauliczne stabilizatory automatycznie przenoszą ciężar na koła, które stykają się z podłożem. Rezultatem jest doskonała zwrotność; Płynna, bezpieczna i bez wysiłku jazda po nierównym lub błotnistym terenie. Ponadto przednie i tylne koła zawsze biegną w tym samym torze, chroniąc grunt tak bardzo, jak to możliwe – zachwalają dostawcy maszyny.
Case 695 to m.in. system amortyzacji ramion ładowarkowych Auto Ride Control, zmniejszający podskakiwanie maszyny podczas jazdy po nierównym terenie maksymalizując tym samym utrzymanie materiału w łyżce. Sprawdza się przy jeździe z większą prędkością, bo skraca czasy przejazdów jednocześnie pozwalając maszynie na efektywne przewiezienie maksymalnej ilości materiału. System oferuje do wyboru trzy ustawienia pasujące do różnych preferencji klientów lub do różnych warunków terenowych w danym zastosowaniu. Aby utrzymać przyczepność w najtrudniejszym terenie, przedni most oferuje wychył po 11 st. w każdą ze stron góra-dół, co dodatkowo zwiększa retencję materiału w łyżce ładowarkowej, a tym samym pomaga zapewnić odpowiednią produktywność. Zakrzywione ramiona ładowarkowe ułatwiają załadunek ciężarówki, a mechaniczny układ samopoziomujący dodatkowo wspiera operatora w jego pracy. Funkcja powrotu łyżki do pozycji ładowania znacznie zmniejsza wysiłek operatora przy powtarzalnych operacjach załadunku oraz przyspiesza każdy cykl załadunkowy.
Użyteczne nowinki
CAT 428, 432, 434 i 444, które zastąpiły dotychczasowe maszyny 428F2, 432F2, 434F2 i 444F2 zawierają standardowo najnowszą wersję systemu Cat Product Link, umożliwiającego zdalne monitorowanie danych za pomocą usługi VisionLink i w ten sposób redukowanie nieplanowanych przestojów. Klienci mogą sami określać, jakie dane eksploatacyjne maszyny chcą gromadzić, np. zużycie paliwa, zbiorcze informacje o ładunkach, przypomnienia o zaplanowanych przeglądach czy alarmy o usterkach, odpowiednio do własnych potrzeb w kwestii zarządzania flotą.
Podobną rolę ma do spełnienia Komtrax w maszynie Komatsu WB97S-8. System monitorowania zdalnego pozwala za pośrednictwem internetu, w każdym miejscu kontrolować stan maszyny w zwykłej przeglądarce internetowej. Komtrax daje dostęp do informacji o czasie pracy maszyn, wydajności, a także możliwość zarządzania zdalnego i ochrony przed kradzieżą oraz dane o stanie koparko- ładowarek, wymaganych przeglądach czy złym stanie podzespołów.
Nowością w maszynie JCB 4CX ECO są udogodnienia z grupy Automate: Auto Check - automatyczne przeprowadzanie rutynowych kontroli silnika na początku dnia roboczego; Auto Idle - automatyczne przywracanie obrotów silnika do poziomu biegu jałowego (regulowane opóźnienie czasowe w celu dopasowania do potrzeb operatorów i do różnych zastosowań), Auto Throttle - po wznowieniu pracy przywraca prędkość obrotową silnika do ustawionej wcześniej pozycji (utrzymuje bieg jałowy, dopóki nie wznowimy pracy), Auto Drive – utrzymuje prędkość/obroty silnika podczas przejazdu z miejsca na miejsce (funkcja zostaje automatycznie wyłączona po naciśnięciu pedału hamulca; rozwiązanie podobne do tempomatu, ale zamiast stałej prędkości przejazdowej, utrzymuje stałe obroty silnika). Jest też Auto Smoothride System (SRS) – odpowiadający za jak najmniejszą utratę urobku z łyżki ładowarkowej (dzięki specjalnym akumulatorom hydraulicznym osprzęt ładowarkowy ma zapewnioną amortyzację podczas gdy maszyna przemieszcza się na nierównym terenie), jak również Auto Boomlock – automatyczny system zabezpieczający ramię koparkowe na czas transportu maszyny. Opcjonalnie skorzystać można z systemu Auto Pre-Heat (automatyczne podgrzanie bloku silnika, kabiny i odmrożenie przedniej szyby nawet do 30 minut przed rozpoczęciem pracy).
W maszynach serii Alpha (Hidromek) jest m.in. MSS (Motion Stabilizer System). Układ amortyzacji łyżki ładowarkowej stabilizuje cylindry ładowarki ograniczając wstrząsy podczas jazdy z pełną łyżką w trudnym terenie, co zwiększa komfort i umożliwia płynną oraz dynamiczną jazdę.
Z kolei w koparko - ładowarkach Case 695 wzbogacono ofertę konfiguracji części koparkowych, wprowadzając nową konstrukcję wysięgnika i ramienia o tzw. geometrii typu „In-Line”, w której siłowniki umieszczone są w jednej linii, jeden za drugim, a wysuwana jest wewnętrzna części ramienia koparkowego. „In-Line” jest konstrukcją alternatywną wobec znanej i docenianej geometrii „CASE DNA”(charakteryzuje się zachodzącymi na siebie siłownikami oraz zewnętrzną częścią wysuwaną ramienia kopiącego). Siłowniki umieszczone w jednej linii odpowiadają za należytą widoczność przez wysięgnik oraz redukują naprężenia poprzez dobry rozkład obciążeń. Jest to typowe rozwiązanie przyjęte w dużych koparkach, gdzie wydajność i niezawodność są cechami obowiązkowymi.
Strefa komfortu
W nowych maszynach CAT, przeprojektowany układ sterowania łączy analogowe wskaźniki pracy maszyny z kolorowym wyświetlaczem informacyjnym LCD, na którym do nawigowania służą przyciski programowe. Wyskakujące ikony informacyjne umożliwiają szybkie przechodzenie między trybami pracy, a pełnotekstowe opisy diagnostyczne ułatwiają usuwanie usterek i wykonywanie czynności serwisowych. Ulepszony system zabezpieczeń wyłącza silnik, skrzynię biegów i układ hydrauliczny do czasu wpisania poprawnego kodu dostępu na ekranie LCD. Wersje 428 i 432 można opcjonalnie zaopatrzyć w sterowanie pilotowe, a 432 i 444 mają teraz standardowo elementy sterujące montowane w fotelu (obracają się razem z operatorem podczas obsługi funkcji ładowarki i koparki), zapewniające operatorowi większą wygodę i lepsze możliwości sterowania. Taki układ pozwala również stosować tryb podwójny, optymalizuje zmianę pozycji maszyny. W tym trybie operator może siedzieć pod kątem, który daje najlepszą widoczność. Po raz pierwszy w koparko - ładowarkach CAT zastosowano (opcjonalny) dotykowy ekran LCD, który pozwala szybko zmieniać parametry funkcji maszyny, np. schemat sterowania czy ustawienia hydraulicznego układu sterowania.
Koparko - ładowarki JCB otrzymały natomiast zmienioną kabinę Command Plus. W dachu zintegrowano cztery lampy ostrzegawcze LED. Można je wyraźnie zobaczyć ze wszystkich stron, co poprawia bezpieczeństwo w miejscu pracy. Dodatkowe lampy oświetlają kabinę po obu stronach maszyny wokół stopnia, ułatwiając operatorowi dostęp do kabiny i wychodzenie z niej w ciemności. Światła robocze można lepiej regulować zapewniając maksymalne oświetlenie obszaru roboczego. Funkcja Auto Stop automatycznie wykrywa, gdy maszyna nie jest już używana i wyłącza silnik. Eliminuje to pracę silnika na biegu jałowym, zmniejszając zużycie paliwa i emisję spalin. Opóźnienie wyłączenia może być wstępnie ustawione lub wyregulowane przez operatora poprzez boczną osłonę w kabinie. Funkcja Auto Seat Select automatycznie rozpoznaje kierunek siedzenia, eliminując konieczność wybierania funkcji, gdy operator zmienia pozycję z przodem do kierunku jazdy. Automatyczne stabilizatory oferują teraz nie tylko automatyczne podnoszenie, ale także automatyczne ustawienie wysuwania. Automatyczne poziomowanie pozwala maszynie szybko znaleźć poziomą pozycję roboczą na nierównym podłożu. Ulepszono Auto Drive, umożliwiając operatorowi automatyczny wybór wybranej prędkości silnika podczas jazdy po drogach.
W Komatsu WB97S-8 w pracy pomaga wielofunkcyjny kolorowy monitor LCD 7” o wysokiej rozdzielczości. Fotel operatora ma zawieszenie pneumatyczne (standard). Nowy jest układ przełączników stanowiska operatora. Zastosowano wyświetlacz prędkości obrotowej silnika i elektroniczny pedał gazu.
Operator maszyn Hydrema chwali m.in. to, że może pracować, jechać i sterować maszyną nawet jeśli jest odwrócony od kierownicy, wszystko kontroluje system ESD – pozwalający w jednym czasie poprzez dżojstiki zintegrować koparkę z ładowarką. Dżojstiki można zaprogramować do preferencji operatora. Dostawca maszyn zwraca uwagę na relatywnie niewielki hałas w kabinie, od zaledwie 66 dB (A) w modelu 906E - 908E, który jest odpowiednikiem poziomu hałasu w samochodzie średniej wielkości. Na komfort użytkowania wpływa też zawieszenie, kabina 906E i 908E jest zawieszona w gumie, aby zmniejszyć poziom wibracji. Kabina 926E-928E ma z kolei system zawieszenia sprężynowego z samopoziomującymi się i stabilizującymi prętami. Pozytywny efekt takiego zawieszenia jest szczególnie wyraźny podczas jazdy po drodze. Drgania są tłumione w jak największym stopniu przez ciche bloki wypełnione płynem. Seria 900E ma panele manipulacyjne w słupkach A i B. Wyświetlacz oparty na systemie Windows z płaskim, 6,4-calowym ekranem ułatwia operatorowi pracę dostarczając wielu informacji.
W Case 695ST, dla wygody znacznie obniżono wysokość transportową dzięki nachodzącym na siebie siłownikom części koparkowej. Model mierzy mniej niż 3,7 m. Opatentowane szybkozłącze hydrauliczne zintegrowane z ramieniem koparkowym umożliwia operatorowi zmiany osprzętów kopiących bezpośrednio z kabiny, za pomocą wygodnego przełącznika. Hydrauliczny przesuw boczny pozwala na łatwe i szybkie usytuowanie koparki w każdych warunkach. Maska otwierana do przodu zapewnia operatorowi pełen dostęp do podzespołów silnika. System SCR instalowany na zewnątrz ułatwia dostęp do elementów układu oczyszczania, zapewniając więcej miejsca pod i ułatwiając rutynowe prace konserwacyjne. Zastosowano uniwersalne szybkozłącze umożliwiające instalację na siłowniku obrotu nie tylko tradycyjnych łyżek CASE, lecz również najpowszechniejszych łyżek głównych producentów koparek. To umożliwia klientom użycie posiadanych łyżek.
T&M nr 10/2020
Tekst: Michał Jurczak
Add comment