Pojazdy do zadań specjalnych
Pod jedną, wspólną nazwą naczep niskopodwoziowych kryje się w istocie kilka grup produktów, o specyficznych cechach i zastosowaniu.
Za kluczowe cechy takich naczep użytkownicy uważają: trwałość, zwrotność i odporność na warunki eksploatacji. Ważne jest to, by zachowując relatywnie niską masę własną, dysponowały należytymi własnościami trakcyjnymi nawet w trudnych warunkach. Wiele „niskopodwoziówek” to produkty niemal jednostkowe, projektowane i produkowane na zamówienie, z uwzględnieniem specyficznych oczekiwań przyszłych użytkowników.
Najczęściej mamy do czynienia z naczepami typu semi, z tzw. balkonem oraz umieszczonym niżej pokładem ładunkowym. Pokład jest zazwyczaj rozsuwany (powierzchnię można powiększyć gdy zaistnieje taka potrzeba). Najpopularniejsze z takich naczep mają trzy osie oraz pokład o 2,5-metrowej szerokości, który można poszerzyć do 3 m. Alternatywę stanowią naczepy typy tiefbett, z rozsuwanym pokładem ładunkowym tuż nad jezdnią, poniżej pokładu z wózkiem jezdnym (zazwyczaj pokład ładunkowy znajduje się 500 mm nad jezdnią), odsuniętym do tyłu. Stosuje się je głównie do przewozu wyjątkowo wysokich ładunków, takich, które nie mogą – właśnie z racji wysokości, być przewożone naczepami typu semi. Są też tzw. platformy, pojazdy z całkowicie płaskim pokładem ładunkowym. Występują one również w wariancie tele (o pojedynczym, podwójnym, potrójnym lub poczwórnym rozciągu), umożliwiającym przystosowanie konkretnego egzemplarza do przewożenia wyjątkowo długich ładunków. Alternatywę stanowią tzw. pojazdy modułowe, łączące kilka, kilkanaście, a bywa że kilkadziesiąt wózków jezdnych, pozwalających transportować wyjątkowo ciężkie i ekstremalnie długie ładunki.
Jakie, dla kogo?
Przewoźnicy towarów ponadgabarytowych muszą stanąć przed wyborem właściwej naczepy, która będzie nie tylko bezpieczna, ale również funkcjonalna. Możliwość dowolnej konfiguracji naczep sprawia, że mogą być przystosowane do transportu niemal każdego rodzaju załadunku nienormatywnego. W Demarko Special Trailers podkreślają, że tzw. niskopodwoziówki łączy masywność, co zapewnia wysoką ich trwałość, ale przede wszystkim umożliwia przewożenie niezwykle dużych obciążeń. Masa przewożonych ładunków przekracza bowiem 42 t, a w niektórych przypadkach może sięgać nawet wartości kilkuset ton. Najczęściej na drogach można spotkać naczepy trzy- lub czteroosiowe, aczkolwiek m.in. Demarko Special Trailers oferuje także warianty nawet dziesięcioosiowe. Stąd szeroki zakres zastosowań, począwszy od ciężkich maszyn budowlanych, przez długie śmigła turbin wiatrowych do wielkich gabarytowo urządzeń przemysłowych. Równie duże znaczenie dla funkcjonalności tego typu naczep ma możliwość ich dowolnej modyfikacji. Naczepa może zostać dodatkowo wyposażona np. w pokład załadunkowy z zagłębieniami na koła maszyn (naczepami niskopodwoziowymi wozi się m.in. maszyny rolnicze, budowlane lub pojazdy wojskowe, a nawet helikoptery). Aby ułatwić ich załadunek, naczepy wyposażane są w specjalne najazdy, z reguły sterowane za pomocą mechanizmu hydraulicznego. Wspomniane zagłębienia na koła pozwalają z kolei nieco obniżyć wysokość, na jakiej jest przewożona maszyna, dlatego wiadukty lub linie wysokiego napięcia nie stanowią dla niej zagrożenia. Tego rodzaju naczepy nadają się także do transportu bardzo długich elementów, takich jak komponenty do budowy rurociągów, konstrukcje stalowe czy instalacje przemysłowe. W trosce o bezpieczeństwo przewożonych ładunków, a przede wszystkim uczestników ruchu drogowego, naczepy wyposażane są w uchwyty do mocowania ładunku, wpusty kłonicowe lub specjalne adaptery utrzymujące ładunek stabilnie w trakcie transportu i załadunku oraz rozładunku.
Sprawdzone w cenie
Rynek naczep niskopodwoziowych jest dość niewielki, większość z nich jest konfigurowana pod szczegółowe zamówienia, a za typowe uznać można jedynie prostsze pojazdy, przeznaczone do transportu maszyn, głównie rolniczych czy budowlanych. Coraz bardziej znaczącym sektorem transportu drogowego stają się też przewozy towarów o bardziej nietypowych gabarytach, np. elementów turbin, transformatorów, generatorów czy dużych konstrukcji stalowych. Wymagają szczególnie wyspecjalizowanego taboru.
Cenione są np. produkty marki Kässbohrer, np. trzyosiówka LB3E / SLS3 Y 18_30. Dopuszczalna techniczna masa całkowita wynosi 48 t, przy niemal 10-tonowej masie własnej. Producent zwraca uwagę m.in. na spawana konstrukcję ramy wykonanej z ze stali o podwyższonej wytrzymałości (S700 MC), również wypełnienie podłogi stanowią płyty stalowe oraz drewno o podniesionej wytrzymałości o grubości 45mm. Popularnością cieszy się też niskopodwoziowa trzyosiówka Fliegla. Naczepa SDS 470 bazuje na osiach SAF (trzecia oś skrętna blokowana do manewrowania), ma hamulce bębnowe oraz najazdy hydrauliczne opuszczane (dł. 3,6 m szer. 750 mm) i hydraulicznie przesuwane.
Seria ST to najpopularniejsza seria naczep Demarko. Maksymalne obciążenie techniczne sięga 16 t, a pokład w pozycji „do jazdy” może opcjonalnie znajdować się na wysokości 800 mm. Dzięki dostępnym modyfikacjom naczepy serii ST mogą w wyjątkowych przypadkach spełniać niektóre funkcje naczep platformowych lub tych z obniżonym pokładem. Takie możliwości daje chociażby zamontowanie estakady ładunkowej wyrównującej poziom pokładu ładunkowego z balkonem co umożliwia przewóz długich ładunków, np. rur. Zagłębienia na koła pozwalają z kolei obniżyć nieco maksymalny pułap ładunku i przewozić wyższe maszyny pod wiaduktami czy liniami wysokiego napięcia. Wyjątkowym produktem w tej serii jest trzyosiowa naczepa w wersji light. Zwraca uwagę niska masa własna rzędu 7,95 t co wpływa m.in. na zużycie paliwa, a także zwiększa dopuszczalną ładowność do 40 t. Jest to także jedyna z naczep niskopodwoziowych, która już w wersji standardowej posiada zarówno w zagłębienia na koła maszyn budowlanych oraz zagłębienie na łyżkę koparki.
Uniwersalność jest również jedną z domen naczep Wielton Load Master. Pozwala na konfigurację z różnymi rodzajami najazdów. Standardowymi elementami naczep są zagłębienia na ramie koparki (z możliwością zakrycia), najazdy na balkon, aluminiowe burty balkonu ze skrzynią narzędziową oraz system poszerzenia platformy. Istnieje możliwość wyposażenia pojazdu we wciągarkę elektryczną o ponad 9-tonowym uciągu. Podłogę naczepy wykonano z twardego drewna, a oświetlenie w technologii LED.
Nowe kolosy
W listopadzie ubr. Nooteboom poinformował o wprowadzeniu na rynek najnowszej generacji lekkich, rozciąganych, płaskich pojazdów dłużycowych. Telenaczepy Longrunner dostępne są z dwoma lub trzema hydraulicznie sterowanymi osiami oraz z pojedynczą lub podwójnie rozciąganą podłogą ładunkową, o maksymalnej długości 30 m. Nadają się szczególnie do transportu długich ładunków samonośnych, takich jak konstrukcje stalowe i betonowe, ale także do transportu kontenerów. Najlżejsza jest dwuosiówka o masie własnej 7,3 t. Longrunner seryjnie posiada hydraulicznie sterowane osie, z ręcznym sterowaniem dodatkowym i system ustawiania osi do jazdy na wprost ASA. Producent zwraca uwagę też na duży kąt skrętu osi, wynoszący ponad 50 st.(zwrotność) . Telenaczepa porusza się na oponach: 245 / 70R17.5; 435 / 50R19.5; 275 / 70R22.5 i 385 / 65R22.5. Klient może wybrać osie SAF lub BPW oraz hamulce bębnowe lub tarczowe. Dla naczep Longrunner Nooteboom opracował całkowicie nowe ściany przednie z certyfikatem TÜV. Dostępnych jest 9 wersji o różnych wysokościach, całkowicie zamkniętych lub z otwartą ramą u góry. Ściany te są wystarczająco mocne, aby zatrzymać co najmniej 50 proc. ładowności, maksymalnie do 25 t przy uderzeniu ładunku w ich tył. Wśród kluczowych zalet naczep konstruktorzy wymieniają: pojedyncze i podwójne rozciąganie (maks. 30 m); ściany przednie z certyfikatem TÜV w 14 wersjach; elektroniczne zawieszenie pneumatyczne ze sterowaniem za pomocą panela Smartboard (umożliwia sterowanie takimi funkcjami jak: podnoszenie / opuszczanie, odczyty obciążenia osi, ustawianie drugiej wysokości jazdy, licznik przebiegu i obsługa osi podnoszonej); relatywnie lekkie podwozie; niewielka wysokość podłogi przy obciążeniu (od 1145 mm).
Znany producent niskopodwoziówek, Faymonville ma natomiast w ofercie VarioMAX Plus, nowe rozwiązanie do transportu ciężkich maszyn budowlanych, mobilnych kruszarek i transformatorów. Zaostrzone przepisy władz regulują przejazd w celu ochrony mostów (redukcja obciążenia osi). Naczepę VarioMAX Plus oparto na technologii CombiMAX i umożliwia późniejsze rozszerzanie wybranej kombinacji. Wykorzystuje sprawdzoną technologię osi „joker”, konstrukcyjne, jednoosiowe podwozie, które można zamontować między wysięgnikiem a przednim podwoziem, a także między naczepą niskopodwoziową, a tylnym podwoziem. VarioMAX Plus bazuje na technologii osi wahliwych ze skokiem zawieszenia 600 mm i kątem skrętu 60 st. Solidność ma gwarantować zastosowanie stali o wysokiej wytrzymałości. Dostępne są dwie szerokości podstawowe 2,55 oraz 2,85 m.
CHARAKTERYSTYKI POPULARNYCH NACZEP NISKOPODWOZIOWYCH
DEMARKO
ST to seria naczep Demarko, o uniwersalnej charakterystyce. Oferowane są w wersjach od 2 do 10 osi o szerokości 2,55; 2,75 lub 3 m. Modułowość konstrukcji pozwala na jej wielokrotne wydłużanie oraz poszerzanie. Przy rozciągniętej naczepie jej funkcjonalność zapewnia np. stół pośredni, który w zależności od wymiarów może posiadać gniazda kłonicowe, poszerzenia teleskopowe, czy zagłębienia na koła maszyn. Różne warianty montażu osi pozwalają na szereg konfiguracji, umożliwiając nawet hydraulicznie wymuszony skręt sterowany bezprzewodowym pilotem. Maksymalne obciążenie techniczne sięga 16 t, a pokład w pozycji „do jazdy” może opcjonalnie znajdować się na wysokości 800 mm. Wysokość pokładu ładunkowego można dodatkowo modyfikować wykonując specjalne zagłębienia na koła lub łyżki transportowanych maszyn. Zagłębienia te można z kolei wypełnić transportując inne ładunki.
FLIEGL
Fliegl ma naczepę niskopodwoziową, trzyosiową SDS 470. Z tyłu zastosowano najazdy hydrauliczne opuszczane (dł. 3,6 m szer. 750 mm). Możliwe jest rozszerzenie dolnego pokładu do 3 metrów (wraz z tablicami ostrzegawczymi). Zastosowano uchwyty do mocowania ładunku (dwanaście par pięciotonowych, dziesięć par dziesięciotonowych). Burty aluminiowe na górnym pokładzie mają 400 mm wysokości. Układ jezdny bazuje na osiach SAF (trzecia oś jest skrętna, blokowana do manewrowania). Zastosowano hamulce bębnowe.
GOLDHOFER
W naczepie Goldhofer STZ-L 4 Goldhofer zastosowano niskoprofilowe opony (opracowane na specjalne zamówienie), umożliwiające załadunek na wysokość zaledwie 80 mm. Opona Cargo Plus 60 jest dopuszczona do nacisku na oś 10 t przy 80 km/h, a Cargo Plus 80 na 12 t przy 80 km /h. Pokład przyczepy pokryto nowym rodzajem wytrzymałego polimeru, zapewniającym wyjątkową odporność na wpływy środowiskowe, takie jak światło UV, a także uszkodzenia związane z ładunkiem. Nowy jest też, elektroniczny układ kierowniczy mający gwarantować optymalny kąt skrętu z uwzględnieniem wymiarów i masy ładunku. Układ kierowniczy jest przy tym elastyczny, może być dostosowany do warunków pracy i wymagań kierowcy.
KäSSBOHRER
Trzyosiowa naczepa niskopodwoziowa Kässbohrer LB3E / SLS3 Y 18_30 ma 48-tonową dopuszczalną masę całkowitą, a masa własna wynosi 9,9 t. Mierząca 13,19 m niskopodwoziówka dysponuje platformą ładunkową o długości 9,24 m. Szerokość całkowita wynosi 2,5 m (plus poszerzenie 2 x 300 mm). Rama bazuje na stali o podwyższonej wytrzymałości S700 MC. Zastosowano pierścienie do mocowania ładunku (6 x 8 t w podłodze, 5 x 13.4 t w podłodze, 5 x 8 t w ramie bocznej). Podwozie stanowi trzyosiowy układ jezdny BPW o nośności 3 x 10 t. Elementem wyposażenia są mechaniczne podpory przednie marki JOST z podporami wyrównawczymi 24 t. Podłogę wypełniają płyty stalowe i drewno o grubości 45 mm. Z tyłu zastosowano dwuczęściowe rampy najazdowe, rozkładane hydraulicznie.
NOOTEBOOM
Naczepa Nooteboom Euro-PX z opatentowaną technologią Pendel-X łączy muldę na ramię koparki i obsługę konwencjonalnej naczepy niskopodwoziowej z ładownością, sterowaniem i skokiem zawieszenia naczepy modułowej. Od czasu premiery projekt wózka naczepy zoptymalizowano: skok osi zawieszenia zwiększono do 600 mm, można łatwo wymienić wewnętrzne koło, a zbiorniki powietrza zintegrowano w centralnej ramie wózka osiowego, co likwiduje ryzyko uszkodzenia. Zalety Euro-PX w porównaniu do konwencjonalnej naczepy niskopodwoziowej to m.in. wyższe obciążenie osi w większości krajów europejskich, szersza mulda na ramię koparki do transportu większych ramion koparki, zwarty wózek osiowy (mniejsza długość zestawu lub większą długość pokładu ładunkowego). Zwraca uwagę relatywnie małe zużycie opon (nawet 300 tys. km na jednym zestawie).
SCHWARZMÜLLER
Schwarzmüller ma w ofercie m.in. 3-osiowe, 4-osiowe jak również 5-osiowe naczepy niskopodwoziowe z najazdami w różnych konfiguracjach. Są to naczepy stełe jak również rozsuwane. Różnorodne zespoły osi w zależności od potrzeb, pochodzą od renomowanych dostawców: BPW lub SAF. Dodatkowe opcje oraz elementy wyposażenia jak np. płyty poszerzające (z opcją ich przechowywania, pod częścią załadunkową, gdy nie są używane) są możliwe w zależności od potrzeb klienta. Szerokość naczepy można dzięki nim zwiększyć z 2,5 do 3 m lub więcej. Wybór podłogi jest również możliwy, standardem jest podłoga (50 mm) wykonana z drewna twardego. Wiele przydatnych rozwiązań jest stosowana już seryjnie. Opcjonalnie oferowane są dwuczęściowe najazdy (sterowanie hydrauliczne) o ponad czterometrowej długości, ułatwiające za- i rozładunek. Naczepy można zamawiać również w wersjach pod 3 lub 4-osiowy ciągnik.
T&M nr 5/2020
Tekst: Michał Jurczak
Add comment