Specjalistki od asfaltu i betonu
Rozściełacze, zwane często układarkami są powszechnie stosowane przy budowie i remontach dróg i autostrad, pasów startowych, składowisk odpadów czy torowisk kolejowych.
Dostępne są maszyny uniwersalne, stosowane zarówno przy wszelkich pracach budowlanych prowadzonych na drogach, od warstwy ścieralnej po podbudowę zasadniczą drogi, ale również bardziej wyspecjalizowane, do poszerzania dróg już istniejących lub formowania poboczy.
Zasada działania jest dość prosta. Masa bitumiczna jest rozładowywana do kosza zasypowego rozściełacza, gdzie za pomocą podajników jest umieszczana pod stołem (kluczowy element roboczy maszyny o typowej szerokości roboczej wynoszącej od 2,5 do 5 m). Elementy stołu rozprowadzają mieszankę na całej szerokości roboczej, wstępnie ją zagęszczając (nawierzchnia jest później wyrównywana i zagęszczana przez walec). Rozściełacze gąsienicowe charakteryzują się lepszą przyczepnością od kołowych. Ta cecha szczególnie przydaje się podczas realizacji wymagających projektów, w trudnych warunkach terenowych lub gdy zadania wykonywane są na stromych wzniesieniach. Maszyny kołowe łatwiej jest natomiast przemieszczać z jednego miejsca pracy na drugie.
Uniwersalność i wydajność
AMMANN AFT, m.in. AFT700-3 jest przygotowana do pracy w różnych warunkach, na drogach krajowych, gminnych, miejskich oraz autostradach. Stół roboczy STV5100 z ogrzewaniem gazowym ma maksymalną szerokość układania do 8,8 m z poszerzeniami (opcjonalnie). Napęd stanowi jednostka wysokoprężna marki Cummins. Producent podkreśla, jak duże znaczenie dla stabilności i zachowania trakcji maszyny mają relatywnie długie (2,9 m) i szerokie (320 mm) gąsienice. Duża ilość rolek w podwoziu gąsienicowym poprawia sterowanie i poruszanie się na zakrętach i łukach. Kosz zasypowy ma 13-tonową ładowność. Zastosowano hydrauliczną, przednią klapę podnoszenia kosza, dwa niezależnie sterowane, rewersyjne podajniki zgrzebłowe. Wydajność teoretyczna maszyny sięga 800 t/h, maksymalna grubość układania to 310 mm. Maksymalna prędkość układania wynosi 30 m/min, a prędkość transportowa to 4km/h.
Dostawcy maszyn Bomag zwracają uwagę na wielowariantowość modeli, sprawiającą, że można dobrać optymalnie do potrzeb konkretnego użytkownika. Wśród modeli jest BF 300 C-2, sprzęt adresowany do prowadzących relatywnie niewielkie budowy, gdzie maszyny muszą się poruszać po mocno ograniczonej przestrzeni (małe maszyny sprawdzają się równie dobrze co ich „duzi bracia” i charakteryzują się przede wszystkim elastycznością). Producent zwraca uwagę na wydajny, a jednocześnie ekonomiczny silnik (o mocy 55 kW), w połączeniu z systemem zarządzania Ecomode (automatycznie dostosowuje moc silnika do zapotrzebowania maszyny). Elementy grzejne Magmalife (wszystkie grzałki prętowe są odlewane w jeden aluminiowy blok, a dzięki odpowiedniej przewodności cieplnej metalu czas nagrzewania jest znacznie krótszy, dzięki czemu układarka i zespół są szybciej gotowe do pracy). Maszyny posiadają przyjazny dla użytkownika system Sideview (pulpit sterowniczy i fotel tworzą stanowisko z możliwością regulacji. Cały pulpit sterowniczy można przesuwać w lewo i w prawo z maksymalnym wysięgiem 60 cm). Wydajność to 300 t/h, masa 9 t, a szerokość robocza wynosi 1,7-5 m.
Rozściełacze gąsienicowe ma też Volvo. Jest wśród nich ABG P7820D. Maszynę napędza fabryczny silnik Volvo (D8J) o mocy 175 kW. Szerokość bazowa to 2,5 m, maksymalna szerokość rozściełania 11 m. Maszyna jest w stanie „przerobić” 900 t materiału na godzinę (maksymalna grubość rozściełania to 300 mm), a pojemność kosza zasypowego to 13,5 t. Ogrzewanie stołu jest gazowe. Rozściełacze P7820D ABG podobnie zresztą jak P6820D utrzymują niską temperaturę materiału nawet podczas pracy w bardzo wysokich temperaturach i na dużych wysokościach. Komora oraz pokrywa silnika zapewniają dużo miejsca na cyrkulację powietrza, za którą odpowiada adaptacyjny wentylator chłodzący. Dzięki temu silnik i układ hydrauliczny są skutecznie chłodzone nawet przy wysokich temperaturach otoczenia. Funkcja ta pozwala też obniżyć poziom hałasu, wydłużyć czas eksploatacji maszyny i zoptymalizować wydajność instalacji hydrauliczne. Maszyny występują też w wersji kołowej (parametry eksploatacyjne są nieco gorsze).
CAT serii F ma specjalnie wbudowany generator o mocy 70 kW, zaprojektowany przez ten sam zespół, który stworzył spycharkę gąsienicową D7E z napędem elektrycznym. Szybkie rozgrzanie stołu rozściełacza pozwala na zwiększenie produkcji, czas rozgrzewania od 5 st.C do 130 st.C wynosi zaledwie 15 minut. Konstrukcja podwozia ogranicza ruchy zaczepu holowniczego. Stoły rozściełaczy umożliwiają regulację w szerokim zakresie, aż do 10 m. Specjalna konstrukcja złącza zaczepu holowniczego odpowiada za optymalne unoszenie stołu rozściełającego nad podłożem, a dwubiegowy, proporcjonalny regulator przedłużeń stołu ma zapewniać szeroki zakres kontroli, szybsze nagrzewanie, zmniejszone zużycie paliwa.
Zaawansowane technologie
Konstruktorzy nie próżnują. W AMMAN AFT zastosowano zaawansowany system Pavemanager 2.0 monitorujący parametry pracy układarki na bieżąco. Jest też automatyczny system programowalny łamania stołu, a także ultradźwiękowe czujniki do kontroli pracy ślimaków.
W przypadku rozściełaczy Volvo, połączenie nowej generacji systemu elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza (EPM3, Electronic Paver Management) i funkcji menedżera ustawień (Settings Manager) z wyciszonym stanowiskiem pracy operatora oraz widocznością we wszystkich kierunkach ma gwarantować, że maszyny P6820D/ P7820D ABG są uniwersalne. Błyskawiczna konfiguracja menedżer ustawień pozwala zapisać indywidualne parametry dostosowane do poszczególnych projektów, zapewniając spójną, wysoką jakość układania w każdej sytuacji (zintegrowana funkcja umożliwia operatorom wczytanie parametrów zapisanych w systemie elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza EPM3 i wykorzystanie ich przy podobnych zadaniach). Upraszcza w ten sposób początkową konfigurację maszyny i pozwala szybko rozpocząć pracę. Nowy system elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza, EPM3 (Electronic Paver Management) odpowiada za pełną kontrolę nad działaniem maszyny. Z kolei Pave Assist to zestaw narzędzi o bogatych możliwościach takich jak: profilowanie termiczne (Thermal Profiling), prognoza pogody (Weather View) i menedżer materiałów (Material Manager).
W CAT serii F zwraca uwagę np. wyjątkowy układ rozgrzewania stołu rozściełającego asfalt (monitoring stanu technicznego poszczególnych elementów, pozwalający uniknąć niepotrzebnej ich wymiany). Monitorowanie strefy temperatury umożliwia kontynuowanie nagrzewania nawet wtedy, gdy czujnik temperatury ulegnie awarii. Układ kontroli nachylenia (Cat Grade Control) zintegrowany w wyświetlaczach ciągnika oraz stołu zwiększa wydajność operatora. Istnieje możliwość przeniesienia ustawień napędu i podawania między poszczególnymi stacjami za pomocą jednego przełącznika. Układ podajnika z automatycznym systemem napełniania upraszcza przygotowania do pracy. Jest też tzw. funkcja automatycznej jazdy; przenośniki ślimakowe i hydrauliczne przedłużenia ramy podnoszą się wraz ze stołem, co zapobiega ich uszkodzeniu podczas transportu. Z kolei funkcja Product Link zdalnie monitoruje położenie maszyny, liczbę motogodzin, zużycie paliwa, kody błędów, stan realizacji działań konserwacji zapobiegawczej. Czas nagrzewania do 130 st. C przy temperaturze otoczenia wynoszącej 5 st.C wynosi 15 minut przy standardowej szerokości rozściełania.
Strefa komfortu
Konstruktorzy maszyn Volvo (P6820D/P7820D ABG) chwalą się m.in. ograniczeniem hałaśliwości (dzięki dopasowaniu mocy silnika do potrzeb danego zadania, adaptacyjnemu trybowi ECO i zoptymalizowanej liczbie obrotów silnika). Przynosi to korzyści zarówno pracownikom drogowym, jak osobom mieszkającym w sąsiedztwie terenu robót. Aby środowisko pracy operatora było komfortowe, dach ma wbudowaną izolację przeciwdźwiękową, a automatyczny napinacz gąsienic zmniejsza drgania, zapewniając płynną pracę. Nowy system elektronicznego zarządzania pracą rozściełacza, EPM3 (Electronic Paver Management), daje pełną kontrolę nad działaniem maszyny. Wszystkie przyciski sterujące funkcjami rozściełacza są zgrupowane w ramach jednego systemu i umieszczone w polu widzenia operatora. Używając pokrętła, można szybko wybierać potrzebne funkcje i regulować ich parametry.
Maszyny CAT serii F charakteryzują się m.in. bardzo dobrą widocznością, co wynika z zastosowania dwóch niezależnych stacji wysuwanych poza obrys maszyny. Wskaźniki górnego i dolnego położenia zaczepu holowniczego ułatwiają regulację wysokości operatorom ciągników i stołów. Dodatkowy komfort dają: opcjonalne podgrzewanie siedziska, zawieszenie pneumatyczne, wiele opcji regulacji oraz przechylane pulpity sterownicze. Operator ma do dyspozycji praktyczne uchwyty na napoje. Obsługę upraszczają też duże, intuicyjne symbole (regulacja jasności ułatwia użytkowanie w dzień i w nocy; wypukłe przełączniki są łatwo rozpoznawalne i zapewniają większą wydajność oraz efektywność. Intuicyjny, kolorowy wyświetlacz sprawia, że operator zawsze jest dobrze poinformowany i kontroluje sytuację, a gniazdo USB uprasza aktualizacje oprogramowania. Interaktywny wyświetlacz dotykowy zapewnia dostęp do takich funkcji jak: aktywacja generatora, zasilanie pomocnicze; regulacja temperatury stołu; regulacja prędkości wibracji i zagęszczania; regulacja wysokości mieszania (w poprzednich modelach dostępna wyłącznie z poziomu pulpitu sterowniczego stołu). Operator ma tez dostęp do kodów serwisowych, strefy nagrzewania stołu, zintegrowanego układu kontroli nachylenia Cat Grade Control.
CHARAKTERYSTYKI POPULARNYCH UKŁADAREK
AMMANN
Układarki serii AFT zwiększają jakość na każdym etapie procesu, już od załadunku kosza, rozwiązania zapobiegające segregacji w zbiorniku i systemie podawania materiału, zapewniające odpowiednie wstępne zagęszczanie i gładkość powierzchni. Przykład stanowi technologicznie zaawansowana układarka gąsienicowa AFT700-3, przygotowana do pracy na wszelkich typach dróg. Zastosowano stół roboczy STV5100 z ogrzewaniem gazowym o maksymalnej szerokości układania do 8,8m z poszerzeniami (opcjonalnie). Napęd stanowi wydajny silnik diesla Cummins najnowszej generacji, spełniający normy emisji spalin T4 final. Zawansowany system Pavemanager 2.0 monitoruje parametry pracy układarki na bieżąco. Maszyny dostępne w opcji z belkami uśredniającymi nierówności, systemem kontrolującym bieżące zużycie masy oraz nowatorskim systemem automatycznie dopasowującym szerokość stołu do krawędzi układania.
CAT
CAT serii F to rozściełacze przeznaczone do średnich i dużych projektów, z gumowymi gąsienicami, sprawdzające się np. na lotniskach, pasach startowych, drogach szybkiego ruchu, autostradach… Zwraca uwagę m.in. wysoka prędkość jazdy, zdolność do poruszania się po miękkim terenie i przyczepność. Tryb Eco zmniejsza zużycie paliwa do 5 proc. względem rozściełaczy CAT serii E, z jednoczesnym dodatkowym obniżeniem poziomu hałasu. Niezależne, podwójne stanowisko operatora wysuwane poza ramę maszyny zapewnia należytą widoczność wokół rozściełacza. Stoły rozściełaczy z serii SE zapewniają doskonałe właściwości jezdne, gęstość oraz fakturę warstwy, a jednocześnie umożliwiają regulację w szerokim zakresie, aż do 10 m. Szybkie rozgrzanie stołu rozściełacza pozwala na zwiększenie produkcji, czas rozgrzewania od 5 st. C do 130 st.C wynosi zaledwie 15 min. Konstrukcja podwozia ogranicza ruchy zaczepu holowniczego, co zapewnia uzyskanie optymalnej jakości nawierzchni.
VOLVO
Układarka gąsienicowa P7820D może rozściełać masę o szerokości do 11 m. Wyposażono ją w nowoczesny silnik Volvo o mocy 175 kW. Tryb adaptacji mocy sam dopasowuje obroty silnika do aktualnych potrzeb maszyny. System zarządzania maszyną EPM3 sprawia, że sterowanie oraz ustawienie wszystkich niezbędnych funkcji rozściełania jest wyjątkowo proste i intuicyjne. Producent zwraca uwagę na trwałe i solidne podwozie, którego zadaniem jest odpowiednia stabilizacja maszyny, w każdych warunkach. Dane eksploatacyjne są transferowane i dostępne w telematycznym systemie Volvo Care Track, w którym w każdej chwili użytkownik może sprawdzić całą historię pracy maszyny, a na podstawie otrzymanych danych zaplanować i przygotować kolejne prace. Wydajność rozściełacza to 900 t/h, poj. kosza zasypowego wynosi 13,5 t.
T&M nr 4/2019
Tekst: Michał Jurczak
Add comment