Specjalistki od profilowania
Rocznie w Polsce znajduje nabywców zaledwie kilkadziesiąt nowych równiarek.
Wykorzystywane są do równania nawierzchni dróg, lotnisk, ale też np. nasypów. Rynek jest wprawdzie niewielki, ale dość stabilny. Sporo eksploatowanych u nas maszyn pochodzi z rynku wtórnego. Wiele oferowanych równiarek to maszyny uniwersalne, poza budową dróg i autostrad, z powodzeniem używane są do skarpowania, spychania, zrywania i odśnieżania. Podstawowym walorem równiarek jest dla ich użytkowników wydajność. Dominują maszyny samojezdne, głównie w wersji trzyosiowej (wyparły stosowane wcześniej, maszyny dwuosiowe). Najpopularniejsze marki to: Case, Cat, HBM, Komatsu, Mista.
Siła nowoczesnych rozwiązań
Producent maszyn marki Case (w tym model 856C AWD, moc 173 KM, masa 16,6 t.) chwali się m.in. opatentowaną technologią FPT Hi-eSCR, dzięki czemu maszyna spełnia restrykcyjne wymogi normy Tier 4. Jednostkę napędową zaopatrzono w system obróbki spalin, bazujący na selektywnej redukcji katalitycznej. - Nie jest konieczna okresowa wymiana filtra DPF, nie jest też konieczne zastosowanie dwufazowego systemu oczyszczania DPF+SCR, ponieważ w silniku FPT nie odbywa się recyrkulacja spalin. To właśnie dzięki temu znacznie wzrasta sprawność procesu spalania, a dzięki temu, że chłodnica jest mniejsza, poprawia się widoczność z przodu maszyny - usłyszeliśmy od dostawy maszyn. Producent zwraca uwagę również na AWD z trybem jazdy powolnej „creep mode”, praktycznie uniezależniającym przedni napęd od obrotów silnika (równiarka może być użyta np. z osprzętem do zagęszczania gruntu).
Konstruktorzy maszyn marki Mista (m.in. RD130FHD) zachwalają walory napędy hydrostatycznego (łatwe przeniesienie napędu z silnika do kół poprzez eliminację skrzyni biegów, wałów napędowych). Następuje optymalizacja napędu pod względem zapotrzebowania na moc (wyższa sprawność), możliwe jest też wykorzystanie większego zakresu pracy silnika spalinowego, a także stabilna praca w całym zakresie (w tym przy niskich prędkościach), jak również łatwiejsza ochrona przed przeciążeniem. Płynniejsza jest też zmiana prędkości jazdy, zwłaszcza przy wykonywaniu pracy wymagającej stabilnej prędkości. W rezultacie, użytkownik osiąga m.in. lepsze dostosowanie maszyn do wykonywania prac z wykorzystaniem osprzętów wymagających bardzo niskich prędkości jazdy (pełzania), ale też zmniejszenie wpływu na środowisko poprzez obniżone zużycie paliwa i poziom emitowanego hałasu. W RD130FHD, poza hydrostatycznym układem napędu jazdy na wszystkie koła jest też hydrostatyczny układ hamowania o zwiększonej sprawności. Napęd stanowi motor Cumminsa (QSB4.5) o mocy 130 KM, sterowany elektronicznie. Masa maszyny to 11,3-12,1 t. Zastosowano układ typu load sensing, uzależniający wydatek energii od uciążliwości danej pracy.
Dobrą reputacje mają też maszyny Cat, wyposażone w wygodne kabiny, nowoczesne elementy sterujące oraz zaawansowaną elektronikę i hydraulikę, a przy tym zapewniające odpowiednią wydajność. W tych równiarkach (np. Cat 120M AWD) wydajność wynika m.in. z programowalnej funkcja automatycznej zmiany biegów (co upraszcza obsługę), umożliwiając operatorowi zaprogramowanie optymalnych punktów zmiany biegów, dostosowanych do specyfiki wykonywanego zadania. Zastosowano skrzynię biegów Power Shift z wałkiem pośrednim (dopasowana do silnika, aby zmaksymalizować moc przekazywaną na koła napędowe).
Pracować komfortowo
Współczesne maszyny nie tylko powinny być wydajne, ale również łatwe w obsłudze i możliwie komfortowe. Nierzadko otrzymują laserową czy ultradźwiękową automatyczną niwelację, są także przystosowywane do współpracy z systemami automatycznej kontroli położenia lemiesza, opartymi na technologii GPS.
Konstruktorzy Cat 120 M2/120M2 WD podkreślają, że w porównaniu do konwencjonalnych dźwigni sterujących dwa elektrohydrauliczne dżojstiki zmniejszają ilość ruchów dłoni i nadgarstka o prawie 80 proc. Konsole sterujące są regulowane elektronicznie. Lewy dżojstik służy przede wszystkim do sterowania kierunkiem i prędkością jazdy. Odpowiada za obsługę układu kierowniczego, przegubu, powrót do pozycji centralnej, pochylanie kół, załączanie biegów, pracę lewego siłownika podnoszenia odkładnicy i sterowanie trybem ruchu swobodnego. Prawy służy głównie do sterowania funkcjami belki zaczepowej, obrotnicy i odkładnicy lemiesza. Odpowiada za obsługę prawego siłownika podnoszenia odkładnicy i sterowanie trybem ruchu swobodnego, przesuwanie i pochylanie odkładnicy lemiesza, obracanie obrotnicy, przesuwanie osi obrotnicy, elektroniczne sterowanie prędkością obrotową silnika oraz ręczne załączanie/rozłączanie blokady mechanizmu różnicowego. Kąt pochylenia dżojstika odpowiada kątowi skrętu kół. Specjalny mechanizm utrzymuje dżojstik w wybranej pozycji do czasu, aż operator zmieni kąt jego pochylenia. Czułość układu kierowniczego zmniejsza się automatycznie, wraz ze wzrostem prędkości jazdy. Liczy się też łatwość wykonywania czynności serwisowych. Podkładki regulacyjne i podkładki regulacyjne z wymiennymi wkładkami ciernymi można łatwo montować i wymieniać, co skraca czas przestojów i koszty operacyjne.
W przypadku równiarek Case serii C, producent zwraca uwagę m.in. na płynną zmianę biegów, co zapewniać ma skrzynia Ergopower. Funkcja automatycznej zmiany biegów ułatwia operatorowi skoncentrowanie się na zadaniu i optymalizuje wydajność maszyny pozwalając silnikowi pracować o optymalnym przedziale „krzywej mocy”. Automatyczna, 100-procentowa blokada mechanizmu różnicowego bazuje na dyferencjale „No-Spin”, odpowiada za natychmiastowe przeniesienie momentu obrotowego, co praktycznie uniemożliwia „zduszenie silnika” przy nadmiernym obciążeniu (przenosi moment obrotowy z kół ślizgających się na koła o lepszej przyczepności). System nie wymaga od operatora żadnej interwencji. Wygodne jest też to, że równiarki mogą być fabrycznie przystosowane do współpracy z wszystkimi najbardziej popularnymi markami układów sterowania lemieszem (instalacja typu „podłącz i pracuj”).
Współczesne równiarki zaopatrywane są w monitoring, umożliwiający szybką diagnostykę i obserwację ich stanu. Podczas pracy maszyny do komputera zespołu wczytywane są dane na temat charakterystyki pracy całego układu napędowego, a skrzynia „dopasowuje się” do aktualnych warunków pracy. Należytą widoczność i pełen komfort obsługi zapewniać klimatyzowana kabina z amortyzatorami tłumiącymi drgania oraz podgrzewane lusterka zewnętrzne. Dostawcy maszyn Komatsu zwracają uwagę na szeroki zakres kątów ustawienia lemiesza, mały promień zawracania oraz wielofunkcyjny rozdzielacz zapewniający wysoką precyzję sterowania lemieszem. Ponadto dostawcy równiarek tej marki akcentują doskonałą widoczność oraz łatwy dostęp do punktów obsługi serwisowej.
W standardzie i w opcji
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku samochodów, również równiarki są niejako „szyte na miarę”. Coraz bogatsze jest wprawdzie seryjne wyposażenie, ale też wydłuża się lista elementów wyposażenia ponadstandardowego zamawianego przez klientów. Dostawy maszyn Mista wyliczają np. że standardowy pakiet RD130FHD czy RD 200/RD200H obejmuje lemiesz środkowy pełnoobrotowy, z hydraulicznie realizowanym wysuwem bocznym, ustawianiem kąta nachylenia i pochylenia, hydraulicznym systemem przeciążeniowym w układzie obrotu lemiesza; klimatyzację kabiny; oświetlenie zgodne z kodeksem ruchu drogowego, reflektory robocze. Coraz więcej klientów decyduje się np. na lemiesz przedni prosty skrętny (dł. 3080 mm, kąt skrętu +/-33st.), lemiesz przedni prosty nieobrotowy (dł. 2500 mm), zrywak tylny lub spulchniacz montowany za przednią osią maszyny, systemy sterowania niwelacją ultradźwiękowe lub laserowe w dowolnych konfiguracjach, elektroniczny system pomiaru zużycia paliwa EDM Eco, system zarządzania flotą pojazdów VDO Siemens, układ centralnego smarowania.
CHARAKTERYSTYKI POPULARNYCH RÓWNIAREK DROGOWYCH
CASE
Seria równiarek obejmuje modele 13- i 16-tonowe, w których połączono wysoko wydajne silniki, wyposażone w wiodącą na rynku technologię Hi-eSCR oraz transmisję Ergopower. Hi-eSCR pozwala spełnić wymogi normy emisji spalin Tier 4 Final korzystając jedynie z technologii selektywnej redukcji katalitycznej tlenków azotu, eliminując potrzebę stosowania układu recyrkulacji spalin (EGR). W najmniejszym wariancie (836C) do napędu maszyny wykorzystano silnik o mocy 138 KM, w maszynie 856C stosowany jest motor 173-konny. Oba modele oferowane są także w wariancie AWD. Hydrostatyczny napęd kół przednich z systemem E.D.C.V (Electronic Drive Control Volume) załączany dodatkowo do hydrodynamicznego napędu kół tylnych. Równiarki mogą być fabrycznie przystosowane do współpracy z najbardziej popularnymi markami układów sterowania lemieszem (instalacja typu „podłącz i pracuj”). Istotną cechą równiarek CASE jest system VHP - Variable Horse Power - czyli zmienny wydatek mocy na biegach 1-3 i 4-6 oraz umocowanie kabiny na tylnej ramie, co jest istotne w sterowaniu równiarką.
CAT
Modele 120 M2/120M2 AWD zaopatrzono w fabryczne silniki spełniające najbardziej wyśrubowane wymogi norm emisji. Zastosowano blokadę mechanizmu różnicowego, jest rozłączana na czas skrętu i załączana ponownie na czas jazdy na wprost, co ułatwia pracę, obniża zużycie paliwa i chroni układ przeniesienia napędu. Modułowa oś tylna mocowana jest śrubami. Konstrukcja ułatwia obsługę techniczną i usuwanie zanieczyszczeń oraz dostęp do podzespołów mechanizmu różnicowego. Pedał jazdy manewrowej zapewnia precyzyjne sterowanie ruchem maszyny i sprawną modulację sprzęgieł, co ma zasadnicze znaczenie podczas pracy w niewielkich odległościach od przeszkód lub profilowania wykończeniowego. Elektronicznie regulowane konsole sterujące ułatwiają ustawienie dżojstików, aby operator pracował w komfortowych warunkach i dysponował optymalną widocznością.
HBM
Równiarki HBM sprzedawane są przez Full Maszyny Budowlane. HBM należy do światowych liderów produkcji równiarek drogowych. Firma powstała z połączenia dwóch zakładów: HBM (Halle) i Nobas (Nordhausen). Obie firmy mogą się wykazać długą tradycją budowy maszyn. Już od roku 1931 w Nordhausen były produkowane pierwsze traktory i koparki (wytwarzano je do 1990 r). W tym czasie w Halle, w latach 1956-1990 były produkowane przez HBM równiarki. W 1993 r. obie firmy przeszły w prywatne ręce Günter Papenburg AG i rok później zostały połączone w HBM GmbH. Najmniejszą z oferowanych obecnie maszyn jest 14-tonowa równiarka BG 120 TA-6, z silnikiem o mocy 139 KM, przeznaczona prace komunalne, drogi lokalne, osiedlowe, do odśnieżania. Największą jest 23-tonowa BG 240 TA-5 z silnikiem o mocy 234 KM, a przeznaczona budowa nowych dróg i autostrad (duże budowy), odśnieżanie, kopalnie odkrywkowe, równiarka mogąca pracować również jako spychacz.
KOMATSU
W ofercie Komatsu jest maszyna GD675-6 z 221-konnym Dieslem. Komatsu deklaruje, że nowy silnik ma o 15 proc. mniejszy apetyt na paliwo, co znacząco redukuje koszty. Masa to 17,2-19,2 t, lemiesz ma wymiary 4270 × 660 × 25 mm. Praca napędu i hydrauliki została sprzężona dzięki zaawansowanej elektronice. Operator musi się skupić tylko na precyzyjnym prowadzeniu i dobieraniu wysokości położenia lemiesza do aktualnych warunków gruntowych. Komatsu objęło równiarkę GD675-6 programami Komatsu Care oraz Komtrax. Pierwszy z nich zapewnia użytkownikowi maszyny pełne wsparcie serwisowe w okresie gwarancyjnym i pogwarancyjnym (producent pokrywa koszt przeglądów, które będą konieczne w ciągu pierwszych 2 tys. roboczogodzin), z kolei Komtrax jest zaawansowanym systemem śledzenia poczynań równiarki, pomiaru jej kluczowych parametrów, a także informowania o stwierdzonych nieprawidłowościach.
MISTA
Produkowane w Stalowej Woli przez firmę Mista równiarki RD165 to maszyny występującej w najbardziej popularnej klasie 15t. Równiarki wyposażane są w standardzie w produkowany w Wielkiej Brytanii silnik Cummins spełniający normę emisji spalin Tier 4 Final, automatyczne skrzynie przekładniowe niemieckiego producenta ZF Friedrichshafen AG oraz układ hydrauliki roboczej typu Load Sensing. W zależności od potrzeb klienta i charakterystyki prac dostarczane są w wersji z napędem 6x4 (model RD165C) lub 6x6 (model 6x6). W tym drugim przypadku wyposażone są w niezależnie załączany hydrostatyczny napęd przedniej osi firmy Poclain Hydraulics zwiększający siłę uciągu maszyny o ok. 30 proc. Szeroka gama wyposażenia dodatkowego na życzenie klienta pozwala na optymalne „uszycie” maszyn pod planowany charakter prac.
XCMG
GR135 (napęd 6x4) to maszyna o masie eksploatacyjnej 11 t, wyposażona w silnik marki Cummins. W ofercie jest też m.in. równiarka GR215A (6x6) znajdująca zastosowanie przy pracach drogowych wymagających szczególnie dużej precyzji i wydajności. W skład podstawowego wyposażenia równiarki wchodzą zrywak, lemiesz przedni oraz system monitoringu pracy z trzema kamerami. Elementem wyposażenia opcjonalnego są: pływający lemiesz, awaryjny układ kierowniczy oraz hamulcowy, zdalny wyłącznik silnika, kamera tylna itp. GR 215 jest jedną z najnowocześniejszych maszyn w swojej klasie. Zastosowano hydrokinetyczny napęd, most stanowi jedną zwarta konstrukcję typu tandemowego. Taka konstrukcja mostu oraz odpowiednio skonfigurowane blokady mechanizmów różnicowych i dobranych przełożeń zapewnia maszynie odpowiednią moc w najcięższych warunkach.
T&M nr 12/2018
Tekt: Michał Jurczak
Add comment