Kabotaż w Wielkiej Brytanii po Brexicie
Od dnia w którym Zjednoczone Królestwo ostatecznie opuściło Unię Europejską, minęło kilka miesięcy.
Część okresów przejściowych związanych z tym faktem już wygasła lub niebawem wygaśnie. Korzystając z okazji, chcielibyśmy przedstawić krótki przegląd nowych regulacji w zakresie kabotażu i prawa transportowego w Wielkiej Brytanii, które mają istotne znaczenie dla firm transportowych oraz ich wpływ na ochronę ubezpieczeniową w ramach polis OCP i OCS.
Zakres kabotażu dla przewoźników z UE w Zjednoczonym Królestwie:
Obecnie dozwolone są maksymalnie dwa przewozy kabotażowe na terytorium Zjednoczonego Królestwa, następujące po przewozie bilateralnym tj. przewozie rozpoczynającym się z kraju UE do Zjednoczonego Królestwa (np. z Francji do Wielkiej Brytanii). Przejazd bez ładunku do Zjednoczonego Królestwa w celu późniejszego wykonania transportu krajowego jest jak poprzednio – niedozwolony. W tę (popularną) „pułapkę” wpadają zwłaszcza nowicjusze z branży, o czym firma Lutz Assekuranz wie z praktyki. Sensem i celem powyższej regulacji dotyczącej kabotażu jest uniknięcie nieekonomicznych i szkodliwych dla środowiska pustych przejazdów; co ma zapobiegać „wyłapywaniu” pojedynczych, lukratywnych przewozów krajowych przez przewoźników z krajów trzecich - głównie ze względów protekcjonistycznych.
Tak jak do tej pory, warunkiem wykonywania przewozu kabotażowego w Zjednoczonym Królestwie jest posiadanie przy sobie licencji wspólnotowej („licencja UE”) lub odpowiadającej jej licencji brytyjskiej. Wyjątki przewidziano m.in. dla przewozów pocztowych, przewozu leków w nagłych wypadkach lub transportu zakładowego. W praktyce wyjątek stanowić będzie (prawdopodobnie) transport towarów pojazdami silnikowymi, których dopuszczalna masa całkowita, łącznie z przyczepami, nie przekracza 3,5 tony, zgodnie z przepisem obowiązującym do dnia 20 lutego 2022 roku, po tej dacie limit wagowy zostanie obniżony do 2,5 tony!
Z ubezpieczeniowego punktu widzenia licencje mają szczególne znaczenie z dwóch względów:
(1) Spedytorzy i pośrednicy w przewozie towarów są zobowiązani w warunkach ubezpieczenia do sprawdzenia renomy/kwalifikacji zatrudnianych faktycznych przewoźników, co oprócz innych niezbędnych środków ma być realizowane przy pomocy licencji transportowej. W ten sposób zapewnia się, że w przypadku zlecania przewozów podwykonawcom ochrona ubezpieczeniowa nie zostanie utracona lub że nie zostanie zastosowany znacząco wyższy udział własny.
(2) Warunki ubezpieczenia często zawierają wyłączenie ochrony ubezpieczeniowej, które odmawia wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego, jeżeli ubezpieczający nie posiada niezbędnych licencji na konkretny przewóz, który ma sam wykonać.
Prawo właściwe (transportowe) w przypadku wykonywania kabotażu w Zjednoczonym Królestwie
Przedsiębiorcy, którzy wykonują przewozy krajowe w Zjednoczonym Królestwie, muszą nieuchronnie mierzyć się z ryzykiem poniesienia odpowiedzialności, której należy się spodziewać przy wykonywaniu takiej działalności. Prawo angielskie różni się zasadniczo od systemów prawnych w Europie kontynentalnej. Nie istnieje tam kodeks cywilny, kodeks handlowy, oraz skodyfikowane prawo transportowe. Ogólnie obowiązującym jest tzw. „common law” - czyli prawo, które przez wieki rozwijało się na podstawie orzeczeń wydawanych w poszczególnych przypadkach i które zasadniczo przewiduje nieograniczoną odpowiedzialność w przypadku utraty lub uszkodzenia towaru.
W rezultacie prowadzi to do tego, że niektóre otwarte kwestie są traktowane przez sądy dość pragmatycznie w odniesieniu do poszczególnych przypadków, a myśl dogmatyczna jest raczej odkładana na bok.
Z uwagi na wspomnianą już, co do zasady nieograniczoną odpowiedzialność, szczególne znaczenie mają właściwe warunki handlowe, uzgodnione w umowie:
- RHA (Road Haulage Association) Warunki przewozu (2020) dla przewoźników.
- BIFA (British International Freight Association) Standardowe warunki handlowe (2021) dla spedytorów.
Powyższe warunki handlowe - obok historycznie ukształtowanych regulacji w ramach prawa zwyczajowego (common law) - przede wszystkim wypełniają obowiązujące prawo, częściowo je ograniczają i pokazują, na jakich warunkach przewoźnicy i spedytorzy działają w Wielkiej Brytanii. Takie warunki handlowe stosowane są standardowo, a strona zawierająca umowę musi posiadać rzeczywistą lub domniemaną wiedzę, że przewoźnik/spedytor zawiera umowę na podstawie tych warunków, aby zostały one uwzględnione. Z uwagi na różnych adresatów, oba zbiory warunków różnią się w szczegółach, ale ogólnie rzecz biorąc zarówno RHAC, jak i BIFAC zawierają bardzo korzystne ograniczenia odpowiedzialności dla indywidualnego przewoźnika/spedytora. Obejmują one między innymi ograniczenie odpowiedzialności w zależności od wartości i wagi ładunku w przypadku szkód na towarze, a także ograniczenia odpowiedzialności w przypadku opóźnienia dostawy.
Ubezpieczenie OCP/OCS w zakresie kabotażu w Zjednoczonym Królestwie
Do tej pory odpowiedzialność wynikająca z danego prawa krajowego z tytułu przewozów kabotażowych, realizowanych w krajach członkowskich UE i EOG, ubezpieczona była w wielu polisach OCP/OCS - dotyczy to w szczególności polis ubezpieczeniowych z Europy Zachodniej i Środkowej.
W związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej taka ochrona ubezpieczeniowa co do zasady przestaje obowiązywać. Niektórzy ubezpieczyciele oferują możliwość dodatkowego ubezpieczenia kabotażu również w tzw. „kraju trzecim”, jakim jest obecnie Wielka Brytania klienci firmy Lutz Assekuranz już wiele miesięcy temu korzystali z takiej dodatkowej ochrony.
Zalecamy wszystkim firmom, które wykonują lub planują wykonywać przewozy kabotażowe w Wielkiej Brytanii, aby zapoznały się z tamtejszymi przepisami dotyczącymi odpowiedzialności i sprawdziły pod tym względem zakres swojej ochrony ubezpieczeniowej. Firma Lutz Assekuranz chętnie w tym pomoże.
„Zdrowe” ubezpieczenie kabotażowe powinno w każdym przypadku obejmować odpowiedzialność przewoźnika/spedytora, wynikającą z najczęściej spotykanych tytułów odszkodowawczych (utrata/uszkodzenie towaru, opóźnienie dostawy, niepobranie zaliczenia) w wysokości ustawowego obowiązku odszkodowawczego lub ewentualnie korzystniejszej odpowiedzialności umownej (por. RHA, BIFA).
Na życzenie zespół firmy Lutz Assekuranz chętnie udzieli Państwu dalszych informacji i porad na ten temat.
T&M nr 6/2021
Tekst sponsorowany
Add comment