Pojazdy komunalne
Ich żywiołem jest… miasto.
Popyt w sektorze komunalnym jest ściśle związany z kondycją finansową jednostek samorządowych. To właśnie one dokonują największych zakupów sprzętu, bądź zamawiają usługi komunalne.
Ostatnio nie jest z tym najlepiej, zakupy są mocno ograniczone. Pomimo panującego marazmu na rynku maszyn i urządzeń komunalnych, dostawców techniki i technologii tego rodzaju przybywa.
Wśród maszyn stosowanych w sektorze komunalnym dominują pojazdy z zabudowami służącymi do utrzymania czystości i porządku, do zbiórki odpadów, czyszczenia kanalizacji, letniego i zimowego utrzymania ulic, placów, chodników i parkingów, zamiatarki, posypywarki, są też ciągniki i przyczepy. Nie brakuje też nowatorskich rozwiązań do recyklingu, jak również systemów informatycznych wspierających maszyny i sprzęt.
Czas śmieciarek
Pojazdy do zbiórki odpadów komunalnych o masie pomiędzy 6,5-18 t stanowią trzon rynku. To właśnie na bazie średniej wielkości ciężarówek powstają tego rodzaju zabudowy. Dominują podwozia do śmieciarek, w konfiguracji napędu 4x2. Firma Dobrowolski ma dla użytkowników tego rodzaju pojazdów rozwiązanie Unipress, z tylnym załadunkiem. Kompresja śmieci następuje poprzez prasę i płytę zagarniającą, a opróżnianie skrzyni ładunkowej poprzez płytę wypychającą. Śmieciarka posiada regulowany stopień zgniotu odpadów (maksymalnie 6:1). Mechanizm wywrotu przystosowano dla pojemników 110 – 1.100 l. Pojemność zabudowy sięga 16 m sześc. Rozstaw osi samochodu wynosi 4,1 m, a poj. kosza zasypowego 1,8 – 2 m sześc.
Ta sama firma oferuje śmieciarkę MAC2N B25, z tylnym załadunkiem do opróżniania kontenerów o poj. do 1.100 l oraz specjalnie przystosowaną wanną zasypową do rozładunku kontenerów typu „dzwon” (za pomocą żurawia). Elementem zabudowy jest odwłok w tylnej części pojazdu, system zgniotu złożony z przesuwnej prasy poruszającej się w bocznych prowadnicach i płyty mocowanej na zawiasach. Opróżnianie odbywa się poprzez płytę wypychającą. Napęd śmieciarki następuje poprzez pompę hydrauliczną (od przystawki odbioru mocy). Zewnętrzne wymiary zabudowy (dł. x szer. x wys.) to: 5,1 x 2,44 x 2,25 m), a całkowite wymiary zabudowanego pojazdu odpowiednio: 10,7 x 2,55 x 3,7 m. Wewnętrzna szerokość wanny zasypowej wynosi 2 m. Zabudowa waży 7 t, dmc pojazdu jest niemal czterokrotnie większa. Ładowność to 9,5 t. Zastosowano hydrauliczny układ roboczy, ciśnienie sięga 180 bar, cykl zgniotu trwa 24 sek.
Wśród podobnych gabarytowo zabudów jest też śmieciarka WUKO SM-200/16P. Pojazd może być dodatkowo wyposażony w: system ważenia pojemników (80-1.100 l); kamerę z monitorem do obserwacji przestrzeni z tyłu; system monitorowania parametrów on-line; system dezynfekcji pojemników. Funkcja Bio pozwala stosować samochód do transportu odpadów organicznych. Skrzynia ładunkowa posiada mechanizm samooczyszczania. W ofercie WUKO jest też SM-300 o dmc 12 t i o poj. skrzyni 9 m sześc. Gabaryty śmieciarki pozwalają na obsługę rejonów, gdzie nie mają zastosowania duże samochody, tj. miejsc z wąskimi ulicami, niskimi lub wąskimi bramami itp. Załadunek następuje z prawej strony, a stopień zgniotu wynosi 3:1(w zależności od rodzaju odpadów).
W grupie śmieciarek dużych, ciekawymi produktami są wielokomorowe zabudowy marki NTM. Jest wśród nich KG2B-FK, zabudowa z podzielonym na dwa załadunkiem tylnym i dodatkowymi komorami za kabiną. Pojemność jest ustalana z klientem indywidualnie ale najbardziej optymalne rozwiązanie to podział na trzy niezależne zbiorniki 10m3 na zbiórkę z tyłu odpadów komunalnych lub plastiku, 6m3 na zbiórkę papieru lub innego surowca oraz 6m3 za kabiną na szkło lub bio w sumie 22m3 z ładownością prawie 10000kg na podwoziu 26t DMC. Załadunek odbywa się niezależnie, można w tym samym czasie opróżniać nawet 5 pojemników od 120 do 360 litrów lub dwa kontenery 1100 l i jeden 360. Odpady są prasowane w osobnych zbiornikach, zabezpieczone przed wymieszaniem a rozładunek każdej frakcji można wykonać niezależnie. Cykl roboczy podnośnika pojemników wynosi 6-12 sek. a cykl prasowania tylko 14 sek. co pozwala na bardzo szybką zbiórkę trzech frakcji jednocześnie tylko jednym pojazdem. Dodatkowo śmieciarki NTM standardowo są przygotowane pod montaż wagi statycznej miedzy zbiornikiem a ramą podwozia.
Terberg Matec oferuje natomiast np. TwinPack 70:30, pojazd do zbiórki odpadów z dzieloną zabudową (15-20 m sześc.). Dzięki zastosowaniu niezależnych, potrójnych, mechanizmów zasypowych (OmniDEL Triple) zabudowa pozwala na zbiórkę różnych frakcji odpadów (odpady domowe, materiały z tworzyw sztucznych lub papier), zabezpieczając przed ich pomieszaniem. OmniDEL Xtra 50:50 to z kolei najnowszy, w pełni zautomatyzowany, dzielony, symetryczny mechanizm zasypowy. Jego dodatkową zaletą są niezależne podnośniki, dzięki którym stanowi rozwiązanie dla pojazdów z dzieloną skrzynią ładunkową.
Zdecydowanie mniejsze gabaryty mają śmieciarki zwane satelitarnymi. Mają pomóc w sprawnej zbiórce i wywozie śmieci z miejsc gdzie jest ograniczenie wjazdu ciężkim sprzętem lub obsługiwać reklamacje. Śmieciarki KV oraz KVC (Komunal Truck) przystosowano do podwozi o dmc od 3,5 do 8 t. Skrzynia ładunkowa jest całkowicie szczelną konstrukcją i pozwala także na zbiórkę odpadów płynnych lub szkła. Zbiornik ma poj. od 3,5 do 7 m sześc. i w każdym przypadku to do wielkości zbiornika dobiera się odpowiednie podwozie (dla zapewnienia odpowiedniej stabilności ważna jest nie tylko masa całkowita, ale i np. rozstaw osi). Przeładunek odpadów do większych śmieciarek, bądź do kontenerów umożliwia specjalny mechanizm wywrotu. System załadowczy bazuje na uniwersalnym tylnym urządzeniu zasypowym o udźwigu do 500 kg, służącym do opróżniania pojemników o poj. od 120 do 360 l i kontenerów o poj. od 660 do 1.100 l. Boczny właz umożliwia ręczny załadunek worków i odpadów luzem. Stopień zgniotu 3:1 a ładowność wynosi nawet 3500 kg na podwoziu o 7 ton DMC.
Na rynku pojawiają się nowe śmieciarki, coraz nowocześniejszy i bardziej różnorodny staje się ich osprzęt. Wśród nowości jest wrzutnik Zoeller 2301 Delta Premium, montowany z tyłu pojazdu (w wielu pojazdach montuje się wrzutniki boczne), czyli w tzw. odwłoku. Po to by poprawić wydajność, podzielono uchwyt grzebieniowy na dwie części. Konsekwencją jest stworzenie dwóch niezależnych stanowisk pracy, umożliwienie jednoczesnej, a przy tym pracy dwóch pracowników w tym samym czasie i miejscu. Każdy z nich może obsługiwać jeden rodzaj pojemników, o poj. od 80 do 360 l (najpopularniejsze pojemniki stosowane w gospodarce komunalnej), szczególnie na osiedlach mieszkaniowych, a także u odbiorców przemysłowych. Sterowanie jest hydrauliczne, pomagają centralne bloki zaworowe. Pełny cykl obsługi trwa od 5 do 12 sekund.
Ich domeną jest zamiatanie
Rynek zamiatarek komunalnych zaczął się intensywniej rozwijać dopiero kilka lat temu. Wybór tego a nie innego urządzenia zależy od charakteru wykonywanych zadań, w jednym przypadku sprawdzają się szczotki talerzowe, w innym walcowe, czasem optymalny jest zakup wyspecjalizowanych zamiatarek, innym razem warto zainwestować w swoisty nośnik osprzętu, dla którego funkcja zamiatarki jest tylko jedną z wielu. Dostawcy podkreślają, że decydując się na zakup urządzenia warto wziąć po uwagę to, czy producent zamiatarki jest również wytwórcą oprzyrządowania do niej. - Ważnym elementem jest stopień wszechstronności maszyny i możliwości zastosowania jej nie tylko do jednego rodzaju czynności, ale do szerszego spectrum prac komunalnych. Dzięki temu redukujemy ilość „floty” pojazdów niezbędnych do utrzymania terenów zewnętrznych w czystości. Optymalnym rozwiązaniem jest urządzenie na cztery pory roku. Kolejnym wyznacznikiem wyboru powinna być komfortowa i jak najmniej skomplikowana wymiana oprzyrządowania oraz obsługa samego urządzenia (czytelne i nieskomplikowane elementy sterujące, ergonomiczna kabina) –usłyszeliśmy w Nilfisk-Advance.
W ciasnych, wielkomiejskich centrach sprawdzają się „miniaturowe” pojazdy. Niektóre z nich są prawdziwymi nośnikami osprzętu, mogą pełnić wiele funkcji. Tak jest np. z pojazdami przegubowymi marki Karcher. W ofercie jest m.in. MIC 50, nośnik, który dzięki kompaktowym wymiarom, napędowi na cztery koła i dużej zwrotności oraz dostępnemu osprzętowi sprawdza się o każdej porze roku. Do wykonywania nieco cięższych zadań dedykowany jest MIC 84 (moc silnika 84 KM). Jednym z nowszych zamiatarek Karchera jest model z silnikiem spalinowym, KM 80 WP. Ma możliwość pracy z przednią szczotką walcową. Elementami wyposażenia są: regulowana szczotka główna (średnica 300 mm) oraz składany uchwyt prowadzący. Wydajność maszyny wynosi maksymalnie 1,7 tys. m kw na godzinę. Równie niewielkie gabaryty mają np. Husqvarna Rider P525D (nominalnie kosiarka, z silnikiem wysokoprężnym i przednim urządzeniem tnącym może zostać zaopatrzona w różnego rodzaju przystawki, śród których jest szczotka) czy zamiatarki marki 750, ze szczotką obrotową i zbiornikiem. Przegubowa konstrukcja maszyn zwiększa jej zwrotność, a system szybkiego zaczepu zapewnia sprawne i bezpieczne mocowanie narzędzi.
Nilfisk-Advance posiada natomiast w swojej ofercie trzy typy pojazdów wielofunkcyjnych (dawniej znanych pod nazwą Egholm), w których jedną z opcji jest moduł zamiatarki ulicznej (ponadto: zespoły koszące do trawy, pługi do śniegu, piaskarka, szczotki do śniegu, przyczepka, łyżka czołowa do transportu np. piasku). Najpopularniejszym jest City Ranger 2250. Zamiatarka może być wyposażona w 2,3 lub 4 miotły, posiada również dyszę zraszającą, która natryskuje wodą powierzchnię bezpośrednio przed zamiataniem, zapobiegając unoszeniu się kurzu.
Niewielkie gabaryty ma też Swingo 100 marki Schmidt. Zbiornik mieści zaledwie 1 m sześc. śmieci. Jej nieco większą siostrą jest Swingo 200. Wszystkie koła są skrętne, co zwiększa jej zwrotność. Dla ułatwienia transportu na dłuższym dystansie tylna oś ma możliwość blokady. Zbiornik ma poj. 2 m sześc. Woda w zbiornikach porusza się w systemie zamkniętym, po zabrudzeniu poddawana jest oczyszczaniu. Z kolei CityCat 2020 ma zaledwie 4 m długości. Zamiatarka Buchera to pojazd z hydrostatycznym napędem. Układ hydrauliczny tworzy pompa tłokowa do napędu dmuchawy oraz osprzętu czołowego. Pojemnik na śmieci jest hydraulicznie odchylany i zamykany.
Na polski rynek trafiły też pojazdy komunalne marki Ravo. Maszyny modelu 560 są nominalnie zamiatarkami, ale mogą też pełnić funkcję pojazdów transportowych, bądź odśnieżarek. Stalowa dysza ma wymiar 630 x 120 mm, a średnica rury ssącej wynosi 225 mm. Seryjnie maszyny zaopatrywane są w w szczotki o średnicy 750 mm, opcjonalnie można zastosować o 150 mm większe. Średnica zawracania pomiędzy krawężnikami wynosi 5,9 m, a od ściany do ściany jest o 1,9 m większa.
Większe gabaryty ma zabudowa komunalną Faun Viajet, nominalnie zamiatarka, ale sprawdzająca się również w roli odśnieżarki, posypywarki itp. Wymiana osprzętu zajmuje kilkanaście minut. Pojemność zbiornika wynosi 6 m sześc. (alternatywnie stosowane są zbiorniki o objętości 5 i 7 m sześc.). Wyposażono go w funkcję tzw. odseparowywania wody. Obsługę pojazdu wspiera system kamer.
Wśród popularnych zabudów typu zamiatarka wykonywanych przez WUKO jest ZM-260.Dopuszczalna masa całkowita sięga 18 t, zbiornik ma obj 9 m sześc. Szerokość zamiatania wynosi 2,6 m (wydajność 14,5 tys m kw/h) do 3,5 m (19 tys. m kw/h). Posiada system recyrkulacji powietrza transportującego zmiotki. Dla uniknięcia pylenia zamiatana powierzchnia zraszana jest wodą wypływającą z dysz, znajdujących się w rejonie szczotek talerzowych, szczotki walcowej i w ssawie.
Zamiatarką pracującą bez wody z systemem GORE® filter są maszyny całoroczne DULEVO oferowane przez KOMUNAL TRUCK. DULEVO 2000 i większa 5000 to zamiatarki zaprojektowane szczególnie do sprzątania ulic i chodników, zakładów przemysłowych typu: cementownie, cegielnie, zakłady produkcji szkła, rynki owocowo-warzywne, lotniska, porty, doki przeładunkowe czy silosy zbożowe. Te modele zapewniają niezwykle dużą szybkość i skuteczność zamiatania co w znacznym stopniu minimalizuje koszty pracy. Mogą być z powodzeniem stosowana w okresie całego roku. Możliwość zamiatania systemem "na sucho" powoduje, że zamiatarka może pracować zbierając np. cement oraz również w warunkach zimowych w niskich temperaturach, np.: do usuwania świeżego śniegu, błota pośniegowego oraz kawałków lodu. Szeroki zakres dodatkowych akcesoriów sprawia, że zamiatarki idealnie nadają się do najróżniejszych zastosowań, po wymianie osprzętu możemy na tym samym podwoziu pracować jako polewaczka lub posypywarka z pługiem do odśnieżania.
Jedzie, myje…
Mycie pojemników stosowanych w gospodarce komunalnej z pozoru wydaje się być zajęciem prostym i bezproblemowym. W istocie bywa inaczej, problemem okazuje się dostęp do odpowiedniego miejsca, mnogość wersji samych pojemników, konieczność posiadania odpowiednich narzędzi. Tym bardziej, że często niezbędna jest również dezynfekcja pojemników. Od niedawna obecne są w Polsce rozwiązania systemu Mini Sanimatic. To rozwiązania multifunkcjonalne, wielozadaniowe. Umożliwiają zarówno mycie i dezynfekcję wszelkich pojemników na odpady, ale również np. usuwanie z nich graffiti, czy przetykanie oraz czyszczenie rur (o dowolnej średnicy). Przy pomocy urządzeń systemu Mini Sanimatic można czyścić słupy uliczne, a także wszelkie powierzchnie płaskie. Bazę dla urządzeń z rodziny Mini Sanimatic stanowią niewielkie i średnie pojazdy dostawcze. Rozwiązanie ma kilka wersji gabarytowych, w najmniejszym wariancie niezbędne jest o auto bazowe o dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej 3,5 t, w wariantach większych dmc wynosić musi co najmniej 4,5 t (rozstaw osi odpowiednio: 2,5; 2,9 oraz 3,1 m). Sercem urządzenia, montowanego na samochodzie jest komora mycia. Wykonano ją ze stali nierdzewnej, co zapobiega korozji. Załadunek pojemników do tego swoistego „kontenera” odbywa się od tyłu (a zatem w miejscu, gdzie w typowym dostawczaku znajdują się zazwyczaj skrzydłowe drzwi). Pojemniki podnoszone są hydraulicznie, urządzenie sterownicze znajduje się w bocznej części auta. Czas pracy urządzenia można zaprogramować. Również znajdujące się wewnątrz zbiorniki na wodę (czystą i brudną) wykonano z materiału odpornego na korozję. W zależności od wersji mają one poj. od 700 do 2,5 tys. l. Pojemniki komunalne mogą być myte zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz. Gorącą wodę wytwarza specjalna instalacja, potrafiąca podgrzać wodę do temperatury 85-95 st.C (w praktyce stosuje się wodę o temp. 85 st. C), a praca odbywa się pod ciśnieniem 180 bar. Do procesu mycia pojemników wykorzystywany jest zestaw głowic.
Montowane są także urządzenia do mycia pojemników na śmieciarkach, KOMUNAL WASCH firmy KOMUNAL TRUCK to urządzenia pozwalające na ręczne lub automatyczne mycie koszy i kontenerów w momencie odbioru odpadów. Systemy pozwalają na mycie zimną lub gorącą wodą wnętrza pojemnika przez obrotowe głowice lub turbo dysze którymi mogą być oczyszczane także klapy i zewnętrzne elementy. Brudna woda po myciu jest przepompowywana do osobnego zbiornika na odcieki. Czas automatycznego mycia można ustawić od 2 do 12 sekund a ciśnienie wody regulować w zakresie od 20 do 220 bar. Oczywiście zbiorniki są wykonane ze stali nierdzewnej a inne zamontowane elementy odporne na korozję i wysokie ciśnienie wody.
Dźwigają aż miło
W transporcie kontenerów komunalnych niezbędne okazują się być m.in. popularne hakowce. KH-Kipper wprowadził niedawno do oferty model ZH-12 (do tej pory producent z Kajetanowa miał hakowce sześcio-, i ośmiotonowe). Hak posiada grawitacyjne zabezpieczenie eliptyczne. Ładunek jest przesuwany łagodnie po rolkach. Tam gdzie jest to wymagane, resory odciążane są za pomocą siłowników lub rolki podpierającej. Układ hydrauliczny wyposażono w zawory zabezpieczające przed niekontrolowanym opadnięciem ładunku i uszkodzeniem urządzenia w przypadku rozerwania przewodów hydraulicznych. Blokada kontenera posiada wskaźniki informujące o poprawnym zabezpieczeniu pojemnika. Urządzenie charakteryzuje się relatywnie niską masą własną dzięki konstrukcji z wysokojakościowej stali. Dolną ramę i łączniki zbudowano ze stali o dużej wytrzymałości plastycznej. Opcjonalnie, za kabiną istnieje możliwość montażu żurawia hydraulicznego.
W prowadzeniu prac komunalnych wykonywanych na dużych wysokościach nieodzowny może być żuraw montowany na pojeździe. W zatłoczonych centrach miast sprawdzają się szczególnie te zabudowy, które montowane są na stosunkowo niewielkich samochodach. Oferta obejmuje np. montowane na samochodach dostawczych podnośniki marki Versalift. Jedną z ich zalet jest relatywnie niewielka masa własna. Rodzina podnośników obejmuje urządzenia o maksymalnej wysokości roboczej od 9,2 do 10,9 m. To wystarcza przy wykonywaniu podstawowych prac komunalnych, energetycznych czy budowlanych. Przykładem jest ważący 1,1 t Minitel ET-32-NF. Wysuw boczny ET-32-NF to 5,9 m w wersji o udźwigu 120 kg lub 5,1 m w wersji o udźwigu 200 kg. Urządzeniem steruje się z pulpitu w koszu lub z pulpitu przenośnego wyposażonego w opcję „awaria”, pozwalającą na bezpieczne sprowadzenie kosza na ziemię, w przypadku defektu zasilania podnośnika.
Rothlehner ma w ofercie podnośniki GSR, w tym model oznaczony E180PX. Przegubowo-teleskopowe urządzenie może pracować na wysokości przekraczającej 17 m, maksymalny zasięg boczny wynosi niemal 8 m. Obrót kolumny, 450 st. pozwala na zwiększenie efektywności wykonywanych prac. Sterowanie odbywa się z kosza roboczego, bądź z poziomu platformy (hydrauliczne za pomocą wielofunkcyjnych dźwigni). Sam kosz ma wymiary 1,4 x 0,7 m i obraca się o kąt 70 st. w każdą ze stron. Podest pokryto antypoślizgową blachą aluminiową.
Aut.: Michał Jurczak
T&M nr 1/2015
Add comment